Zegarem biologicznym nazywamy zespół cyklicznych rytmów, jakim podporządkowane jest funkcjonowanie organizmu. Najprościej pokazać go na przykładzie okresów światła i ciemności - w momencie, gdy na dworze robi się ciemno, zaczynamy odczuwać senność i zmęczenie. Zwróćmy uwagę na to, że zegar biologiczny jest silniejszy niż zamierzony plan dnia. Im lepiej synchronizujemy się z naszym ciałem, tym wydajniej będziemy funkcjonować w ciągu całej doby. Przeczytaj, jak żyć w zgodzie z wewnętrznym zegarem!
Zegar biologiczny - poranek
O 7 rano człowiekowi wzrasta poziom hormonów we krwi, a szczególnie tych płciowych, ponadto podnosi się ciśnienie krwi i przyspiesza puls. U mężczyzn poziom testosteronu jest najwyższy w ciągu całego dnia, co zwiększa ich możliwości seksualne o tej porze. Od godziny 8 pracę zaczyna układ trawienny - dobrze o tej godzinie zjeść kaloryczne śniadanie, które bez problemu spalimy w ciągu dnia. Wydzielanie melatoniny zostaje zablokowane, która koordynuje nasz zegar biologiczny- odpowiada za sen i czuwanie w odpowiednich porach. W okolicach godziny 10 przechodzimy w fazę kreatywności - jesteśmy bardziej czujni i pobudzeni do działania. Można w tym czasie skusić się na słodką przekąskę, ponieważ nasza trzustka pracuje najlepiej a poziom insuliny i enzymów jest na tyle wysoki, że jedzenie jest trawione bez przeszkód. Później w szczytowej formie jest nasza pamięć krótkoterminowa.
Zegar biologiczny - południe i popołudnie
Od 12 możemy odczuć lekki spadek formy. Zaczynają wydzielać się soki żołądkowe, zatem organizm dopomina się solidnego posiłku. To dobra pora na dyskusje – najlepsza jest wówczas umiejętność analizy informacji słownych. W godzinach popołudniowych uaktywnia się nasza pamięć długoterminowa. Kiepską godziną dla osób cierpiących na migrenę jest 13, ponieważ o tej porze zdarzają się wzmożone ataki migreny, dlatego jest to dobry czas na odpoczynek i drzemkę. Między 13 a 14 odczuwamy kryzys środka dnia - wydajność organizmu spada o 20%, wątroba zatrzymuje glikogen, co powoduje, że mięśnie mają za mało energii. Między 14 a 16 mamy najwyższą temperaturę ciała, w tym czasie warto poświęcić czas na aktywność ruchową czy wyjście na fitness. Godzina 16 jest idealną porą na szczepienie - o tej godzinie w naszym organizmie znajduje się najwięcej przeciwciał. 18 to dobra godzina na wizytę u kosmetyczki - nasza skóra jest wówczas przygotowana na wszelki tego typu zabiegi i ryzyko podrażnień spada niemal do zera. 18 to również świetna pora na kolację lub spróbowania nowych potraw - nasz zmysł smaku jest wyostrzony.
Zegar biologiczny - wieczór i noc
Godzina 19 jest czasem spokoju i odpoczynku oraz odpowiednią porą na zwolnienie tempa. Uwaga dla kobiet - lepiej o tej porze nie stawać na wadze. Po 21 trzeba pomyśleć dwa razy przed sięgnięciem po przekąskę, ponieważ to, co o tej porze zjemy, nie zostanie szybko strawione, a kalorie odłożą się w postaci tłuszczu. Ponadto około godziny 21 organizm zaczyna wytwarzać melatoninę – hormon snu, a kończy około godziny 7, dlatego zaczynamy czuć się senni i znużeni. Od 24 nasz organizm zaczyna intensywną regenerację, w okolicach 2 wątroba zaczyna przerabiać wieczorny posiłek, a 4 to godzina najniższego ciśnienia krwi w ciągu doby. Od godziny 3 do 5 regenerują się płuca, wzmaga się też ilość wytwarzanej przez błony śluzowe wydzieliny.
Nasz wewnętrzny zegar mieści się w części mózgu zwanej podwzgórzem, a konkretnie w jądrze nadskrzyżowaniowym. Reguluje bieg większości procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie. Zegar biologiczny odpowiada między innymi za: temperaturę ciała, wahania poziomu hormonów, zmianę ciśnienia tętniczego, rytm snu i czuwania, pH organizmu, włączając apetyt czy samopoczucie - dlatego warto żyć z nim w zgodzie.
