Wielu przedsiębiorców dokonuje zakupu usług z UK od tamtejszych kontrahentów. Po wystąpieniu tego kraju z Unii Europejskiej zmieniły się nieco zasady rozliczania nabycia usług od firm posiadających siedzibę właśnie tam. Niemniej jest jedna kwestia, o której należy szczególnie pamiętać.
Czym jest import usług?
Import usług to nabycie usług od kontrahenta, który prowadzi działalność gospodarczą z siedzibą poza terytorium RP. Przykładowo przedsiębiorca z siedzibą w Polsce kupuje usługę od przedsiębiorcy z siedzibą w Niemczech.
W tej wyjątkowej konstrukcji podatkowej względem podatku VAT to nabywca usługi jest podatnikiem VAT, to znaczy, że nabywca ma obowiązek opodatkować podatkiem VAT zakupioną usługę oraz jest zobowiązany do jego rozliczenia, a w niektórych przypadkach także do jego zapłaty (gdy nie ma prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu importu usługi).
Import usług wymaga ustalenia miejsca świadczenia
Import usług wymaga ustalenia miejsca świadczenia dla celów VAT. Dlaczego? Miejsce to nie oznacza miejsca faktycznego wystawienia usługi. Jest to miejsce opodatkowania podatkiem VAT.
Jeżeli nabywca (oraz dostawca) ustali, że miejsce świadczenia jest w Polsce, to import usług będzie opodatkowany w Polsce. Oczywiście, jeżeli stronami będą przedsiębiorcy.
Kiedy zakup usług z UK to import usług?
Wielka Brytania już kilka lat temu opuściła Unię Europejską. Niemniej, gdy polski przedsiębiorca nabywa usługi z UK, ma obowiązek rozpoznać w swojej ewidencji VAT import usług.
Zanim to zrobi, musi zweryfikować, czy zakup usług z UK będzie spełniał warunki importu usług.
Zakup usługi z UK będzie stanowił import usług, jeżeli miejscem świadczenia usług będzie terytorium Polski. Miejscem świadczenia danej usługi będzie terytorium RP, jeżeli:
- usługodawca jest podatnikiem mającym siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium Polski;
- usługobiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej mająca siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności lub miejsce zamieszkania albo pobytu na terytorium Polski;
- usługodawca nie rozliczył w Polsce podatku VAT należnego z tytułu wykonanej usługi na rzecz usługobiorcy (z Polski).
Ustalenie miejsca świadczenia przy nabyciu usług z UK
Zakup usług z UK wymaga w pierwszej kolejności ustalenia miejsca świadczenia, a więc ustalenia miejsca opodatkowania VAT danej usługi.
Należy przy tym dodać, że przy imporcie usług to nabywca usługi jest zobligowany do opodatkowania VAT tej transakcji (a nie sprzedawca), oczywiście jeżeli jest przedsiębiorcą (czynnym albo zwolnionym podatnikiem VAT), a nabyta usługa nie należy do wyjątków, np. usługi restauracyjne i cateringowe opodatkowane w miejscu ich realizacji.
Tak więc przy zakupie usług z UK podstawowa rzecz to prawidłowe ustalenie miejsca świadczenia usług dla celów VAT. Trzeba przy tym dodać, że nie ustala się miejsca świadczenia dla celów podatku dochodowego.
Dlaczego tak ważne jest określenie miejsca świadczenia? Określenie miejsca świadczenia informuje, w jakim kraju transakcja będzie opodatkowana podatkiem VAT, a w jakim kraju nie będzie podlegała opodatkowaniu VAT. Oczywiście mogą wystąpić też inne przypadki, w których podatnik z USA importuje usługę z Polski, a system podatkowy w USA nie opiera się o podatek VAT. Niemniej niniejsza publikacja skupia się na polskim przedsiębiorcy, który nabywa usługi od kontrahenta z UK.
Jak ustalić miejsce świadczenia usług?
Zgodnie z art. 28b ustawy o VAT miejscem świadczenia (opodatkowania VAT) dotyczącym importu usług w sytuacji, gdy dane usługi są świadczone dla podatnika, jest miejsce (kraj):
- siedziby działalności gospodarczej nabywcy, lub
- jeżeli usługi świadczone są ze stałego prowadzenia działalności, będzie to stałe miejsce, lub
- jeżeli nie ma obu tych miejsc, to będzie to miejsce stałego pobytu lub zamieszkania.
Zgodnie z art. 28c ustawy o VAT miejscem świadczenia (opodatkowania VAT) dotyczącym importu usług w sytuacji, gdy dane usługi są świadczone dla podmiotów niebędących podatnikami (np. konsument), jest miejsce (kraj):
- siedziby działalności gospodarczej usługodawcy, lub
- jeżeli usługi świadczone są ze stałego prowadzenia działalności, będzie to stałe miejsce, lub
- jeżeli nie ma obu tych miejsc, to będzie to miejsce stałego pobytu lub zamieszkania.
Należy podkreślić, że w ustawie o VAT występują wyjątki od podstawowej zasady.
Niektóre wyjątki w imporcie usług na gruncie ustalania miejsca świadczenia | |
Rodzaj usługi | Miejsce świadczenia |
Usługi związane z nieruchomościami | Miejsce położenia nieruchomości |
Usługi transportu pasażerów | Miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości, a więc jeśli transport odbywa się w Polsce i Niemczech, to odległość na terenie Polski opodatkowana jest według polskich zasad, a odległość w Niemczech – według zasad niemieckich |
Usługi pośrednictwa | Miejsce, w którym dokonywana jest podstawowa transakcja |
Usługi restauracyjne i cateringowe | Miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane |
Usługi krótkoterminowego wynajmu środków transportu | Miejsce, w którym te środki transportu są faktycznie oddawane do dyspozycji usługobiorcy |
Usługi telekomunikacyjne, usługi nadawcze i usługi elektroniczne na rzecz podmiotów niebędących podatnikami | Miejsce, w którym podmioty te mają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu |
Usługi turystyki | Miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie usługodawca ma siedzibę działalności gospodarczej |
Kiedy należy opodatkować import usług podatkiem VAT?
Obowiązek opodatkowania podatkiem VAT importu usług powstaje na zasadach ogólnych, a więc z dniem wykonania usługi, a jeżeli przed wykonaniem usługi nabywca otrzymał zaliczkę, to w dniu otrzymania zaliczki.
Zakup usług z UK a rejestracja do VAT-UE
Po brexicie zmieniła się jedna istotna kwestia na gruncie identyfikacji zakupu usług z UK. Import usług z UK stanowi zakup usług z krajów spoza UE. Import usług przestał stanowić wewnątrzunijny zakup usług.
Co to oznacza?
Polski nabywca z tytułu zakupu usługi od kontrahenta z UK nie rejestruje się do transakcji unijnych (VAT-UE). Zatem nie potrzebuje dysponować numerem VAT-UE, aby dokonać importu usług.
Nie ma też obowiązku składania informacji podsumowującej VAT-UE o dokonanych transakcjach wewnątrzunijnych z tytułu importu usług, ale trzeba podkreślić, że import usług nie podlega w ogóle wykazaniu w informacji podsumowującej VAT-UE.
Zakup usług w UK a rozliczenie VAT
Jeżeli polski przedsiębiorca, który jest czynnym lub zwolnionym podatnikiem z VAT, dokonuje nabycia usługi od firmy z UK, to ma obowiązek rozliczyć podatek VAT od zakupu tej usługi.
Co ciekawe, polski przedsiębiorca-nabywca będący czynnym podatnikiem VAT rozlicza (wykazuje w JPK_V7X) od importu usług:
- podatek VAT należny, oraz
- podatek VAT naliczony.
Należy jednak podkreślić, że podatek VAT naliczony nabywca odliczy tylko wtedy, kiedy nabyte usługi służyły mu w części lub w całości do wykonania sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT. Jeżeli służyły mu w całości do sprzedaży zwolnionej z VAT, to nie odliczy w ogóle podatku VAT naliczonego z tytułu importu usług. W takiej sytuacji przedsiębiorca będzie musiał zapłacić podatek VAT od nabytej usługi od kontrahenta z UK.
Przykład 1.
Czynny podatnik VAT z siedzibą firmy w Polsce nabył usługę stworzenia strony internetowej od kontrahenta z UK. Wartość usługi to 5000 zł. Zakup strony internetowej (licencji do strony) nie jest jednym z wyjątków, dla których miejsce świadczenia ustala się w sposób szczególny. Kontrahent z UK wystawił polskiemu przedsiębiorcy fakturę z dodatkową adnotacją reverse chargé, a więc odwrotne obciążenie. Oznacza to, że to nabywca, czyli polski przedsiębiorca ma dokonać opodatkowania VAT tej transakcji, a więc usługobiorca. Opodatkowania dokonuje według polskiej stawki VAT właściwej dla nabywanej usługi. Polski nabywca przeznaczył dany zakup do używania w działalności i sprzedaży opodatkowanej VAT. Ma zatem prawo odliczyć podatek VAT naliczony z tytułu importu usług.
Podatnik w ewidencji VAT JPK_V7X:
- po stronie sprzedaży ujmie import usług w kwocie 5000 zł, 1150 zł VAT,
- po stronie zakupu ujmie import usług w kwocie 5000 zł i odliczy 1150 zł podatku VAT.
Jak natomiast będzie u podatnika zwolnionego podmiotowo z VAT lub przedmiotowo z VAT (w całości)?
Podatnicy zwolnieni z VAT podmiotowo lub przedmiotowo w całości, dokonując importu usług od kontrahenta z UK, składają deklarację:
- VAT-8, i to co miesiąc, a więc nie tylko w miesiącu wystąpienia importu usług czy innych nabyć spoza terytorium RP, jeżeli polski przedsiębiorca zarejestrował się jako podatnik VAT-UE, a więc do nabywania/sprzedawania transakcji unijnych;
- VAT-9M tylko w miesiącu wystąpienia importu usług czy innych nabyć spoza terytorium RP, jeżeli polski przedsiębiorca nie zarejestrował się jako podatnik VAT-UE, a więc do nabywania/sprzedawania transakcji unijnych.
Podatnicy zwolnieni z VAT są zobligowani do obliczenia podatku VAT należnego z tytułu importu usług i dokonania jego zapłaty w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek rozliczenia importu usług.
U podatników zwolnionych z VAT zapłacony podatek VAT z tytułu importu usług stanowi koszt uzyskania przychodu. Jest to jeden z wyjątków, kiedy podatek VAT stanowi koszt uzyskania przychodu.
Wartość nabytej usługi polski przedsiębiorca wykazuje w kwocie brutto i od tej kwoty nalicza podatek VAT należny oraz naliczony w ewidencji i deklaracji JPK_V7X.
Zakup usług w UK a koszty uzyskania przychodu
Czynny podatnik VAT ujmuje wartość importu usług według przeliczonej na złotówki wartości wynikającej z faktury. Doliczony podatek VAT należny i odliczony podatek VAT naliczony nie będzie stanowił kosztów uzyskania przychodów (poza pewnymi wyjątkami).
Takim wyjątkiem od reguły są podatnicy zwolnieni z VAT. Oni nie mają prawa odliczyć podatku VAT naliczonego z tytułu importu usług. Tak więc zarówno wartość nabytej usługi, jak i zapłacony podatek VAT należny mają prawo ująć w kosztach uzyskania przychodów, oczywiście wtedy, kiedy wydatek faktycznie jest przeznaczony na cele prowadzonej działalności i jest właściwie udokumentowany.
Import usług z UK nie stanowi wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Rozliczany jest na zasadach ogólnych, a więc tak jak import usług z jednego z krajów, które mają siedzibę działalności poza terytorium UE.
To powoduje, że podatnik dokonujący importu usług z UK nie rejestruje się jako podatnik VAT-UE, a jeżeli się zarejestrował, to nie wykazuje importu usług z UK jako wewnątrzunijnego nabycia usług.
Polecamy:
