Kto nie skorzysta z wakacji składkowych ZUS?

Wakacje składkowe, czyli zwolnienie z opłacania składek na ubezpieczenie społeczne z wyjątkiem składki zdrowotnej, to udogodnienie przysługujące przez jeden miesiąc w roku określonym przedsiębiorcom. Kto nie skorzysta z wakacji składkowych ZUS?

Zakres wakacji składkowych dla przedsiębiorców

Wakacje składkowe obejmują zwolnienie z opłacania składek za jeden miesiąc w zakresie:

• ubezpieczenia emerytalnego,
• ubezpieczenia rentowego,
• ubezpieczenia wypadkowego,
• ubezpieczenia chorobowego,
• składki na Fundusz Pracy, 
• składki na Fundusz Solidarnościowy. 

Wakacje składkowe nie obejmują składek na ubezpieczenie zdrowotnego przedsiębiorcy ani obowiązkowych składek odprowadzanych za pracowników.

W czasie wakacji składkowych składki objęte zwolnieniem finansowane są przez budżet państwa, zatem będą uwzględnione do emerytury lub renty, uprawniają do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

W przypadku korzystania z wakacji składkowych zwolnienie to obejmuje składki ustalane od najniższej podstawy wymiaru, która obowiązuje przedsiębiorcę. W przypadku wakacji składkowych nie stosuje się proporcjonalnego zmniejszenia podstawy wymiaru składek w sytuacji niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, za który udzielono zwolnienia z opłacenia składek i gdy w trakcie tego miesiąca nastąpi ustanie podlegania ubezpieczeniom.

Kto nie skorzysta z wakacji składkowych?

Z wakacji składkowych mogą korzystać osoby:

• prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą lub komornicy sądowi, gdy w miesiącu przed złożeniem wniosku o nie zgłaszali do ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego) lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż 10 ubezpieczonych (wliczając siebie);
• będące mikroprzedsiębiorcami;
• które w okresie od początku roku kalendarzowego do dnia złożenia wniosku o wakacje składkowe i w poprzednim roku kalendarzowym nie wykonywały pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy.

Limit 10 ubezpieczonych obejmuje:

• przedsiębiorcę,
• pracowników,
• zleceniobiorców z wyłączeniem uczniów i studentów do 26. roku życia,
• osoby współpracujące.

Limit zgłoszonych do ubezpieczeń nie obejmuje osób:

• pobierających zasiłek macierzyński,
• przebywających na urlopie wychowawczym, 
• przebywających na urlopie bezpłatnym.

Wakacje składkowe nie dotyczą:

• pracowników, 
• zleceniobiorców,
• osób współpracujących.

Mikroprzedsiębiorca jako podmiot uprawniony do wakacji składkowych

Mikroprzedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej 1 roku z 2 ostatnich lat obrotowych spełnia łącznie następujące warunki:

• zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników;
• osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Mały przedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej 1 roku z 2 ostatnich lat obrotowych spełnia łącznie następujące warunki:

• zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników;
• osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro;
• nie jest mikroprzedsiębiorcą.

Średni przedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej 1 roku z 2 ostatnich lat obrotowych spełnia łącznie następujące warunki:

• zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników;
• osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w zł 43 milionów euro;
• nie jest mikroprzedsiębiorcą ani małym przedsiębiorcą.

Przykład 1. 

Pan Mirosław w 2024 roku osiągnął obrót netto z działalności wynoszący 2 000 005 euro. Czy może on skorzystać z wakacji składkowych w 2025 roku? 

Pan Mirosław kwalifikowany jest jako mały przedsiębiorca, a zatem nie może korzystać z wakacji składkowych, bo te dotyczą wyłącznie mikroprzedsiębiorcy. Gdyby jego obrót netto był niższy o 5 euro, mógłby wnioskować o wakacje składkowe. 

Ulga na start a wakacje składkowe

Z wakacji składkowych nie skorzystają przedsiębiorcy, którzy korzystają z ulgi na start. Polega ona na zwolnieniu przedsiębiorcy, który rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej lub ją wznawia po co najmniej 60 miesiącach, przez 6 pełnych miesięcy od rozpoczęcia działalności z płacenia składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) oraz składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. W tym wypadku przedsiębiorca płaci wyłącznie przez składki na ubezpieczenie zdrowotne, dlatego nie kwalifikuje się do dodatkowego zwolnienia w postaci wakacji składkowych. 

Wniosek o wakacje składkowe

Wniosek o wakacje składkowe można złożyć elektronicznie na platformie PUE ZUS. Konieczne jest wybranie wniosku RWS, który przygotować można w kreatorze wniosku. Wnioski złożone w innej formie nie są przez ZUS rozpatrywane. W razie braków we wniosku ZUS wzywa o ich uzupełnienie w terminie 7 dni. 

Powiadomienie o uwzględnieniu wniosku o wakacje składkowe przychodzi do przedsiębiorcy w formie elektronicznej na PUE ZUS w formie informacji. 

Odwołanie od odmowy przyznania wakacji składkowych

W przypadku częściowego zwolnienia lub odmowy zwolnienia ZUS wydaje decyzję, która może być zaskarżona do sądu okręgowego. W przypadku braku zwolnienia ze składek lub jego częściowego przyznania przedsiębiorca składa odwołania od tej decyzji za pośrednictwem ZUS do sądu rejonowego – wydziału pracy i ubezpieczeń społecznych właściwego według miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Termin na złożenie odwołania to miesiąc od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie jest wolne od opłat. Można je złożyć na piśmie lub ustnie do protokołu. 

Odwołanie powinno zawierać następujące elementy:

1. oznaczenie sądu i organu, za którego pośrednictwem jest wnoszone – odpowiedniej jednostki terenowej ZUS-u;
2. oznaczenie odwołującego się – przedsiębiorcy;
3. dokładne oznaczenie zaskarżonej decyzji;
4. twierdzenia, wnioski, dowody;
5. uzasadnienie;
6. podpis.

Brak rozstrzygnięcia w terminie 2 miesięcy od złożenia wniosku daje przedsiębiorcy prawo do złożenia odwołania do sądu powszechnego od niewydania decyzji na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. ​​​​​​​

Obowiązek składania deklaracji rozliczeniowych w miesiącu korzystania z wakacji składkowych

Korzystanie z wakacji składkowych nie wyłącza obowiązku składania deklaracji rozliczeniowych i imiennych raportów miesięcznych za miesiąc korzystania ze zwolnienia. Dokumenty te należy złożyć do 20. dnia następnego miesiąca, przy czym muszą mieć one oznaczone odpowiednie kody.

Ponadto wymagana będzie deklaracja ZUS RCA z aktualnym obowiązującym kodem prowadzenia działalności i składkami na ubezpieczenie zdrowotne, ewentualnie na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli przedsiębiorca nie uzyskał zwolnienia z tej składki.

Za pozostałych ubezpieczonych konieczne jest złożenie ZUS RCA i ZUS DRA, uwzględniających składki z utworzonych raportów RCA.

Podsumowanie - Kto nie skorzysta z wakacji składkowych ZUS

Podsumowując, z wakacji składkowych zawsze nie będą korzystać mali i średni przedsiębiorcy oraz osoby korzystające z ulgi na start. Ponadto zgłaszający do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego więcej niż 10 ubezpieczonych (wliczając siebie) oraz przedsiębiorcy, którzy w okresie od początku roku kalendarzowego do dnia złożenia wniosku o wakacje składkowe i w poprzednim roku kalendarzowym wykonywali pozarolniczą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy.