W przypadku standardowego zatrudnienia pracownika pracodawca nie może liczyć na dodatkowe korzyści wynikające z tego faktu. Istnieją jednak podobne do powierzenia pracy procedury, które mogą przynieść podmiotowi zatrudniającemu określone profity. Taka zależność odnosi się np. do postępowania w zakresie organizacji praktyk absolwenckich. Na czym polega ta forma uzyskiwania doświadczenia i nabywania umiejętności praktycznych oraz informacje ile wynosi dofinansowanie za praktyki absolwenckie — więcej na ten temat w niniejszym artykule.
Praktyki absolwenckie — obowiązujący akt prawny oraz najnowsze zmiany w przepisach
Zasady odbywania praktyki absolwenckiej zostały określone w przepisach Ustawy z dnia 17 lipca 2009 roku o praktykach absolwenckich, zwanej dalej „ustawą”. W świetle unormowań ustawy praktyka ma na celu ułatwienie absolwentom uzyskiwania doświadczenia i nabywania umiejętności praktycznych niezbędnych do wykonywania pracy.
Warto podkreślić, że od 1 czerwca br. ustawa uległa nowelizacji na podstawie przepisów Ustawy z dnia 20 marca 2025 roku o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Powyższe zmiany mają charakter dostosowujący do nowych rozwiązań prawnych.
Podmiot przyjmujący na praktykę oraz praktykant
Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej („podmiot przyjmujący na praktykę”) może przyjmować na praktykę osobę, która ukończyła co najmniej gimnazjum lub 8-letnią szkołę podstawową i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła 30. roku życia („praktykant”).
Powyższy przepis stosuje się do osób, które mają świadectwo ukończenia szkoły za granicą, uznane za równorzędne świadectwu ukończenia polskiego gimnazjum lub 8-letniej szkoły podstawowej zgodnie z art. 93 Ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty.
Charakter praktyki absolwenckiej oraz maksymalna wysokość miesięcznego świadczenia
Praktyka absolwencka może być odbywana odpłatnie lub nieodpłatnie. W przypadku odpłatnego charakteru praktyki wysokość miesięcznego świadczenia pieniężnego nie może przekraczać 2-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie Ustawy z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.
Zakres stosowania przepisów prawa pracy do praktyki absolwenckiej
Co do zasady do praktyki absolwenckiej nie mają zastosowania przepisy prawa pracy, z wyjątkami określonymi w art. 4 ustawy.
Przykład 1.
Pracodawca postanowił skorzystać z możliwości przyjęcia danej osoby na praktykę absolwencką. Do takiej osoby nie stosuje się generalnie przepisów Kodeksu pracy (kp), jednak — na zasadzie wyjątku — zastosowanie mają:
- art. 18(3a) – 18(3e) kp — dotyczące równego traktowania w zatrudnieniu,
- art. 129 § 1 kp — określający 8-godzinną normę dobową i przeciętnie 40-godzinną normę czasu pracy,
- art. 131 § 1 kp oraz art. 132 § 1 kp i art. 133 § 1 kp — dotyczące tygodniowego łącznego czasu pracy i prawa do minimalnego dobowego odpoczynku oraz prawa do nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego,
- art. 134 kp — ustanawiający prawo do przerw w pracy wliczanych do czasu pracy,
- art. 151(7) kp — określający zasady pracy w porze nocnej.
Umowa o praktykę absolwencką
Praktykę odbywa się na podstawie pisemnej umowy o praktykę absolwencką („umowa”), zawieranej pomiędzy praktykantem a podmiotem przyjmującym na praktykę.
Umowa powinna określać w szczególności:
rodzaj pracy, w ramach której praktykant ma uzyskiwać doświadczenie i nabywać umiejętności praktyczne;
okres odbywania praktyki;
tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach praktyki;
wysokość świadczenia pieniężnego, jeżeli praktyka ma być odbywana odpłatnie.
Umowa nie może dotyczyć pracy szczególnie niebezpiecznej w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 237(15) kp. Oznacza to prace wskazane w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 гoku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.
W myśl art. 5 ust. 4 ustawy umowa nie może być zawarta na okres dłuższy niż 3 miesiące.
W odniesieniu do niepełnoletniego praktykanta, który ukończył szkołę ponadpodstawową i spełnia obowiązek nauki przez uczęszczanie na praktykę zgodnie z art. 36 ust. 12 Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe („Prawo oświatowe”), umowa może być zawarta na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez niego 18. roku życia.
Jak wynika z art. 36 ust.12 Prawa oświatowego, uczeń, który ukończył szkołę ponadpodstawową przed ukończeniem 18. roku życia, może również spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie do uczelni, na kwalifikacyjny kurs zawodowy albo na praktykę absolwencką, o której mowa w Ustawie z dnia 17 lipca 2009 roku o praktykach absolwenckich.
Zawarcie kolejnej umowy pomiędzy praktykantem a tym samym podmiotem przyjmującym na praktykę jest możliwe tylko na łączny okres nie dłuższy niż 3 miesiące, a w przypadku:
praktykanta, o którym mowa w art. 5 ust. 4a ustawy, który nie ukończył 18. roku życia – na okres nie dłuższy niż do ukończenia 18. roku życia;
praktykanta, o którym mowa w art. 5 ust. 4a ustawy, który ukończył 18. rok życia – na okres nieprzekraczający 3 miesięcy.
W razie, gdy praktyka odbywana jest:
nieodpłatnie – umowa może być rozwiązana na piśmie w każdym czasie,
odpłatnie – umowa może być rozwiązana na piśmie z zachowaniem 7-dniowego terminu wypowiedzenia.
Obowiązki podmiotu przyjmującego na praktykę wobec praktykanta
Podmiot przyjmujący na praktykę zapewnia praktykantowi, na zasadach dotyczących pracowników, bezpieczne i higieniczne warunki odbywania praktyki, w tym – zależnie od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z odbywaniem praktyki – odpowiednie środki ochrony indywidualnej.
Na wspomnianym podmiocie ciążą ponadto pewne obowiązki o charakterze dokumentacyjnym.
Przykład 2.
Pracodawca przyjął osobę na praktykę absolwencką. Praktykant zwrócił się do przedsiębiorcy o wystawienie pisemnego zaświadczenia o rodzaju wykonywanej pracy i umiejętnościach nabytych w czasie odbywania praktyki. W takim przypadku pracodawca jest obowiązany wystawić powyższe zaświadczenie, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy.
W przypadku niepełnoletniego praktykanta, który ukończył szkołę ponadpodstawową i spełnia obowiązek nauki przez uczęszczanie na praktykę zgodnie z art. 36 ust. 12 Prawa oświatowego, podmiot przyjmujący na praktykę wystawia na piśmie zaświadczenie o rodzaju wykonywanej pracy i umiejętnościach nabytych w czasie odbywania praktyki zawierające informację o liczbie godzin praktyki zrealizowanej w poszczególnych miesiącach.
Dofinansowanie dla pracodawcy przyjmującego praktykanta na praktykę absolwencką
Podmiotowi przyjmującemu na praktykę będącemu pracodawcą, który zawarł umowę z praktykantem — po ukończeniu przez niego szkoły ponadpodstawowej i spełniającego obowiązek nauki przez uczęszczanie na praktykę zgodnie z art. 36 ust. 12 Prawa oświatowego — przysługuje dofinansowanie kosztów praktyki w wysokości 250 zł za każdy pełny miesiąc praktyki, jeżeli praktyka została zrealizowana w wymiarze co najmniej 120 godzin miesięcznie.
Przykład 3.
Pracodawca zawarł umowę z praktykantem, który ukończył szkołę ponadpodstawową i spełnia obowiązek nauki przez uczęszczanie na praktykę na podstawie Prawa oświatowego. Do ukończenia 18. roku życia przez praktykanta pozostało 5 miesięcy. Umowę absolwencką zawarto zatem do tej daty. W przypadku spełnienia warunku realizacji praktyki w wymiarze co najmniej 120 godzin miesięcznie pracodawca będzie mógł liczyć na dofinansowanie kosztów praktyki za 5-miesięczny okres — w wysokości 250 zł za każdy pełny miesiąc praktyki.
Omawiane dofinansowanie przyznaje wójt (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce zamieszkania praktykanta, w drodze decyzji, po stwierdzeniu spełnienia warunków ustawowych.
Dofinansowanie jest przyznawane na wniosek pracodawcy złożony w terminie 3 miesięcy od dnia ukończenia praktyki przez praktykanta. Do wniosku dołącza się:
kopię umowy,
kopię zaświadczenia o rodzaju wykonywanej pracy i umiejętnościach nabytych w czasie odbywania praktyki — zawierającego informację o liczbie godzin praktyki zrealizowanej w poszczególnych miesiącach.
Dofinansowanie kosztów praktyki absolwenckiej jest finansowane ze środków Funduszu Pracy.
Omawiane dofinansowanie udzielane podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą w rozumieniu art. 2 pkt 17 Ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (czyli działalność gospodarczą, do której mają zastosowanie reguły konkurencji określone w przepisach części trzeciej tytułu VII rozdziału 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) – stanowi pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie, udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa Unii Europejskiej dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis lub pomocy w ramach zasady de minimis w rolnictwie.
Dofinansowanie za praktyki absolwenckie — podsumowanie
Podmiot organizujący praktykę absolwencką może przyjmować na praktykę osobę, która ukończyła co najmniej gimnazjum lub 8-letnią szkołę podstawową i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła 30. roku życia. Praktykę odbywa się na podstawie pisemnej umowy o praktykę absolwencką. Praktyka absolwencka może być odbywana odpłatnie lub nieodpłatnie. Na zasadach przewidzianych w ustawie pracodawcy, który zawarł umowę z praktykantem, przysługuje dofinansowanie kosztów praktyki.