0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru (WNT) - nowe zasady rozliczenia

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Dokonując transakcji zakupu towarów od przedsiębiorców z Unii Europejskiej, nabywca może być zobowiązany do naliczenia VAT. Jeżeli bowiem transakcja spełnia definicję wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT), kupujący zobligowany jest wykazać VAT należny. Jednocześnie może mieć także prawo do jego odliczenia, z tym że tu muszą już zostać spełnione określone w ustawie warunki. Pakiet uproszczeń w ramach Slim VAT 2 wprowadził pewne udogodnienia dla przedsiębiorców. Sprawdźmy, jak rozliczyć wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru po zmianach!

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru (WNT) – definicja

Zagadnienie WNT, czyli wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, zostało opisane w art. 9 ust. 1 ustawy o VAT. Oto definicja transakcji zawarta we wspomnianym akcie prawnym:

Art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług:
Przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.

Oznacza to, że transakcja WNT ma miejsce w sytuacji, gdy towar został przetransportowany z jednego kraju UE do drugiego.

Z transakcją WNT ma do czynienia każdy czynny podatnik VAT, który nabywa towary z innego kraju UE. W przypadku nievatowców zastosowanie znajdzie zwolnienie z rozliczania WNT, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Jeżeli całkowita wartość nabywanych towarów z innego kraju UE transportowanych do Polski na rzecz podatnika zwolnionego z VAT nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego kwoty 50 000 zł, może on rozliczyć taką transakcję jak zwykłą transakcję krajową, a więc bez rozliczania podatku VAT.

Oprócz limitu transakcji podatnik zwolniony z VAT nie może zarejestrować się do VAT-UE oraz nie może posługiwać się numerem NIP z przedrostkiem „PL”

W przypadku transakcji WNT przedsiębiorcy mają obowiązek rejestracji do VAT-UE. W tym celu składają w urzędzie skarbowym formularz VAT-R z wypełnioną częścią C.3. Wyjątkiem są podatnicy zwolnieni z VAT, którzy korzystają ze zwolnienia z rozliczania WNT ze względu na limit transakcji – ci nie mają obowiązku rejestracji do VAT-UE. Nievatowcy mogą natomiast dobrowolnie zrezygnować z tego zwolnienia i dobrowolnie zarejestrować się do VAT-UE, rozliczając transakcję WNT. W przypadku dokonywania transakcji WNT obowiązkowo, jeśli miała miejsce rejestracja do VAT-UE, należy składać informację podsumowującą VAT-UE.

WNT a obowiązek podatkowy

Zgodnie z art. 20 ust. 5 ustawy o VAT obowiązek podatkowy przy transakcjach WNT powstaje w momencie, gdy podatnik wystawi fakturę – jednakże nie później niż 15. dnia miesiąca, który następuje po miesiącu dokonania dostawy towaru – przedmiotu wewnątrzwspólnotowego nabycia.

Przykład 1.

Pan Jan prowadzący sklep spożywczy nabył towary od firmy z Niemiec. 20 kwietnia 2023 roku miała miejsce dostawa towarów z Niemiec. Faktura została wystawiona dopiero 10 maja 2023 roku. Kiedy powstał obowiązek podatkowy VAT w związku z zawartą transakcją WNT?

Co do zasady w przypadku WNT obowiązek podatkowy VAT powstaje w dniu wystawienia faktury, nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu dostawy towarów, a więc w tym przypadku obowiązek podatkowy VAT powstał 10 maja 2023 roku.

Przykład 2.

Pani Anna prowadząca sklep z akcesoriami kosmetycznymi nabyła towary od firmy z Czech. 2 kwietnia 2023 roku miała miejsce dostawa towarów z Czech. Faktura została wystawiona dopiero 20 maja 2023 roku. Kiedy powstał obowiązek podatkowy VAT?

W związku z tym, że faktura została wystawiona po 15. dniu miesiąca następującego po miesiącu, w którym miała miejsce dostawa towarów, obowiązek podatkowy powstał nie z datą jej wystawienia, a 15 maja 2022 roku.

Otrzymanie faktury zaliczkowej przed dostawą towarów w ramach WNT, nawet w sytuacji, gdy dotyczy 100% wartości zamówienia, nie powoduje powstania obowiązku podatkowego VAT.

Potwierdzeniem powyższego postępowania jest interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie 14 maja 2015 roku o sygn. IPPP3/4512-166/15-2/JF, w której czytamy, że „[...] w odniesieniu do zaliczek należy wskazać, że ustawodawca nie łączy powstania obowiązku podatkowego z zapłatą czy też otrzymaniem zaliczki na poczet wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Również obowiązek podatkowy nie powstaje w związku z wystawieniem czy też otrzymaniem faktury dokumentującej zaliczkę na poczet wewnątrzwspólnotowej dostawy, nawet wówczas, gdy otrzyma on od podatnika podatku od wartości dodanej fakturę zaliczkową na pełną wartość towaru”.

WNT a odliczenie VAT – zmiany wprowadzone SLIM VAT 2

Art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. c ustawy o VAT stanowi, że kwota podatku naliczonego jest kwotą podatku należnego z tytułu WNT, o którym mowa we wspomnianym art. 9. Co do zasady podatnik wykazuje VAT naliczony w tym samym okresie, co VAT należny. Dzięki temu transakcja jest dla niego neutralna na gruncie VAT. Warunkiem takiego stanu rzeczy jest otrzymanie faktury przed upływem terminu trzech miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy odnoszący się do nabytych towarów.

Stan prawny przed SLIM VAT 2

Przed 7 września 2021 roku, czyli przed wprowadzeniem zmian w ramach SLIM VAT 2, brak faktury powodował, że przedsiębiorca był zobowiązany do korekty odliczonego wcześniej podatku VAT, co wynikało z ówczesnego brzmienia z art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT. Oznaczało to, że jeśli przedsiębiorca:

  • dokonał równolegle naliczenia i odliczenia VAT (najpóźniej do 15. dnia miesiąca, który następuje po dostawie), lecz

  • w czasie trzech następnych miesięcy nie dostał faktury potwierdzającej wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru,

był zobligowany do korekty pliku JPK_V7 i wyksięgowania odliczonego podatku VAT w okresie, w którym wykazał transakcję – w czasie powstania obowiązku podatkowego. Skutkiem była również konieczność zapłaty odsetek z racji tego, że WNT przestało być neutralne na gruncie VAT.

W sytuacji gdy podatnik dostał fakturę dokumentującą WNT po upływie ww. trzech miesięcy, uzyskiwał możliwość odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w JPK_V7 składanym za okres rozliczeniowy, w którym dokument ten otrzymał.

Przykład 3.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru miało miejsce 8 stycznia 2021 roku. Nabywca nie otrzymał faktury. Jak winna być rozliczona transakcja?

WNT należy rozliczyć (opodatkować) do 15. dnia miesiąca następującego po dostawie (czyli 15 lutego 2021 roku). W JPK_V7 podatnik może wykazać zarówno podatek należny, jak i podatek naliczony. Jednak należy mieć na uwadze, że gdy podatnik nie otrzyma faktury w kolejnych trzech miesiącach (licząc od końca miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, czyli od końca lutego), będzie zobligowany do pomniejszenia odliczonego uprzednio podatku VAT naliczonego w okresie, w którym wykazał transakcje WNT (czyli w JPK_V7 za luty). Otrzymanie faktury po tym terminie, np. w czerwcu, powoduje przywrócenie prawa do odliczenia VAT w JPK_V7 za czerwiec 2021 roku.

Jak rozliczać WNT na zasadach wprowadzonych przez SLIM VAT 2?

Zmiana przepisów dotyczących rozliczania WNT wprowadzona w ramach SLIM VAT 2 jest efektem wyroku TSUE z 18 marca 2021 roku w sprawie C-895/19. Wyrok ten zakwestionował przepisy polskiej ustawy o VAT dotyczące trzymiesięcznego okresu, w którym podatnik musiał posiadać fakturę, aby podatek VAT był dla niego neutralny. W sytuacji gdy przedsiębiorca przekroczył trzymiesięczny termin, musiał dokonać korekty JPK_V7, zapłacić ewentualne odsetki, a VAT naliczony mógł wykazać tylko na bieżąco. TSUE zgodził się z podatnikiem, że dotrzymanie powyższego terminu jest w praktyce często niemożliwe, ponieważ kupujący nie zawsze ma wpływ na moment otrzymania faktury od zagranicznego kontrahenta.

Na skutek zmian wprowadzonych SLIM VAT 2 od 7 września 2021 roku transakcja WNT jest neutralna dla podatników w okresie powstania obowiązku podatkowego, nawet jeżeli nie otrzymają faktury VAT w trzymiesięcznym okresie.

Zgodnie z art. 86 ust. 10g ustawy o VAT nieotrzymanie faktury w terminie trzech miesięcy powoduje konieczność skorygowania odliczonego podatku VAT. Przedsiębiorca nie cofa się jednak do okresu, w którym pierwotnie odliczył VAT. Korekta dokonywana jest na bieżąco w czasie, w którym upłynął trzymiesięczny termin.

Dodatkowo w sytuacji gdy przedsiębiorca otrzyma fakturę po upływie trzymiesięcznego terminu, będzie mógł odliczyć podatek VAT w czasie, w którym uwzględnił wartość podatku VAT należnego, co wynika bezpośrednio z art. 76 ust. 10h ustawy o VAT.

Nowe zasady rozliczania WNT dotyczą wszystkich transakcji, nawet jeżeli obowiązek podatkowy powstał przed dniem wejścia w życie zmian, czyli przed 7 września 2021 roku.

Przykład 4.

Pan Łukasz dokonał transakcji WNT 15 września 2021 roku. Fakturę otrzymał z dużym opóźnieniem, ponieważ dotarła do niego dopiero 5 lutego 2022 roku. Jak powinien rozliczyć zawartą transakcję na gruncie VAT?

Z racji tego, że faktura dotarła do pana Łukasza z opóźnieniem, ma on obowiązek wykazania transakcji WNT 15 października 2021 roku, czyli najpóźniej 15. dnia po miesiącu, w którym miała miejsce dostawa towarów. W tym dniu pan Łukasz wykazuje zarówno podatek VAT należny, jak i naliczony, dzięki czemu transakcja jest neutralna na gruncie VAT. Okres trzymiesięczny, w którym powinien on uzyskać fakturę, aby nie być zobowiązanym do wyksięgowania odliczonego VAT, upływa 31 stycznia 2022 roku. W tym dniu pan Łukasz będzie miał obowiązek wyksięgowania podatku VAT naliczonego. Otrzymanie faktury 5 lutego 2022 roku poskutkuje tym, że będzie mógł cofnąć się do momentu powstania obowiązku podatkowego, czyli 15 października 2021 roku, i odliczyć w tym okresie podatek VAT z faktury w drodze korekty pliku JPK_V7 za październik 2021.

Dzięki wejściu SLIM VAT 2, jeżeli nabywca w ogóle nie wykaże transakcji WNT, ma prawo cofnąć się do okresu, w którym powstał obowiązek podatkowy i wykazać zarówno podatek VAT należny, jak i naliczony, bez względu na fakt, że upłynął trzymiesięczny termin.

Konkluzja – rozliczenia WNT

Regulacje zawarte w ustawie o VAT narzucają podatnikom nowe obowiązki związane z pilnowaniem dat i zdarzeń, które mają związek z transakcją wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Przede wszystkim przedsiębiorcy muszą monitorować trzy istotne dla celów dokonania rozliczeń WNT daty:

  • dostawy,

  • wystawienia faktury,

  • otrzymania faktury.

Na barki przedsiębiorców zrzucone zostały też kwestie związane z właściwym korygowaniem transakcji WNT w sytuacji braku otrzymania faktury w opisanym w ustawie terminie. Podatnicy realizujący transakcje WNT mogą postawić na elektroniczne przesyłanie faktur – rozwiązanie skracające czas oczekiwania na jej otrzymanie, co z kolei redukuje liczbę przypadków, w których niezbędna staje się korekta naliczonego VAT.

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru – księgowanie w systemie wFirma.pl

Fakturę dokumentującą WNT należy zaksięgować w systemie wFirma.pl poprzez zakładkę WYDATKI » KSIĘGOWANIE » DODAJ » FAKTURA VAT » Rodzaj wydatku. W polu „stawka VAT” trzeba wybrać krajową stawkę podatku VAT. W zakładce IMPORT Z ZAGRANICY I INNE ZAAWANSOWANE zaznacza się okienko WNT. 

Wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru - jak zaksięgować w systemie wfirma.pl

Dzięki temu transakcja zostanie wykazana w rejestrze sprzedaży i zakupu VAT oraz w KPiR. Aby transakcja została wykazana w informacji podsumowującej VAT-UE, wprowadzając dane kontrahenta, należy zwrócić uwagę, aby w polu, w którym domyślnie ustawiony jest NIP, wybrać z listy VAT-UE i wprowadzić numer kontrahenta.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów