Ogólnie o prawie odstąpienia
Od 25 grudnia 2014 r. ochrona konsumenta przy umowach zawieranych ze sklepami internetowymi została wzmocniona. Konsumentowi, który zawiera umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, przysługuje prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni, bez podawania przyczyny. W terminologii prawniczej określa się to jako uprawnienie o charakterze kształtującym, co oznacza, że do skuteczności złożonego oświadczenia nie jest wymagana zgoda drugiej strony. Do zachowanie tego terminu wystarczy wysłanie w tym okresie oświadczenia o odstąpieniu. Dla oceny czy nasz kontrahent dotrzymał terminu decydująca jest data wysłania go przez kupującego, nie zaś data wpływu do sprzedawcy.
Każdy przedsiębiorca zobowiązany jest to poinformowania swojego klienta o tym prawie. Zgodnie z ustawą o prawach konsumenta, jeżeli konsument nie zostanie poinformowany o tym prawie, czas na odstąpienie od umowy wydłuża się o okres 12 miesięcy. Termin ten ulegnie skróceniu jeśli konsument zostanie poinformowany przez sprzedawcę o tym uprawnieniu. Przedsiębiorca zobowiązany jest pouczyć konsumenta o sposobie i terminie skorzystania przez konsumenta ze swego uprawnienia, a także o wzorze formularza odstąpienia.
Wzór odstąpienia
Wzór odstąpienia stanowi załącznik nr 2 do ustawy o prawach konsumenta:
ZAŁĄCZNIK 2. WZÓR FORMULARZA ODSTĄPIENIA OD UMOWY. (formularz ten należy wypełnić i odesłać tylko w przypadku chęci odstąpienia od umowy) - Adresat [w tym miejscu przedsiębiorca powinien wpisać nazwę przedsiębiorcy, pełny adres pocztowy oraz, o ile są dostępne, numer faksu i adres e-mail] - Ja/My(*) niniejszym informuję/informujemy(*) o moim/naszym odstąpieniu od umowy sprzedaży następujących rzeczy(*) umowy dostawy następujących rzeczy(*) umowy o dzieło polegającej na wykonaniu następujących rzeczy(*)/o świadczenie następującej usługi(*) - Data zawarcia umowy(*)/odbioru(*) - Imię i nazwisko konsumenta(-ów) - Adres konsumenta(-ów) - Podpis konsumenta(-ów) (tylko jeżeli formularz jest przesyłany w wersji papierowej) - Data (*) Niepotrzebne skreślić. |
Czy przedsiębiorca może stworzyć własny formularz?
Warto się zatem zastanowić, czy ustawa konsumencka wyklucza możliwość posługiwania się przez przedsiębiorcę własnymi formularzami, zawierające inne niż wymienione wyżej informacje, np. zgodę konsumenta na inną formę płatności, niż dokonana poprzednio. Konsument powinien mieć możliwość odstąpienia od umowy posługując się własnymi słowami, pod warunkiem że jego oświadczenie od odstąpieniu będzie jednoznaczne. Pismo, telefon lub odesłanie towarów wraz z jasnym oświadczeniem mogłoby odpowiadać temu wymogowi, ale ciężar dowodu, że odstąpienie od umowy miało miejsce w terminie określonym w ustawie, będzie spoczywał na konsumencie. W interesie konsumenta jest więc zachowanie formy pisemnej dla złożonego oświadczenia. Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, żeby sprzedawca korzystał z odmiennego formularza. Jeżeli przedsiębiorca będzie chciał zebrać od konsumenta większą liczbę informacji, np. dotyczących przyczyn odstąpienia od umowy, może ukształtować formularz w sposób odmienny. Istotne jest jednak, żeby arkusz odstąpienia zawierał wskazane przez ustawodawcę minimum. Konsument może udzielić przedsiębiorcy informacji o przyczynach odstąpienia ale nie jest do tego zobowiązany. Jeżeli umowa została zawarta drogą elektroniczną, przedsiębiorca powinien umożliwić konsumentowi złożenie oświadczenia o odstąpieniu również drogą elektroniczną.
Arkusz, przygotowany przez przedsiębiorcę, nie może jednak zastąpić powinności udostępnienia ustawowego wzoru i przedsiębiorca będzie w dalszym ciągu zobowiązany do poinformowania konsumenta o wzorze oświadczenia o odstąpieniu z ustawy. Należy również wskazać konsumentowi, że może on złożyć stosowne oświadczenie w dowolnej formie, a wskazany przez sprzedawcę formularz jest tylko jednym z możliwych wariantów.
Zwrot towaru bez oświadczenia
Samo przesłanie towaru przez konsumenta z powrotem do sklepu, bez jednoznacznego, stwierdzającego fakt odstąpienia, oświadczenia nie może być potraktowane jako odstąpienie od umowy. Przedsiębiorca będzie wówczas rozważał czy konsument nie zgłasza reklamacji. Prawidłowym postępowaniem przedsiębiorcy w takim przypadku będzie niezwłoczny kontakt z konsumentem w celu sprecyzowania, co konsument miał na myśli, zwracając towar.
