Split payment, czyli model podzielonej płatności dotyczy podatku VAT i funkcjonuje na terenie kilku krajów, jak np. Czechy, Turcja czy Włochy. Powodem wdrożenia takiego rozwiązania w wyżej wskazanych państwach, i tym samym w Polsce, jest powiększająca się luka podatkowa w VAT. Co to jest split payment? Dla kogo jest obowiązkowy? Od kiedy obowiązuje w Polsce? Jakie profity ma przynieść podatnikom stosującym model podzielonej płatności? Sprawdźmy!
Split payment - na czym polega?
Podzielona płatność została wdrożona ustawą o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dnia 1 sierpnia 2017 roku.
- wartość netto - na rachunek bankowy dostawcy (lub w inny sposób);
- VAT - na specjalny rachunek VAT dostawcy.
Natomiast od 1 listopada 2019 roku obowiązuje również art. 108a ust. 1a który wskazuje, że zapłata za faktury dotyczące czynności wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, gdy kwota należności wynosi min. 15 000 zł musi być dokonana za pomocą mechanizmu podzielonej płatności. Jak wynika z tego przepisu niektórzy podatnicy mają obowiązek stosowania split payment.
Rachunek VAT a split payment
Aby umożliwić wszystkim nabywcom (firmom) dokonywanie zapłaty zgodnie z zasadami podzielonej płatności przez banki lub SKOK-i zostały założone specjalne rachunki VAT dla każdego podatnika VAT.
Co ważne, na ich prowadzenie nie są zawierane dodatkowe umowy.
- podatku VAT wykazana na wystawionej fakturze sprzedaży oraz fakturze korygującej;
- podatku VAT pochodząca z innego rachunku VAT z tego samego banku należącego do tego samego podatnika;
- zwrotu podatku VAT.
Specjalny rachunek VAT może być obciążony w celu:
- dokonania zapłaty całości lub części kwoty podatku VAT z otrzymanej faktury;
- zwrotu kwoty podatku VAT wynikającego z faktury korygującej wystawionej na rzecz nabywcy;
- uregulowania zobowiązania podatkowego wynikającego z deklaracji VAT oraz odsetek podatkowych z tytułu niedopłaty podatku VAT;
- uregulowania zobowiązania podatkowego z tytułu podatku PIT lub CIT oraz odsetek podatkowych za zwłokę;
- zapłaty składek ZUS;
- zapłaty podatku akcyzowego;
- zapłaty należności celnych;
- zapłaty zobowiązania podatkowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych;
- dokonania przelewu kwoty podatku VAT, jaka błędnie wpłynęła na specjalny rachunek VAT na rzecz faktycznego dostawcy towarów – jest to sytuacja, w której właściciel rachunku VAT otrzymuje zapłatę za fakturę, której nie jest wystawcą (pomyłka po stronie nabywcy);
- dokonania przelewu zwrotnego kwoty VAT na rzecz nabywcy w przypadku nienależnie otrzymanej płatności;
- dokonania przelewu pomiędzy specjalnymi rachunkami VAT tego samego posiadacza rachunków;
- przekazania kwoty VAT na rachunek wskazany przez naczelnika US w postanowieniu dotyczącym uwolnienia środków zgromadzonych na rachunku VAT;
- przekazania kwoty VAT na rachunek jednostki budżetowej;
- realizacji zajęcia na podstawie administracyjnego tytułu wykonawczego, dotyczącego egzekucji należności z tytułu podatku VAT.
Od 2022 roku możliwe jest uiszczenie za pomocą podzielonej płatności składek KRUS.
Podzielona płatność - zachęty dla nabywców
Przepisy przewidują szereg zachęt dla podatników stosujących mechanizm split payment:
Zmniejszenie kwoty zobowiązania podatkowego zgodnie z art. 108d ust. 1 projektu zmienianej ustawy o VAT - jeżeli zapłata zobowiązania podatkowego z tytułu podatku następuje w całości z rachunku VAT w terminie wcześniejszym niż termin określony dla zapłaty podatku, kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku do zapłaty można obniżyć o kwotę wyliczoną według wzoru:
S = Z * r * (n/360)
gdzie:
- S – oznacza kwotę, o którą obniża się kwotę zapłaty zobowiązania podatkowego z tytułu podatku, wyrażoną w zaokrągleniu do pełnych złotych,
- Z – oznacza kwotę zobowiązania podatkowego z tytułu podatku wynikającą z deklaracji podatkowej przed obniżeniem tego zobowiązania,
- r – oznacza stopę referencyjną Narodowego Banku Polskiego obowiązującą na dni robocze przed dniem zapłaty podatku,
- n – oznacza liczbę dni od dnia, w którym zlecono przelew, z wyłączeniem tego dnia, do terminu określonego dla zapłaty podatku, włącznie z tym dniem.
Brak odpowiedzialności solidarnej zgodnie z art. 108c ust. 1 ustawy - w przypadku zapłaty danej faktury przy zastosowaniu metody podzielonej płatności nie będą miały zastosowania przepisy o odpowiedzialności solidarnej, zawarte w dziale Xa oraz nie będą miały zastosowania regulacje związane ze stosowaniem sankcji określonych w art. 112b ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 oraz art. 112 c ustawy o VAT, do wysokości kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury zapłaconej z zastosowaniem mechanizmu split payment.
Art. 108c ust. 2 - nie stosuje się art. 56b Ordynacji podatkowej (podwyższona stawka odsetek za zwłokę w odniesieniu do zaległości w podatku VAT) do zaległości powstałej w wyniku złożonej deklaracji podatkowej, w której podatnik wykazał kwotę podatku naliczonego, której co najmniej niż 95% wynika z faktur, które zostały zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.
Przykład 1.
20 lipca 2022 roku pani Joanna sporządziła plik JPK_V7 za czerwiec 2022 roku. Czy w sytuacji gdy dokona ona zapłaty 5 dni przed ostatecznym terminem zapłaty podatku, może zastosować skonto, obniżając jednocześnie zobowiązanie podatkowe?
Jeżeli pani Joanna dokona zapłaty zobowiązania podatkowego z tytułu podatku VAT w całości ze środków pochodzących z rachunku VAT, będzie mogła zastosować skonto w pliku JPK za czerwiec.
Jak ubiegać się o zwrot środków zgromadzonych na rachunku VAT?
Zgodnie z treścią ustawy (art. 108b ust. 1) podatnik ma prawo do wystąpienia z wnioskiem o dokonanie przelewu środków zgromadzonych na jego rachunku VAT na rachunek bankowy tego podatnika prowadzony dla celów działalności gospodarczej. Przelew mógłby być wykonany wyłącznie na wniosek podatnika, w którym określa kwotę, która ma zostać mu zwrócona. Wniosek będzie podlegał odpowiedniej weryfikacji przez właściwe organy podatkowe. Naczelnik US wydaje postanowienie w terminie 60 dni od daty otrzymania wniosku.
- zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku nie zostanie wykonane, w szczególności gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań z tytułu tego podatku lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję lub
- w trakcie prowadzonego wobec podatnika postępowania podatkowego w zakresie podatku zachodzi uzasadniona obawa określenia zaległości podatkowej w podatku lub ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w podatku, lub
- weryfikacja zasadności złożonego przez podatnika wniosku wskazuje, że zachodzi uzasadniona obawa wystąpienia zaległości podatkowej w podatku.
