Wypowiedzenie warunków umowy o pracę nazywane jest inaczej wypowiedzeniem zmieniającym. Jego treść stanowią zapisy unieważniające dotychczasowe postanowienia umowy o pracę i wprowadzające nowe, zazwyczaj mniej korzystne dla pracownika. Jakie są konsekwencje złożenia wypowiedzenia warunków o pracę? Co może zrobić pracownik, który otrzyma takie wypowiedzenie?
Pobierz darmowy wzór wypowiedzenia warunków umowy o pracę w formacie pdf i docx!
Wypowiedzenie warunków umowy o pracę - charakterystyka
Wypowiedzenie warunków umowy o pracę regulowane jest przepisami kodeksu pracy. Wbrew nazwie, jego celem nie jest zakończenie stosunku pracy, lecz jedynie zmiana pewnych ustaleń, których strony dokonały przy zawieraniu umowy o pracę. Co ważne, wypowiedziane mogą być tylko warunki ujęte w umowie o pracę i mające istotne znaczenie dla stosunku pracy. Musi być to więc coś, co bezpośrednio wpływa na sposób wykonywania pracy - stanowisko, wymiar czasu pracy, wysokość wynagrodzenia. Za pomocą wypowiedzenia warunków umowy o pracę nie można jednak zmienić rodzaju umowy o pracę, na przykład z umowy o pracę na czas nieokreślony na umowę o pracę na czas określony.
Mniejsze zmiany, takie jak zmiana nazwy stanowiska przy zachowaniu pozostałych warunków, mieszczą się w ramach podległości pracowniczej i nie wymagają zmiany w formie wypowiedzenia warunków umowy o pracę, chyba, że taka zmiana jest dla stron szczególnie istotna. Pracodawca musi ponadto pamiętać, by w tym samym dokumencie zawrzeć propozycję nowych warunków o pracę - bez takiego zapisu wypowiedzenie warunków umowy o pracę jest nieważne. Co istotne, nowe warunki muszą być skonkretyzowane, a nie wskazane w sposób ogólnikowy. Wypowiedzenie warunków umowy o pracę powinno być ponadto zawarte na piśmie i powinno być w nim wskazane, dlaczego warunki umowy o pracę są zmieniane.
Wypowiedzenie warunków umowy o pracę - strony
W przypadku wypowiedzenia warunków umowy o pracę trudno mówić o stronach. Jest to bowiem dokument, kierowany przez pracodawcę do pracownika. Możemy zatem mówić w tym kontekście o czynności jednostronnej - wypowiedzieć warunki umowy o pracę może tylko pracodawca, pracownik może najwyżej zwrócić się z prośbą o zmianę warunków umowy o pracę lub skierować do pracodawcy podanie.
Wypowiedzenie warunków umowy o pracę - konsekwencje
Pracownik może przyjąć wypowiedzenie warunków umowy o pracę ustnie lub pisemnie. Może także w żaden sposób nie ustosunkować się do wypowiedzenia - w takim przypadku istnieje domniemanie, że zgadza się on na nowe warunki pracy. Konsekwencją takiego oświadczenia jest unieważnienie umowy o pracę w części, którą wskazuje wypowiedzenie zmieniające. Szczególnie ważny jest jednak w tej sytuacji czas, w którym pracownik odniesie się do wypowiedzenia zmieniającego. Jak mówi Kodeks pracy:
W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki; pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków.
Dla pracownika istotna jest zatem wiedza na temat okresu wypowiedzenia w umowie o pracę, na jaką jest zatrudniony, i przedstawienie pracodawcy odmowy nie później niż do połowy tego okresu.
Do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się przepisy dotyczące rozwiązania stosunku pracy, więc okres wypowiedzenia warunków umowy o pracę jest taki sam, jak w przypadku rozwiązania umowy.
Pracownik może też nie zgodzić się z nowymi warunkami pracy, wskazanymi przez pracodawcę w wypowiedzeniu warunków umowy o pracę. We wskazanym terminie powinien złożyć oświadczenie, że nie wyraża zgody na zmianę warunków pracy. W takim przypadku pracodawca i pracownik rozwiązują stosunek pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Jeżeli pracownik nie zgadza się z nowymi warunkami pracy i w związku z tym stosunek pracy został rozwiązany, ma on prawo zwrócić się do sądu pracy z odwołaniem od wypowiedzenia warunków umowy o pracę na podstawie art. 44 kodeksu pracy.
Ważną kwestią jest też wypowiedzenie warunków umowy o pracę osobom, którym brakuje 4 lata lub mniej do osiągnięcia wieku emerytalnego. Kodeks pracy chroni takich pracowników, ale pracodawca może wręczyć im wypowiedzenie zmieniające w sytuacji, opisanej w artykule:
Pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi, o którym mowa w art. 39 zakaz wypowiadania umowy o pracę pracownikowi w wieku przedemerytalnym, jeżeli wypowiedzenie stało się konieczne ze względu na:
1) wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy;
2) stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania.
Podsumowując, wypowiedzenie zmieniające jest jest zgodnym z prawem sposobem na zaproponowanie pracownikowi nowych warunków pracy lub płacy.
