Wraz z dynamicznym rozwojem przedsiębiorstw na rynku pojawiły się nowe instrumenty umożliwiające pozyskanie nowych środków na finansowanie działalności. Wśród najbardziej popularnych oraz skutecznych należy wymienić faktoring. Aby zrozumieć istotę faktoringu, należy w pierwszej kolejności zapoznać się z podstawowymi pojęciami w tym zakresie.
Faktoring, faktor, faktorant - co oznacza?
Faktoring w najszerszym ujęciu stanowi formę zasilania środkami pieniężnymi przedsiębiorstwa. Polega na finansowaniu przez faktora (np. bank) kredytu kupieckiego udzielanego przez przedsiębiorstwo jego kontrahentom.
W ten sposób, poprzez tzw. cesję globalną, następuje przelew wszystkich wierzytelności wobec określonych odbiorców na faktora.
Ważne! Należy zwrócić uwagę na fakt, że faktoring jest umową nienazwaną. Oznacza to, że umowa faktoringu nie została wymieniona wprost w Kodeksie cywilnym. W związku z tym strony zawierające umowę faktoringu mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Dodatkowo faktoring nie jest czynnością bankową, dlatego też faktor nie potrzebuje zezwolenia Prezesa Narodowego Banku Polskiego. |
Faktoring - przedmiot transakcji
Przedmiotem transakcji faktoringu jest wierzytelność handlowa, która wynika z umowy dostawy, sprzedaży bądź świadczenia usług. Może dotyczyć wierzytelności istniejącej bądź przeszłej - ale nie może to być wierzytelność niezbywalna.
Umowa faktoringu
Umowa faktoringu łączy w sobie dwa zasadnicze elementy:
- cesję wierzytelności oraz
- pożyczkę, którą nabywca spłaca w drodze cesji.
Umowa faktoringu przeważnie składa się z dwóch części. Pierwsza z nich zawiera postanowienia ogólne, takie jak np. kwestie odpowiedzialności. Natomiast druga część zawiera postanowienia szczegółowe. Przykładowo w umowie faktoringu może znaleźć się klauzula wyłączności określająca, że dany faktor będzie jedynym faktorem przedsiębiorcy i wykupuje całość wierzytelności.
Faktoring - rodzaje
Ze względu na ryzyko związane z niewypłacalnością dłużnika wyróżniamy:
- faktoring pełny, czyli bez regresu - do faktora należy egzekwowanie zależności od dłużnika. W ten sposób faktor przejmuje na siebie ryzyko związane z niewypłacalnością dłużnika;
- faktoring niepełny, czyli z regresem - w sytuacji gdy dłużnik nie spłaci wierzytelności, faktorant samodzielnie spłaca należność wobec faktora w zastępstwie za dłużnika, by w efekcie końcowym dochodzić swoich praw wobec dłużnika;
- faktoring mieszany - w tym przypadku faktor dokonuje wykupu wierzytelności handlowych, ale tylko do określonego limitu.
Według momentu zapłaty za wierzytelność wyróżniamy:
- faktoring dyskontowy - faktorant otrzymuje wierzytelność od faktora w momencie zawarcia umowy faktoringowej;
- faktoring zaliczkowy - faktorant otrzymuje określoną wysokość zaliczki, która uzależniona jest od wartości oraz terminu spłaty wierzytelności. Resztę otrzymuje w rzeczywistym terminie płatności
- faktoring wymagalnościowy - faktorant otrzymuje wierzytelność w momencie rzeczywistego uregulowania zobowiązania przez dłużnika
Reasumując, dla przedsiębiorców decydujących się na szybkie pozyskanie środków pieniężnych korzyści płynące z faktoringu będą wyraźne. Dotyczy to przede wszystkim małych firm, które w usłudze faktoringu widzą dla siebie szanse na sprawne funkcjonowanie w obrocie gospodarczym. Dodatkowo istotną kwestię stanowi przejęcie ryzyka przez faktora.
