Unia Europejska umożliwia swobodny przepływ kapitału, ale transakcje wewnątrzwspólnotowe charakteryzują się własną specyfiką rozliczania. Jak rozliczyć zakup usług z UK, szczególnie po podjęciu decyzji o jej wystąpieniu z UE?
Kiedy zakup usług z UK to import usług?
Kupując usługę od kontrahenta z Wielkiej Brytanii, podatnik powinien w pierwszej kolejności prawidłowo rozpoznać transakcję, co pozwoli na jej poprawne rozliczenie. Najczęściej zakup usługi od kontrahenta z innego kraju UE to import usług, ale aby można było tak zakwalifikować transakcję, muszą zostać spełnione poniższe warunki:
-
miejscem świadczenia stosownie do przepisów ustawy o podatku od towarów i usług lub rozporządzenia jest terytorium Polski;
-
usługodawcą musi być podatnik mający siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium Polski, niezależnie od tego, czy na terenie Wspólnoty, czy też poza jej terytorium;
-
usługobiorcą jest osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna mająca siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu na terytorium Polski, zobowiązana do rozliczania w polskim urzędzie skarbowym;
-
usługodawca nie rozliczył w Polsce podatku należnego z tytułu wykonanej usługi na rzecz usługobiorcy (z Polski).
| Uwaga! Niezależnie od decyzji Wielkiej Brytanii o wystąpieniu z Unii Europejskiej transakcje na ten moment nadal należy rozliczać jako wewnątrzwspólnotowe. Obecnie brak jest oficjalnych terminów i informacji, kiedy miałaby nastąpić zmiana w tym zakresie. |
Zakup usług z UK a rejestracja do VAT-UE
Kwestią, o której przedsiębiorca nie może zapomnieć, dokonując zakupu z UK, to rejestracja do transakcji unijnych. Dokonując transakcji z kontrahentami z krajów Wspólnoty, podatnik powinien posiadać aktywny numer VAT-UE. Rejestracji dokonuje się na formularzu VAT-R w części C.3. Po spełnieniu wymagań przedsiębiorca otrzyma tzw. NIP europejski, czyli swój NIP poprzedzony prefiksem PL.
| Uwaga! Do transakcji unijnych muszą się zarejestrować nie tylko czynni podatnicy VAT, ale również podatnicy zwolnieni z konieczności opłacania tego podatku. |
Zakup usług z UK a miejsce świadczenia
Przy zakupie usług z kraju Wspólnoty konieczne jest prawidłowe ustalenie miejsca świadczenia usług. W świetle ustawy o VAT miejsce świadczenia jest to miejsce opodatkowania danej czynności (usługi lub dostawy).
Określenie miejsca świadczenia usług jest ważne, jeśli obie strony transakcji, czyli usługobiorca oraz usługodawca, mają siedziby lub miejsca zamieszkania w różnych krajach. Jest to istotne, ponieważ wskazuje, która ze stron ma obowiązek rozliczyć VAT należny od sprzedaży. Nie w każdym przypadku faktyczne miejsce wykonania danej czynności jest miejscem jej świadczenia.
Jak ustalić miejsce świadczenia usług?
Ogólną zasadę miejsca świadczenia usług reguluje art. 28b ustawy o VAT. Zgodnie z nim miejscem świadczenia usług zarówno krajowych, jak i zagranicznych w przypadku:
-
świadczenia usług na rzecz podatnika - jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę;
-
gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba - jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej;
-
gdy usługobiorca nie posiada siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej - jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.
Art. 28b ustawy dotyczy usług świadczonych dla podatników, natomiast zasady określania miejsca świadczenia usług na rzecz osób prywatnych reguluje art. 28c.
Ustawa o VAT określa również wyjątki, dla których miejsce świadczenia ustala się w sposób szczególny, inny niż według art. 28b ustawy. Wymienione one są w art. 28d-28n i są to między innymi:
-
usługi związane z nieruchomościami (miejsce świadczenia to miejsce położenia nieruchomości),
-
usługi transportu pasażerów (miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości, a więc jeśli transport odbywa się w Polsce i Niemczech, to odległość na terenie Polski opodatkowana jest według polskich zasad, a odległość w Niemczech - według zasad niemieckich) lub
-
usługi pośrednictwa (miejsce świadczenia, to miejsce, w którym dokonywana jest podstawowa transakcja).
Zakup usług w UK a rozliczenie VAT
Jeżeli podatnik z Polski dokonał zakupu usługi od kontrahenta w UK, a do transakcji stosuje się art. 28b ustawy o VAT, będzie on zobowiązany do rozliczenia VAT należnego jak od sprzedaży. A więc nie robi tego standardowo sprzedawca, tylko nabywca usługi. Jednocześnie jeśli zakup ma służyć działalności opodatkowanej, to nabywca ma prawo odliczyć VAT naliczony od zakupu. W rezultacie taka transakcja jest dla polskiego podatnika neutralna na gruncie VAT.
Przykład 1.
Pan Paweł, którego siedziba działalności mieści się na terenie Polski, kupił licencję programu komputerowego od kontrahenta z Wielkiej Brytanii. Wartość licencji to 2000 zł.
Zakup licencji nie jest jednym z wyjątków, dla których miejsce świadczenia ustala się w sposób szczególny, a więc ustala się je według zasady ogólnej, czyli art. 28b ustawy o VAT. Zgodnie z nią zakup licencji będzie opodatkowany w kraju, gdzie mieści się siedziba nabywcy - w Polsce.
Kontrahent z UK powinien wystawić fakturę bez wyszczególnionej stawki VAT, a pan Paweł jest zobowiązany naliczyć VAT należny według odpowiedniej polskiej stawki VAT (zwykle jest to 23%) przeznaczonej dla tego rodzaju usługi i wykazać go po stronie sprzedaży. Jednocześnie jeśli licencja ma być wykorzystywana na cele działalności opodatkowanej, to pan Paweł ma prawo odliczyć VAT naliczony od zakupu i wykazać go po stronie zakupu.
W Rejestrze sprzedaży VAT i w Rejestrze zakupu VAT wykazuje więc 460 zł VAT.
Import usług, do których stosuje się art. 28b ustawy u czynnych podatników VAT jest wykazywany tylko w deklaracji VAT-7 - w poz. 29, 30 (podatek należny) oraz 44, 45 (podatek naliczony).
| Uwaga! Jeżeli wszystkie warunki uznania transakcji za import usług są spełnione, a zagraniczny sprzedawca zastosuje krajową stawkę VAT, to niezależnie od tego polski przedsiębiorca powinien wykazać import usług. W tej sytuacji polską stawką VAT należy zastosować do kwoty brutto z faktury i tak naliczony VAT wykazać w Rejestrze zakupów i Rejestrze sprzedaży VAT. |
Import usług z UE a informacja VAT-UE
Podatnicy, którzy dokonali importu usług, dla którego zastosowanie ma art. 28b ustawy o VAT, nie muszą składać informacji podsumowującej VAT-UE do urzędu skarbowego. Bowiem transakcja jest wykazywana w deklaracji VAT za dany okres rozliczeniowy.
Zakup usług w UK przez podatników zwolnionych z VAT
Podatnicy, którzy są zwolnieni z VAT, są zobowiązani samodzielnie naliczyć oraz odprowadzić VAT od wewnątrzwspólnotowych zakupów usług w UK oraz wykazać go w odpowiedniej deklaracji - VAT-9M. Termin złożenia deklaracji i zapłaty podatku upływa 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek rozliczenia importu usług.
Po zapłaceniu faktury za zakup usług w UK oraz VAT do urzędu skarbowego podatnik zwolniony z VAT całą tę kwotę (łącznie z podatkiem VAT) może ująć w kosztach uzyskania przychodu. Jest to jeden z wyjątków, kiedy VAT może być kosztem firmowym.
