Często się zdarza, że po urlopach związanych z rodzicielstwem, pracownik wnioskuje o urlop wychowawczy, a następnie o urlop wypoczynkowy. Jak naliczyć urlop wypoczynkowy po urlopie wychowawczym? Czy należy się urlop za czas urlopu wychowawczego? Jakie przepisy regulują wymiar urlopu wypoczynkowego w takim przypadku?
Urlop wypoczynkowy po urlopie wychowawczym zasady obliczania wymiaru
Każdy pracownik ma prawo do nieprzerwanego, corocznego i płatnego odpoczynku od pracy. Jest to jedno z podstawowych praw pracowniczych. Z tego prawa pracownik nie może zrezygnować, ponieważ jest to prawo niezbywalne. Szczegółowe zapisy odnoszące się do prawa do urlopu wypoczynkowego zostały uregulowane w Kodeksie pracy oraz w rozporządzeniach. Urlop wypoczynkowy po urlopie wychowawczym zależy od tego, czy okres nieobecności w pracy spowodowany urlopem wychowawczym przypada przed nabyciem przez pracownika prawa do urlopu, czy po jego nabyciu.
W sytuacji wystąpienia nieobecności z tytułu trwającego co najmniej 1 miesiąc urlopu wychowawczego stosuje się zasadę proporcjonalnego ustalenia wymiaru urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z art. 1552 § 1 kodeksu pracy pracownikowi powracającemu do pracy u dotychczasowego pracodawcy w ciągu roku kalendarzowego, po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie nie wykonywania pracy, przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze:
- proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego - w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,
- proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym - w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego.
Obniżenie wymiaru urlopu wypoczynkowego następuje w sytuacji, gdy nieobecność w pracy z wyżej wskazanych przyczyn trwa co najmniej jeden miesiąc. Obniżenie wymiaru następuje z upływem każdego pełnego miesiąca kalendarzowego. Upływ każdego pełnego miesiąca kalendarzowego powoduje obniżenie wymiaru urlopu wypoczynkowego o 1/12.
Nabycie przez pracownika prawa do urlopu za dany rok a urlop wychowawczy
Jeżeli okres nieobecności, o którym mowa w art. 1552 § 1 kp, przypada po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu kolejnego za dany rok, co następuje z 1 stycznia danego roku, i pracownik po zakończeniu okresu nieobecności powraca do pracy w tym samym roku kalendarzowym, wówczas proporcjonalne ustalenie wymiaru urlopu polega na obniżeniu go o okres nieobecności. Ta zasada nie ma zastosowania jedynie w przypadku, gdy okresem nieobecności był urlop wychowawczy. Pracownik, który rozpoczął ten urlop po nabyciu prawa do urlopu wypoczynkowego za dany rok, a następnie wrócił do pracy w tym samym roku kalendarzowym, nie traci na urlopie wypoczynkowym. Jego wymiar nie ulega obniżeniu. Jeżeli natomiast powrót z urlopu wychowawczego nastąpi w następnym roku kalendarzowym, wymiar urlopu wypoczynkowego za ten rok zostanie ustalony proporcjonalnie do okresu zatrudnienia pozostałego do końca roku.
Natomiast gdy okres urlopu wychowawczego przypada po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu w danym roku, a więc po 1 stycznia, pracownik zachowuje prawo do urlopu w pełnym wymiarze niezależnie od tego, czy pozostanie na urlopie wychowawczym do końca roku, czy powróci do pracy w tym samym roku kalendarzowym.
Przykład 1.
Pracownica z ponad dziesięcioletnim stażem pracy, zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na umowie o pracę na czas nieokreślony, przebywa na urlopie wychowawczym od 2 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r. Za rok 2024 będzie jej przysługiwał urlop wypoczynkowy w pełnym wymiarze, czyli 26 dni, gdyż 1 stycznia 2024 r. nabyła prawo do urlopu wypoczynkowego, a urlop wychowawczy rozpoczęła po tym fakcie.
Przykład 2.
Pracownica z ponad dziesięcioletnim stażem pracy, zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na umowie o pracę na czas nieokreślony, przebywa na urlopie wychowawczym od 2 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2024 r. Za rok 2023 będzie jej przysługiwał urlop wypoczynkowy po urlopie wychowawczym w pełnym wymiarze, czyli 26 dni, gdyż 1 stycznia 2023 r. nabyła prawo do urlopu wypoczynkowego, a urlop wychowawczy rozpoczęła po tym fakcie. Za 2024 r. nie będzie jej przysługiwał urlop wypoczynkowy, gdyż 1 stycznia 2024 r. przebywała na urlopie wychowawczym, a więc nie nabyła prawa do urlopu wypoczynkowego oraz nie przepracowała żadnego okresu w tym roku.
Przykład 3.
Pracownica z ponad dziesięcioletnim stażem pracy, zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na umowie o pracę na czas nieokreślony, przebywała na urlopie wychowawczym od 2 stycznia 2022 r. do 31 stycznia 2024 r. Za rok 2022 będzie jej przysługiwał urlop wypoczynkowy w pełnym wymiarze, czyli 26 dni, gdyż 1 stycznia 2022 r. nabyła prawo do urlopu wypoczynkowego, a urlop wychowawczy rozpoczęła po tym fakcie. Za 2023 r. nie będzie jej przysługiwał urlop wypoczynkowy, gdyż 1 stycznia 2023 r. przebywała na urlopie wychowawczym, a więc nie nabyła prawa do urlopu wypoczynkowego oraz nie przepracowała żadnego okresu w tym roku. Za 2024 rok nabędzie urlop proporcjonalny z uwagi na to, że cały styczeń była na urlopie wychowawczym, zatem za 2024 r. należeć się jej będzie 24 dni urlopu wypoczynkowego. Wynika to z wyliczenia 26 dni / 12 miesięcy x 11 mieisęcy = 23,83 dnia, po zaokrągleniu 24 dni.
Po zmianie przepisów dotyczących urlopu wychowawczego w praktyce pojawiła się obawa, że to uprawnienie będzie nadużywane, skoro urlop wypoczynkowy nie ulega proporcjonalnemu obniżeniu, gdy pracownik 1 stycznia świadczy pracę. Z uwagi na to, że urlop wychowawczy może być dzielony na części, istnieje prawdopodobieństwo, że pracownicy będą wracać do pracy na początku roku, aby nabyć prawo do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego.
