Renta alkoholowa 2025. Ile wynosi i komu przysługuje?

Renta alkoholowa to potoczne określenie świadczeń wypłacanych osobom dotkniętym chorobą alkoholową. Kto może otrzymać takie świadczenie i jak to zrobić, przedstawia ten artykuł. 

Renta alkoholowa – przesłanki

Osoba cierpiąca na chorobę alkoholową, aby otrzymać tzw. rentę alkoholową, musi spełnić te same przesłanki co w wypadku ubiegania się o rentę z tytułu innych schorzeń.

Okresy składkowe i nieskładkowe a renta

Ubezpieczony, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy, nie musi spełniać wymogu, aby niezdolność do pracy ubezpieczonego powstała w określonych okresach składkowych lub okresach nieskładkowych oraz w okresach pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego jest spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej:

1. 1 rok – jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat,
2. 2 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat,
3. 3 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat,
4. 4 lata – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat,
5. 5 lat – jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Z zastrzeżeniem, że wymagany okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat, jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, powinien przypadać w ciągu ostatniego 10-lecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy, mając na uwadze, że do tego 10-letniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej oraz okresów pobierania świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego określonych w przepisach o świadczeniach rodzinnych lub zasiłku dla opiekuna określonego w przepisach o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów, za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Jeżeli niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, od ubezpieczonego nie jest wymagane posiadanie okresu składkowego i nieskładkowego.

Rodzaje renty 

Wyróżnia się 2 typy renty:

1. renta stała,
2. renta okresowa.

Osobie, która spełniła warunki określone do otrzymania renty z tytułu niezdolności do pracy, może zostać przyznana renta stała, jeżeli niezdolność do pracy jest trwała. 

Renta okresowa zostanie przyznana, kiedy niezdolność do pracy jest określona na konkretny okres. Renta okresowa będzie przysługiwać przez okres wskazany w decyzji organu rentowego.

Wysokość renty 

Wysokość renty dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy wynosi: 

• 24% kwoty bazowej, która wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, w poprzednim roku kalendarzowym;
• po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych;
• po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych;
• po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresu brakującego do pełnych 25 lat okresów składkowych oraz nieskładkowych, przypadających od dnia zgłoszenia wniosku o rentę do dnia, w którym rencista osiągnąłby wiek emerytalny 60 lat.

75% renty dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który został uznany za częściowo niezdolnego do pracy. 

Ustalenie niezdolności do pracy jako warunek otrzymania renty alkoholowej

Sam fakt alkoholizmu nie powoduje z mocy prawa przyznania prawa do renty. Konieczne jest stwierdzenie niezdolności do pracy. 

Oceny niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik ZUS-u. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1. stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;
2. możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Lekarz orzecznik wydaje orzeczenie o niezdolności do pracy, od którego wnioskodawcy przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS-u w terminie 14 dni od dnia doręczenia tego orzeczenia. Sprzeciw wnoszony jest za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS-u właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Komisja lekarska, rozpatrując sprzeciw lub zarzut wadliwości, dokonuje oceny niezdolności do pracy i jej stopnia oraz ustalenia okoliczności na podstawie tych samych kryteriów co lekarz orzecznik. 

Orzeczenie komisji lekarskiej lub orzeczenie lekarza orzecznika, od którego nie wniesiono sprzeciwu, stanowi podstawę do wydania decyzji w sprawie renty. Od decyzji ZUS-u przysługuje odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Wniosek o rentę

Aby ubiegać się o rentę, w tym rentę alkoholową, konieczne jest złożenie wniosku do ZUS-u na formularzu ERN. Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy można złożyć w każdej placówce ZUS-u. Wniosek ten rozpatruje placówka ZUS-u właściwa ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy poza wyjątkami. 

Dokumenty, na podstawie których ustalana jest renta, to w szczególności: 

1. informacja o okresach składkowych i nieskładkowych (formularz ERP-6);
2. w przypadku osób pracujących poza Polską informacje dotyczące przebiegu ubezpieczenia osoby ubezpieczonej;
3. zaświadczenia pracodawców (świadectwa pracy) lub innego właściwego organu potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe w Polsce;
4. dokumenty potwierdzające okresy ubezpieczenia za granicą;
5. zaświadczenie pracodawcy (płatnika składek) o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia, które stanowiło podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w Polsce;
6. legitymacja ubezpieczeniowa zawierająca wpisy dotyczące okresów zatrudnienia i wysokości zarobków;
7. zaświadczenie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza leczącego nie wcześniej niż miesiąc przed datą złożenia wniosku (formularz OL-9);
8. wywiad zawodowy sporządzony przez płatnika składek, w przypadku zatrudnionych (formularz OL-10);
9. dokumentacja medyczna z przebiegu leczenia;
10. informacja o miejscach leczenia – jeśli wnioskodawca nie ma dokumentacji medycznej, która mogłaby być dołączona do wniosku (formularz OL-9A).

Przykład 1. 

Pan Janusz od wielu lat nadużywa alkoholu. Mężczyzna pracuje, ale chciałby przejść na rentę alkoholową. Czy otrzyma takie świadczenie? Sam fakt choroby alkoholowej nie gwarantuje panu Januszowi prawa do świadczenia. Może on złożyć wniosek, ale jeśli zostanie ustalone, że nie jest on niezdolny do pracy, nie otrzyma takiego świadczenia. 

Podsumowanie

Podsumowując, rentę alkoholową otrzyma osoba, która w związku z chorobą alkoholową została uznana za niezdolną do pracy i spełnia ustawowe kryteria przyznania jej renty z tytułu niezdolności do pracy. Sama choroba alkoholowa nie stanowi podstawy do otrzymania takiego świadczenia.

Jasne, oto kompletny zestaw elementów optymalizacyjnych dla artykułu, przygotowany zgodnie z Twoimi wytycznymi.