Wojny to czarne plamy na historii świata. Czy miały sens, czy śmierć tysięcy ludzi miała znaczenie - na ten temat można dyskutować bez końca. Jednak każdej wojnie towarzyszyło mnóstwo ruchów społecznych, które na zawsze zmieniły historię. Bo, czy gdyby nie wojna, hipisi w ogóle by istnieli? A czy Bob Dylan napisałby chociaż jeden wiersz? Jakkolwiek okrutnie by to nie brzmiało, echo wojny odbiło się niezwykłą płodnością wśród artystów, którzy na swój sposób okazywali jej sprzeciw.
Znalazło się tam miejsce także na kino, które drastycznie opisuje trudy wojen światowych, w Wietnamie czy Iraku. Niektóre filmy pokazują drastyczne historie weteranów lub jeńców wojennych, inne znowu pełne nadziei biografie tych, którzy przeżyli piekło. Większość obrazów przeszło już do klasyki, wyznaczając nowy nurt w kinie. Jeżeli nie widziałeś jeszcze tych filmów wojennych, koniecznie nadrób zaległości!
Filmy wojenne o Wietnamie
Amerykanie żałują i wstydzą się wojny w Wietnamie. Odcisnęła ona piętno zarówno na polityce zagranicznej, jak i na setkach tysięcy młodych ludzi - tych, którzy wyjechali na wojnę i tych, którzy zostali. W kinie amerykańskim można znaleźć mnóstwo filmów o tych wydarzeniach, większość z nich ma silny wydźwięk antywojenny. Oprócz niżej wymienionych, obowiązkowymi pozycjami są jeszcze: Cienka czerwona linia, Full Metal Jacket, Czas Apokalipsy i Good Morning, Vietnam.
Trylogia wietnamska: Pluton (1986), Urodzony 4 lipca (1989), Pomiędzy niebem a ziemią (1993)
Oliver Stone, reżyser filmu, podchodzi do tematu wojny w Wietnamie bardzo osobiście. Sam był jej uczestnikiem. Z tym koszmarem rozprawił się najlepszy sposób jaki mógł, reżyserując trzy kultowe już filmy, nazywane razem trylogią wietnamską. Każdy obraz ukazuje po części inną stronę wojny.
Pluton to najbardziej brutalna część, ukazująca realia wojny w Wietnamie. Krytycy potwierdzają zgodnie, ze żaden inny dramat wojenny nie oddaje tak dokładnie nastrojów, które panowały w armii. To zderzenie ideologii młodych amerykańskich żołnierzy z brutalną rzeczywistością, która okazuje się być zupełnie inna. Amerykanie nienawidzą tej wojny, samych siebie i Wietnamu. Towarzyszymy głównemu bohaterowi, Chrisowi Taylorowi właśnie w tej przemianie.
Urodzony 4 lipca to znowu film wojenny o weteranach. Równie brutalny i prawdziwy pokazuje młodych ludzi, natchnionych ideologią wyruszających na wojnę i bardzo szybko wracających, z zespołem stresu pourazowego i okaleczeni. W trakcie seansu widz bardzo szybko zaczyna sobie stawiać pytanie - jaki sens ma wojna? Czy ci ludzie musieli tak bezmyślnie ginąć? Ron Kovic, główny bohater, to właśnie jeden z tysięcy nastolatków, którzy ledwo skończywszy liceum wyruszyli na wojnę. Ron był świadkiem strasznych scen na wojnie, których nawet po powrocie do domu nie może zapomnieć. Postrzelony traci czucie w nogach i cały jego świat legnie w gruzach. Kiedy wraca do Stanów nikt nie darzy go szacunkiem, jakiego oczekuje.
Ostatni z filmów - Między niebem z ziemią - jest oparty na prawdziwej historii Wietnamki Le Ly. Wielokrotnie gwałcona, maltretowana i zmuszana do ciężkich robót Le Ly w końcu poznaje amerykańskiego żołnierza, Steva Butlera. Butler wydaje się być inny niż wszyscy mężczyźni, których Wietnamka do tej pory poznała. Czuły i spokojny mężczyzna zdobywa jej serca. Le Ly godzi się za niego wyjść i wrócić razem z nim do Stanów. Okazuje się, że okrucieństwa, które do tej pory ją spotkały, nie równają się z tym co czeka ją w Ameryce. Szok kulturowy, brak akceptacji ze strony rodziny i sam mąż - który cierpi na zespół stresu pourazowego - to wszystko powoduje, że Le Ly zostaje po raz kolejny sama.
Łowca Jeleni (1978)
Film zasłynął przede wszystkim ze swojej sławnej sceny gry w rosyjską ruletkę. Tak jak większość obrazów o wojnie w Wietnamie, Łowca Jeleni skupia się na kilku bohaterach, ukazując ich przemianę psychiczną i fizyczną na wojnie. Film opowiada historię trzech przyjaciół z małej miejscowości w Stanach. Ich życie jest beztroskie, wypełnione zabawą. Tuż przed wylotem do Wietnamu jeden z nich, Steven, bierze ślub. Scena wesela jest niezwykle symboliczna w filmie, ukazuje ostatnie chwile szczęścia tych ludzi w ich życiu. Chwilę po wylądowaniu trafiają do niewoli i ich piekło się zaczyna.
Łowca Jeleni to studium ludzkiej psychiki, której, już raz złamanej - nie można naprawić. Reżyser bardzo sprawnie ukazuje, jak trudno jest wrócić do domu po tym, jak było się świadkiem tak bestialskich scen. Film zachwyca także gwiazdorską obsadą. Zobaczymy tam: Roberta De Niro, Meryl Streep, Johna Savage i Christophera Walkena.
Filmy wojenne o drugiej wojnie światowej
O okrucieństwach drugiej wojny światowej powstały setki filmów i czasem można odnieść wrażenie, że ten temat nieprędko się wyczerpie. Filmy o tej wojnie robią wszyscy - Amerykanie, Niemcy, Polacy, Brytyjczycy czy Rosjanie. Ciężko wybrać tylko kilka najlepszych, dlatego oprócz niżej wymienionych polecamy: Parszywa Dwunastka, Szeregowiec Ryan, Pianista, Życie jest piękne, Chłopiec w pasiastej piżamie.
Lista Schindlera (1993)
Historia oparta na faktach. Oskar Schindler, niemiecki przedsiębiorca otwiera fabrykę w Krakowie. Pracują tam oczywiście za darmo Żydzi, zmuszani przez niemieckich okupantów. Majątek Schindlera bardzo szybko rośnie, a on sam zdobywa sympatię i szacunek niemieckich żołnierzy. W 1942 roku, kiedy w życie wchodzi plan Endlösung, w Schindlerze coś pęka. Próbuje uratować jak największą liczbę Żydów, wykupując ich do pracy w swojej fabryce. Łącznie Schindler uratował ich ponad tysiąc.
Steven Spielberg, z racji swojego pochodzenia podszedł do filmu bardzo osobiście. Większość scen kręcona była w Polsce, a w produkcji uczestniczyło wielu Polaków. Obraz zdobył mnóstwo nagród, w tym 7 Oscarów. W 2004 roku film trafił na listę 25 obrazów, które weszły w skład National Film Registry - listy produkcji, które (według Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych) budują dziedzictwo kulturowe USA. Brutalność i melancholię filmu podkreśla sposób, w jaki był kręcony - cały obraz jest czarno - biały.
Furia (2014)
Jeden z nowszych filmów o tematyce wojennej - tym razem Brad Pitt w poważnej roli (w przeciwieństwie do kreacji w Bękartach Wojny). Film odebrany bardzo skrajnie, dlatego najlepiej sprawdzić samemu, czy jest dobry. Furia to nazwa amerykańskiego czołgu, jednego z nielicznych pozostały na froncie. Wojna już dobiega ku końcowi, a amerykańcy żołnierze wyruszają za linię frontu aby obronić aliancką linię zaopatrzenia. Towarzyszymy Furii w tej drodze. Do czołgistów dołącza młody chłopak, który na wojnie nie powinien się znaleźć, jednak szybko musi się dostosować i zacząć zabijać.
Furia chwalona jest przede wszystkim za świetny montaż, zdjęcia i sceny batalistyczne. To prawdziwa gratka dla historyków i zainteresowanych tematem II wojny światowej. W filmie można zobaczyć prawdziwy niemiecki czołg Tygrys I. Egzemplarz ten, numer 131, stoi na co dzień w Bovington Tank Museum (Anglia, Wielka Brytania) i jest jedynym zachowanym w pełni sprawnym czołgiem tego typu na świecie.
Obława (2012)
Polski obraz, który nie odniósł sukcesu, na jaki zasługiwał. Film opowiada o partyzanckim oddziale ukrywającym się w lesie. Dowodzi im kapral Wydra, która rozprawia się zarówno z niemieckimi żołnierzami, jak i zdradzieckimi Polakami w brutalny sposób. Gwiazdorska obsada - Dorociński, Stuhr, Bohosiewicz i Rosati - dają się poznać z zupełnie innej strony. Film jest bardzo intymny, a widz po kolei poznaje każdego bohatera i dowiaduje się więcej na temat jego życia w tych trudnych czasach.
Filmy wojenne o Iraku i Afganistanie
O wojnie w Iraku powstało już mnóstwo filmów. Podobnie, jak w tematyce filmów wojennych o Wietnamie - przeważają obrazy ukazujące zespól stresu pourazowego, z którym powracają żołnierze. Inne czasy, te same problemy - brak zrozumienia, okrucieństwo, przemiana psychiczna, bezsens wojny.
Bracia (2009)
Sam Cahill zostaje wysłany do Afganistanu. Wszystko idzie dobrze, póki nie zostaje wzięty do niewoli razem ze swoim kolegą. Tam przeżywają prawdziwe piekło - są torturowani, islamiści próbują wyprać im mózg i zmuszają do bestialskich zachowań. Armia amerykańska robi wszystko, aby znaleźć porwanych żołnierzy, jednak terroryści sprawnie ich ukrywają. W końcu żona Sama, Grace, otrzymuje wiadomość, że jej mąż został uznany za zmarłego.
Tak naprawdę Sam w tym samym czasie poddawany jest kolejnym torturom psychicznym i fizycznym. W końcu żołnierze stają przed ostatecznym wyzwaniem - muszą walczyć ze sobą na śmierć i życie, bo żywy może wyjść tylko jeden. Po zabiciu swojego przyjaciela Sam już nigdy nie będzie tym samym człowiekiem.
Terroryści go wypuszczają, a żołnierz wraca do domu. Jego żonę i całą rodzinę, z bratem na czele czekają bardzo ciężkie chwile.
Snajper (2014)
Kolejny bardzo kontrowersyjny film wojenny. Krytycy albo go zmiażdżyli, albo zachwalali na łamach prasy i blogów. Snajper to film Clinta Eastwooda, opowiadający prawdziwą historię Chrisa Kyle’a, amerykańskiego snajpera znanego w armii pod pseudonimem “legenda”. Przezwisko było zasłużone - Kyle okazał się być najlepszym snajperem w historii elitarnej jednostki Navy SEALs. Podczas swojej służby zastrzelił 255 osób, a do celu potrafił trafić nawet z odległości 2 kilometrów.
Dlaczego film otrzymał tak skrajne opinie? Przede wszystkim Eastwoodowi zarzuca się patos oraz wybielanie osoby Kyle’a. Przeciwnicy wojny w Iraku i Afganistanie są oburzeni, że powstała laurka człowieka, który mordował także kobiety i dzieci. Jednak oglądając film widzimy, że te wydarzenia odcisnęły piętno na psychice Kyle’a, który wracając do żony i dzieci był już innym człowiekiem. Historia jego życia zakończyła się bardzo tragicznie - został zastrzelony niedaleko domu przez kolegę z armii cierpiącego na zespół stresu pourazowego.
Ocalony (2013)
Kolejny film wojenny na faktach, skupiający się na niesławnej akcji “Red Wings”, którą mieli wykonać członkowie SEALs. Snajperzy otrzymują zadanie zabicia lidera talibów. Na misji, spotykają w lesie kilku cywilów. Bo burzliwej dyskusji, co z nimi zrobić, amerykanie decydują się na wypuszczenie ich. Okazuje się, że to był największy błąd w ich życiu. Cywile szybko dają znać talibom o obecności snajperów. Wrogowie szybko ich odnajdują i w lesie rozgrywa się walka o życie.
Film jest nakręcony bardzo dynamicznie, dlatego widz podczas seansu nie zazna ani chwili spokoju. żołnierze walczą do ostatniego tchu, będąc przykładem amerykańskiego honoru i walki za ojczyznę. Można to odbierać bardzo różnie, ale trzeba przyznać, że każda scena w tym filmie robi ogromne wrażenie. Największe wrażenie robi jednak koniec filmu, kiedy jedynego ocalałego ratuje mieszkaniec pobliskiej wioski. Naraża tym życie całej swojej rodziny, jednak postępuje wobec zasad swojej religii.
