Dzierżawa domeny internetowej to coraz popularniejszy sposób na generowanie przychodu. Jako prawo majątkowe, domena może być przedmiotem obrotu, co rodzi pytania o formę umowy oraz właściwą metodę opodatkowania. W artykule wyjaśniamy, jaka stawka ryczałtu obowiązuje przy dzierżawie domeny i jak prawidłowo rozliczyć uzyskany w ten sposób przychód.
Kwalifikacja podatkowa a dzierżawa domeny internetowej
Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 22 listopada 2007 roku (III CZP 109/07), domena internetowa stanowi odpowiedni adres identyfikujący komputer podłączony do sieci (tzw. adres domenowy) o określonej strukturze. W istocie pełny adres internetowy oznacza ciąg domen w odpowiedniej sekwencji i porządku kompozycyjno-graficznym.
Zanim przejdziemy do kwestii podatkowych, zastanówmy się, czy domena internetowa może być przedmiotem umów cywilnoprawnych, a jeżeli tak, to jakiego rodzaju. Przede wszystkim należy rozważyć, czy w tym przypadku właściwa będzie umowa najmu, czy też umowa dzierżawy. Obie te umowy są umowami nazwanymi, uregulowanymi w kc.
Zgodnie z art. 659 § 1 kc przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.
Natomiast w myśl art. 693 § 1 kc przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Zgodnie z art. 709 kc przepisy o dzierżawie rzeczy stosuje się odpowiednio do dzierżawy praw.
W rezultacie zgodnie z obowiązującymi regułami prawa cywilnego przedmiotem dzierżawy może być jedynie rzecz (przedmiot materialny) i prawo, a przedmiotem najmu tylko rzecz. Domena internetowa nie jest ani rzeczą, ani prawem. W konsekwencji nie może być przedmiotem dzierżawy czy też najmu w rozumieniu ustawy – Kodeks cywilny. Niemniej jednak umowa ta, traktowana jest jako umowa o charakterze podobnym do umowy najmu lub dzierżawy. Umowa, na podstawie której jeden podmiot udostępnia innemu podmiotowi możliwość korzystania z domen internetowych, jest umową nienazwaną o charakterze podobnym do najmu lub dzierżawy. Wprawdzie przedmiotem takiej umowy nie jest ani najem rzeczy, ani dzierżawa rzeczy lub prawa, jednakże następuje oddanie do używania bytu wirtualnego, jakim jest domena internetowa.
Przechodząc na grunt przepisów podatkowych, wskażmy, że według art. 10 ust. 1 ustawy o PIT odrębnymi źródłami przychodów są:
- pozarolnicza działalność gospodarcza (wskazana w pkt 3);
- najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą (wskazane w pkt 6).
Zgodnie z art. 5a pkt 6 ustawy o PIT działalność gospodarcza to taka działalność, która:
- jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu, przy czym nawet ewentualna strata będąca wynikiem tej działalności nie pozbawia jej statusu działalności gospodarczej, ponieważ istotny jest sam zamiar osiągnięcia dochodu;
- wykonywana jest w sposób ciągły, jednakże przesłanki tej nie należy rozumieć jako konieczność wykonywania działalności bez przerwy. Istotny jest zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu;
- prowadzona jest w sposób zorganizowany, co oznacza, że podejmowane działania są podporządkowane obowiązującym regułom, normom i służą osiągnięciu celu, mają wpływ na racjonalność gospodarowania posiadanymi środkami, a tym samym uczestnictwa w obrocie gospodarczym.
Ponadto w myśl art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.
Wyżej wymieniony przepis koreluje z brzmieniem art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy dotyczącym źródła przychodu, jakim jest najem, wykluczając z tego katalogu składniki majątku związane z działalnością gospodarczą.
Przychody z dzierżawy domeny internetowej a stawka ryczałtu
Zasady opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – w przypadku wyboru tej formy opodatkowania – uregulowane są w przepisach Ustawy z 20 listopada 1998 roku o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
Jak wskazał Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z 24 maja 2023 roku (nr 0115-KDIT1.4011.165.2023.2.AS), przychody uzyskiwane z tytułu umowy dzierżawy składników majątku związanych z działalnością gospodarczą (domeny internetowej) podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4 lit. b ww. ustawy, zgodnie z którym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł z tytułu przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym.
Dodatkowo warto wskazać, że według art. 6 ust. 1 ww. ustawy opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych lub przedsiębiorstw w spadku z pozarolniczej działalności gospodarczej, o których mowa w art. 7a ust. 4 lub art. 14 ustawy o podatku dochodowym.
Jak natomiast wynika z treści art. 14 ust. 1 ustawy o PIT, za przychód z pozarolniczej działalności uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Zgodnie z art. 14 ust. 1c ustawy za datę powstania przychodu uważa się dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:
- wystawienia faktury, albo
- uregulowania należności.
W świetle powyższego dla rozpoznania przychodu z dzierżawy składnika majątku podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą nie ma znaczenia kwestia otrzymania wynagrodzenia, ponieważ przychodem są kwoty należne, nawet jeżeli nie zostały faktycznie otrzymane (chyba że podatnik wybierze metodę kasową rozliczania podatku dochodowego, o czym stanowi art. 6 ust. 1g ustawy o zryczałtowanym podatku).
Przykład 1.
Pan Damian prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną ryczałtem zawarł umowę dzierżawy domeny internetowej stanowiącej składnik majątku firmowego. Umowa została zawarta na cały rok kalendarzowy, natomiast termin płatności określono na 30 listopada 2024 roku. Mężczyzna otrzymał wynagrodzenie (w kwocie 15 000 zł) dopiero 30 marca 2025 roku. W którym roku powinien on rozpoznać przychód z działalności gospodarczej?
Zgodnie z postanowieniami umowy została ona wykonana z upływem roku kalendarzowego. To oznacza, że pan Damian przychód w kwocie 15 000 zł powinien rozpoznać 31 grudnia 2024 roku. Późniejszy termin otrzymania zapłaty nie ma znaczenia dla ustalenia momentu powstania przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.
W świetle powyższego przychód z tytułu dzierżawy domeny internetowej może podlegać opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Należy podkreślić, że w tym przypadku właściwa będzie umowa dzierżawy regulowana przez art. 693 kc, a nie umowa najmu określona w art. 659 kc.
