Wpłynęły już do rządu pierwsze obciążenia podatkowe obliczone zgodnie z Polskim Ładem. Największym z nich okazały się składki zdrowotne, które liczone są od podstawy ustalonej w inny sposób niż dla podatku dochodowego. Dlatego też wprowadzone zostały kolejne zmiany, które umożliwiają podatnikom ujmowanie różnic remanentowych w wyliczeniu podstawy, jak również nieujmowanie w niej części dochodu ze sprzedaży środków trwałych. Sprzedaż środka trwałego a składka zdrowotna to zagadnienie, które zostanie omówione w artykule.
KPIR – sprzedaż środka trwałego a składka zdrowotna 2022
Na początku ustalania podstawy składki zdrowotnej nie uwzględniono sytuacji, w której podatnik „X” lat temu wprowadził do majątku firmowego środek trwały i teraz po wejściu przepisów podatkowych związanych ze składką zdrowotną chciałby dokonać jego sprzedaży. Dochodziło w tym wariancie do sytuacji, gdy należało odprowadzić składkę zdrowotną od dochodu powiększonego właśnie o dokonaną sprzedaż środka trwałego, mimo iż w podstawie wyliczenia składki zakup nigdy nie był brany pod uwagę. Stąd wprowadzona została ustawa o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, która uregulowała tę kwestię.
W przypadku ustalania dochodu, o którym mowa w art. 81 ust. 2 i 2c ustawy zmienianej w art. 10, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, od przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochód ustalony z uwzględnieniem art. 24 ust. 2 zdanie drugie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2022 roku.
Czyli reasumując, dochód z odpłatnego zbycia środków trwałych nie będzie powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed 1 stycznia 2022 roku, co oznacza, że:
jeśli środek trwały jest całkowicie zamortyzowany, to do dochodu dla celów składki zdrowotnej dodawana jest różnica między kwotą sprzedaży a wartością umorzoną środka trwałego (ujętą w kosztach w formie odpisów amortyzacyjnych);
jeśli środek trwały jest niezamortyzowany, to do dochodu dla celów składki zdrowotnej dodawana jest różnica między kwotą sprzedaży a wartością umorzoną środka trwałego (ujętą w kosztach w formie odpisów amortyzacyjnych) powstałą do końca 2021 roku. Oczywiście w tym przypadku zachowana jest zasada ujęcia niezamortyzowanej części na dzień sprzedaży w kosztach.
Przykład 1.
Pan Łukasz prowadzi firmę opodatkowaną na zasadach ogólnych (skala podatkowa) i korzysta ze zwolnienia z VAT:
w lutym 2016 roku nabył samochód i otrzymał fakturę na kwotę 20 000 zł (pojazd wprowadził w środki trwałe i amortyzował);
w 2021 roku pojazd się całkowicie zamortyzował;
w kwietniu 2022 roku pan Łukasz dokonał sprzedaży pojazdu, wystawiając fakturę na kwotę 10 000 zł (kwota mniejsza niż koszt amortyzacji);
w kwietniu 2022 roku z podstawowej działalności gospodarczej pan Łukasz osiągnął dochód w kwocie 43 000 zł.
Ile będzie wynosić składka zdrowotna za maj 2022?
W przypadku skali podatkowej podstawą obliczenia składki zdrowotnej jest dochód. Wysokość składki zdrowotnej w związku ze zmianą przepisów wynosić będzie 3870 zł. Gdyby nie zmiana przepisów, pan Łukasz zapłaciłby 4770 zł. Oszczędza zatem 900 zł.
Składka zdrowotna przed zmianą przepisów | Składka zdrowotna po zmianie przepisów | Oszczędność |
4770 zł = [(43 000 zł + 10 000 zł) x 9%] | 3870 zł = (43 000 zł x 9%) | 900 zł |
Przykład 2.
Pani Sara prowadzi firmę opodatkowaną na zasadach ogólnych (skala podatkowa) i korzysta ze zwolnienia z VAT:
w lutym 2018 roku nabyła środek trwały i otrzymała fakturę na kwotę 20 000 zł (pojazd wprowadziła w środki trwałe i dokonuje jego amortyzacji);
do końca 2021 roku zamortyzowana wartość wyniosła 15 666,67 zł;
w kwietniu 2022 roku nastąpiła sprzedaż środka trwałego na kwotę 30 000 z (na dzień sprzedaży pozostała wartość niezamortyzowana w kwocie 3000,01 zł);
w kwietniu 2020 roku z podstawowej działalności gospodarczej pani Sara osiągnęła dochód w kwocie 57 000 zł.
Ile będzie wynosić składka zdrowotna za maj 2022?
W przypadku skali podatkowej podstawą obliczenia składki zdrowotnej jest dochód. Wysokość składki zdrowotnej w związku ze zmianą przepisów wynosić będzie 6150 zł. Gdyby nie zmiana przepisów, pani Sara zapłaciłaby 7560 zł. Oszczędza więc 1410 zł.
Składka zdrowotna przed zmianą przepisów | Składka zdrowotna po zmianie przepisów | Oszczędność |
7560 zł = [(57 000 zł + 30 000 zł – 3000,01) x 9%] | 6150 zł = [(57 000 zł + 30 000 – 15 666,67 – 3000,01) x 9%)] | 1410 zł |
Podobnie sytuacja wygląda w przypadku leasingu operacyjnego. W sytuacji gdy ujmowaliśmy w kosztach raty leasingowe, i następnie wykupiliśmy pojazd i ujęliśmy w środkach trwałych, całą wartość sprzedaży takiego środka trwałego dopisujemy do podstawy naliczenia składki zdrowotnej, mimo iż część kapitałowa raty leasingowej ujmowana była w kosztach w poprzednich latach przed zmianą sposobu wyliczania składki zdrowotnej w 2022 roku.
Przykład 3.
Pani Zuzanna prowadzi firmę opodatkowaną na zasadach ogólnych i korzysta ze zwolnienia z VAT:
w lutym 2019 roku nabyła maszynę produkcyjną na kwotę 9000 zł i ze względu na jej niską wartość ujęłą ją bezpośrednio w kosztach podatkowych;
w kwietniu 2022 roku sprzedała maszynę, wystawiając fakturę na kwotę 5000 zł;
w kwietniu 2022 roku z podstawowej działalności gospodarczej pani Zuzanna osiągnęła dochód w kwocie 3000 zł.
Ile będzie wynosić składka zdrowotna za maj 2022?
W przypadku skali podatkowej podstawą obliczenia składki zdrowotnej jest dochód. W przedstawionej sytuacji wysokość składki zdrowotnej wynosić będzie 720 zł. Wynika to z faktu, że zmiana przepisów nie wyłącza z podstawy obliczenia składki zdrowotnej kwoty majątku ujętego bezpośrednio w kosztach podatkowych przed 2022 rokiem.
Jeśli majątek ten zostałby ujęty w ewidencji środków trwałych i amortyzowany jednorazowo przed 2022 rokiem, to sprzedaż maszyny nie powiększyłaby dochodu, ponieważ kwota sprzedaży maszyny pomniejszona o dokonane odpisy amortyzacyjne przed 2022 roku byłaby mniejsza od 0.
Składka zdrowotna gdy zakup jest ujęty bezpośrednio w kosztach | Składka zdrowotna gdy ma miejsce jednorazowa amortyzacja | Strata |
720 zł = [(3000 zł + 5000 zł) x 9%] | 270,90 zł = (3000 zł x 9% < 270,90 – kwota uzupełniona do wysokości minimalnej składki zdrowotnej) | 449,10 zł |
Przykład 4.
Pan Aleksander prowadzi firmę opodatkowaną podatkiem liniowym i korzysta ze zwolnienia z VAT:
w lutym 2021 roku wykupił z leasingu samochód i otrzymał fakturę na kwotę 2000 zł (dokonał jednorazowej amortyzacji);
całkowity koszt leasingu (bez faktury wykupu) wyniósł pana Aleksandra łącznie 60 000 zł;
w kwietniu 2022 roku dokonał sprzedaży sprzedaży środka trwałego na kwotę 30 000 zł;
w kwietniu w ramach podstawowej działalności uzyskał dochód w kwocie 40 000 zł.
Jak kształtuje się sprzedaż samochodu a składka zdrowotna?
W przypadku podatku liniowego podstawą obliczenia składki zdrowotnej jest dochód. W przedstawionej sytuacji wysokość składki zdrowotnej wynosić będzie 3332 zł.
Składka zdrowotna zgodna z przepisami | Składka zdrowotna gdyby dochód ze sprzedaży uwzględniał raty kapitałowe poniesione przed 2022 rokiem | Strata |
3.332 zł = [(40 000 + 30 000 – 2000) x 4,9%] | 1.960 zł = (40 000 x 4,9%) | 1372 zł |
Ryczałt – sprzedaż środka trwałego a składka zdrowotna
Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej uzależniona jest od wysokości uzyskanego przychodu podatnika rozliczającego się ryczałtem. Wysokość stawki składki zdrowotnej na ryczałcie można przedstawić za pomocą poniższej tabeli:
Roczny przychód | Wskaźnik wysokości podstawy składki zdrowotnej | Podstawa naliczenia stawki zdrowotnej | Wysokość miesięcznej składki zdrowotnej |
do 60 000 zł | 60% przeciętnego wynagrodzenia | 3732,62 zł | 335,94 zł |
powyżej 60 000 zł a mniej niż 300 000 zł | 100% przeciętnego wynagrodzenia | 6221,04 zł | 559,89 zł |
powyżej 300 000 zł | 180% przeciętnego wynagrodzenia | 11 197,87 zł | 1007,81 zł |
W związku z powyższym każdorazowa sprzedaż, np. sprzedaż środka trwałego czy w ramach wykonywanych usług/dostaw, będzie wpływać na przychód narastająco i tym samym na wymiar podstawy wyliczenia składki zdrowotnej.
Wartość sprzedaży środka trwałego zwiększa przychód z tytułu sprzedaży towarów i usług podstawowej działalności, skutkiem czego podatnik może szybciej przekroczyć limit składki zdrowotnej.
Przykład 5.
Pan Jan rozlicza się na zasadach ryczałtu. Co miesiąc uzyskuje przychód średnio w kwocie 5000 zł. W lipcu 2022 planuje sprzedaż samochodu wykupionego z leasingu w styczniu 2022 na kwotę 35 000 zł. Jaki wpływ na składkę zdrowotną ma sprzedaż samochodu?
Szacunkowa wartość łącznego przychodu w 2022 roku z regularnej sprzedaży wynosi 60 000 zł (5000 x 12 miesięcy). Oznacza to, że comiesięczna składka zdrowotna byłaby wyliczana w wysokości 335,94 zł, ponieważ przychód ze sprzedaży nie przekroczyłby 60 000 zł. Natomiast uzyskanie przychodu ze sprzedaży pojazdu w kwocie 35 000 zł sprawi, że składki zdrowotne będą opłacane w dwóch kwotach:
od stycznia do czerwca – w wysokości 335,94 zł;
od lipca do grudnia – w wysokości 559,89 zł.
Dodatkowo, z racji tego, że cały przychód uzyskany w 2022 roku przekroczył kwotę 60 000 zł, po zakończonym roku pan Jan będzie zobowiązany do dopłaty różnicy w wysokości składki zdrowotnej za 6 miesięcy (od stycznia do czerwca) w kwocie 1343,70 zł [6 x (559,89 zł – 335,94 zł)].
Podsumowując, sprzedaż samochodu zwiększa nie tylko podatek dochodowy do zapłaty do US na skutek wzrostu dochodu, ale ma wpływ również na wysokość składki zdrowotnej podlegającej wpłacie do ZUS-u. Dlatego warto zaplanować sprzedaż samochodu i być może skorzystać ze wsparcia doradcy podatkowego, który znajdzie optymalny sposób na sprzedaż pojazdu bez konieczności zwiększania podstaw opodatkowania.
