Przy okazji artykułu Historia powstania Internetu wspomnieliśmy o temacie, jakim są wyszukiwarki internetowe. W opinii wielu badaczy pierwszą wyszukiwarką na świecie, która zbliżona była koncepcją do dzisiejszych rozwiązań, była Archie. Jej zadanie polegało na błyskawicznym odnajdywaniu plików znajdujących się na serwerach FTP, które w latach 90-tych były popularniejsze niż dzisiaj. Jeśli przyjrzymy się bliżej historii wyszukiwarek, to okaże się, że Archie jest tylko kolejnym etapem rozwoju tej technologii, bowiem pierwsze wizje znanych obecnie produktów powstawały w głowach twórców jeszcze przed rozpoczęciem II wojny światowej.
Wyszukiwarki internetowe - historia rozwoju
Dziś trudno sobie wyobrazić, że nie istnieją wyszukiwarki internetowe. Wyszukiwarki internetowe ściśle związane są z internetem i korzystaniem z jego dobrodziejstw. z O ile przeciętny użytkownik jest w stanie poznać i zapamiętać od kilku do kilkunastu ulubionych stron, tak już w poszukiwaniu nieznanej dotąd wiedzy musi sięgać w najdalsze zakamarki sieci. Tutaj z pomocą przychodzą wyszukiwarki internetowe: wpisujemy wybrane słowa kluczowe, wciskamy przycisk Enter i błyskawicznie otrzymujemy interesujące nas wyniki. Nie zawsze jednak tak było, a ponadto omawiany proces wcale nie jest taki prosty jak może się wydawać laikom. Poniżej skoncentrujemy się na historii powstania wyszukiwarek internetowych, prezentując najważniejsze projekty, które wpłynęły na ewolucję i rozwój Internetu.
Wyszukiwarki internetowe- pierwsze koncepcje
Idea wyszukiwarki online zrodziła się na długo przed powstaniem pierwszych komputerów, nie mówiąc już o Internecie. Błyskawiczny postęp technologiczny oraz potrzeba szybkiego dostępu do informacji sprawiły, że pojawiły się pierwsze wizje stworzenia systemu służącego do gromadzenia, organizowania i udostępniania wszystkim zainteresowanym (w możliwie jak najkrótszym czasie) zebranej wiedzy. Jednym z pierwszych przedstawicieli tej koncepcji był Paul Otlet – belgijski myśliciel, który dał światu ideę prohipertekstu. Mówi ona, że dostępna wiedza powinna być podzielona na jak najmniejsze fragmenty reprezentujące rozmaite kategorie tematyczne – definicje, porady, rozdziały książek czy artykuły.
Poszczególne informacje miały być ze sobą połączone za pomocą hiperłączy w postaci osobnych, specjalnie opisanych kart, aktualizowanych codziennie w katalogach. Idea zrodziła się w latach 30-tych,gdy nie było jeszcze komputerów ani Internetu. Ta wizja ewidentnie wyprzedzała swoją epokę, dając kolejnym pokoleniom inspirację do stworzenia wyszukiwarki internetowej.
Warto dodać, że zbliżoną do owocu rozważań Otleta ideę przedstawił angielski pisarz Herbert George Wells w eseju pt. "The Brain Organization of the Modern World". Chodziło tu o stworzenie systemu katalogowania za pomocą mikrofilmów, który miał uporządkować, archiwizować oraz przekazywać wiedzę wszystkim zainteresowanym. Widać na przykładzie obecnych możliwości wyszukiwarki YouTube, że również i ten pomysł wyprzedził swoją epokę i wszedł w życie dobrych kilka dekad później.
Projekt Memex – pierwsza wyszukiwarka internetowa na świecie
O ile powyższe przykłady stanowiły wzór do naśladowania dla kolejnych wynalazców, tak Projekt Memex przez wielu badaczy uważany jest za pierwszą wyszukiwarkę internetową na świecie. Projekt został stworzony przez amerykańskiego inżyniera Vannevara Busha w 1945 roku. To prekursor idei sieci komputerowych oraz pomysłodawca maszyny służącej do wyszukiwania i przechowywania rozmaitych informacji, powiązanych ze sobą za pomocą wspomnianego już hipertekstu.
Urządzenie o nazwie Memex zbudowane było z dwóch ekranów oraz zbioru mikrofilmów, które umożliwiały wyświetlanie powiązanych ze sobą dokumentów – w ten sposób można było szybko wprowadzać oraz wyszukiwać zbliżone tematycznie informacje, dokumenty i artykuły. W zamyśle autora maszyna miała odnajdywać interesujące słowa kluczowe na zasadzie skojarzeń. I choć urządzenie zapowiadało się obiecująco, to ostatecznie projekt nie został zrealizowany. Ale nie bez powodu Vannevar Bush został okrzyknięty prekursorem idei wyszukiwarki internetowej, gdyż jego pracą inspirowali się kolejni naukowcy, tacy jak Douglas Engelbart, Ted Nelson czy Joseph Licklider. Dzięki projektowi Memex w kolejnych latach powstawały bardziej zaawansowane rozwiązania technologiczne, których rozkwit przypadł na okres ARPANETu, a następnie World Wide Web.
