Wśród składek odprowadzanych od wynagrodzenia można wyróżnić składkę na Fundusz Pracy. Do czego służy ten fundusz? Ile wynosi składka w 2024 roku i przez kogo jest finansowana? Kiedy nie trzeba opłacać składki na FP, a kiedy jest ona obowiązkowa? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej.
Czym jest Fundusz Pracy?
Fundusz Pracy to państwowy fundusz celowy, którego dysponentem jest minister pracy i polityki społecznej. Gromadzi się w jego ramach środki na cele wskazane w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Pieniądze te przeznaczane są w szczególności na aktywizację osób bezrobotnych, czyli na:
- zasiłki dla bezrobotnych,
- prace interwencyjne,
- roboty publiczne,
- szkolenie i przekwalifikowanie bezrobotnych,
- rozwój pośrednictwa zawodowego,
- rozwój systemów informatycznych,
- badania rynku pracy.
Oprócz tego ze środków gromadzonych na tym funduszu pokrywane są koszty związane ze specjalizacją i realizacją staży podyplomowych dla lekarzy, stomatologów, pielęgniarek i położnych oraz innych związanych.
Ile wynosi składka na Fundusz Pracy i kto ją finansuje?
Składki na Fundusz Pracy odprowadzane przez pracodawców mają wysokość 2,45% podstawy wymiaru składek. Fundusz pracy wynoszący 2,45% tak naprawdę dzieli się na składowe:
- składka na Fundusz Pracy - 1%,
- składka na Fundusz Solidarnościowy - 1,45%.
Co istotne, składki tej nie finansuje pracownik. Są one pokrywane wyłącznie przez pracodawcę. Oprócz tego Fundusz Pracy zasilany jest również z następujących środków:
- składek obowiązkowo odprowadzanych przez przedsiębiorców,
- dotacji budżetu państwa,
- środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej,
- odsetek od środków na rachunkach bankowych.
Za kogo opłacane są składki na Fundusz Pracy?
Obowiązek odprowadzania składek na Fundusz Pracy rodzi się w momencie objęcia danej osoby ubezpieczeniami społecznymi. Oznacza to, że składki FP nie odprowadza się wyłącznie z wynagrodzeń ze stosunku pracy, ale także z umów cywilnoprawnych oraz obowiązkowych składek opłacanych przez przedsiębiorców z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.
Podstawę opłacania składki na Fundusz Pracy stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. W przypadku umowy o pracę oraz umów cywilnoprawnych jest to zwykle uzyskane wynagrodzenie.
Przykład. 1
Pracownik jest zatrudniony w ramach stosunku pracy, z którego osiąga miesięczne wynagrodzenie w kwocie 4500 zł brutto. Ile wyniesie składka należna do zapłaty na FP za tego pracownika?
Podstawa składki na FP – 4 500,00 zł.
Wysokość składki na FP – 4 500,00 zł x 2,45% = 110,25 zł.
Pracodawca za omawianego pracownika ma obowiązek uiścić składkę na Fundusz Pracy w kwocie 110,25 zł.
Termin zapłaty składki na Fundusz Pracy
Wysokość należnej składki na Fundusz Pracy przedsiębiorca wykazuje w deklaracji ZUS DRA w bloku VII. w polu 01. Termin zapłaty składki na FP jest tożsamy z terminem opłaty składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne. Oznacza to, że przedsiębiorcy mają czas na zapłatę składki na FP do 15 lub 20. dnia następnego miesiąca.
Kiedy nie trzeba opłacać składki na Fundusz Pracy?
W kilku przypadkach można skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek na Fundusz Pracy. Przedsiębiorcy nie muszą odprowadzać składek na FP za:
- pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego lub wychowawczego –przez 36 miesięcy od pierwszego miesiąca po powrocie takiego pracownika do pracy,
- osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy, które ukończyły 50. rok życia, a przed rozpoczęciem pracy przez co najmniej 30 dni pozostawały w rejestrze bezrobotnych – okres zwolnienia wynosi tutaj 12 miesięcy,
- osoby skierowane z urzędu pracy, które nie ukończyły 30 lat – przez 12 miesięcy,
- kobiety, które ukończyły 55 lat, oraz mężczyzn powyżej 60. roku życia,
- pracowników nieosiągających ze wszystkich posiadanych tytułów wynagrodzenia o wartości co najmniej równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę obowiązującemu w danym roku,
- zleceniobiorców, jeśli w ramach prowadzonej działalności przedsiębiorcy nie zatrudniają ani jednego pracownika w ramach stosunku pracy.
Przykład 2.
Pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na ¼ etatu, za którą osiąga wynagrodzenie miesięczne w kwocie 2 000,00 zł brutto. Oprócz umowy o pracę pracownik jest zatrudniony w ramach umowy zlecenie u innego podmiotu zatrudniającego. Z tytułu umowy zlecenie otrzymuje stałe miesięczne wynagrodzenie w kwocie 620,00 zł brutto. Czy pracodawca ma obowiązek odprowadzania za pracownika składki na FP?
Nie, za omawianego pracownika pracodawca nie musi opłacać składki na Fundusz Pracy, gdyż wynagrodzenie pracownika ze wszystkich tytułów (umowy o pracę oraz umowy zlecenie) nie osiąga kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w 2024 r. wynosi 4 242,00 do lipca zł.
Przykład 3.
Pracownik w wieku 62 lat jest zatrudniony w ramach umowy o pracę za wynagrodzeniem miesięcznym wynoszącym 4 600,00 zł. Czy pracodawca ma obowiązek opłacania składki na FP za tego pracownika?
W związku z tym, że pracownik ukończył 60. rok życia, pracodawca jest zwolniony z naliczania i opłacania za niego składki na FP.
Zwolnienie z opłacania składek na Fundusz Pracy nie dotyczy wyłącznie pracowników. Przedsiębiorca również ma prawo skorzystać ze zwolnienia z opłacania składki na FP w przypadku, gdy z tytułu działalności gospodarczej opłaca składki od podstawy mniejszej niż kwota minimalnego wynagrodzenia w danym roku kalendarzowym. Oznacza to, że ze składki na Fundusz Pracy będą zwolnieni przede wszystkim przedsiębiorcy opłacający składki ZUS w preferencyjnej wysokości bądź korzystający z ulgi mały ZUS plus, gdzie ich podstawa składek będzie stosunkowa niska. Ponadto na zwolnienie z opłacania składek na FP mogą liczyć przedsiębiorcy, którzy ukończyli 55. rok życia w przypadku kobiet oraz 60. rok życia w przypadku mężczyzn. Zwolnienie z opłacania składki na FP obowiązuje wówczas, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu ukończenia wymaganego wieku.
Przykład 4.
Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą korzysta z ulgi Mały ZUS Plus i opłaca składki na ubezpieczenia społeczne od indywidualnej podstawy wynoszącej 3 650,00 zł w 2024 r. W związku z tym, że podstawa opłacania składek jest niższa niż wysokość płacy minimalnej (4 300,00 zł), przedsiębiorca jest zwolniony z opłacania składki na FP.
Przykład 5.
Przedsiębiorca, 10 listopada 2024 r. ukończył 60 lat. Od kiedy nie opłaca on FP?
Nie opłaca on składki na Fundusz Pracy od 1 grudnia 2024 r.
Podsumowując, przedsiębiorcy mają obowiązek opłacać składkę na Fundusz Pracy za siebie oraz zatrudnionych pracowników i zleceniobiorców. Składka na Fundusz Pracy jest w całości finansowana ze środków przedsiębiorcy i wynosi 2,45% podstawy wymiaru składek. Co istotne, opłacanie składek na FP nie jest obligatoryjne i istnieje szereg wyjątków, w przypadku których przedsiębiorca jest zwolniony z tego obowiązku.
