We współczesnym świecie wielu pracowników do wykonywania swoich obowiązków pracowniczych wykorzystuje samochody. Auto potrzebne do realizacji zadań służbowych bardzo często przekazuje pracownikom ich pracodawca. Konieczne jest, aby zadbał on o dopełnienie procedur związanych z powierzeniem takiego samochodu, które mogą okazać się przydatne w razie ewentualnych sporów na tym tle. Sprawdź jak powinna wyglądać umowa o powierzenie samochodu służbowego i pobierz darmowy wzór takiej umowy.
Umowa o powierzenie samochodu służbowego - wzór do pobrania
Co powinna zawierać umowa o powierzenie samochodu służbowego?
Pracodawcy oddający swoim pracownikom do użytkowania samochody służbowe powinni pamiętać o tym, aby tego rodzaju mienie powierzyć im w sposób prawidłowy.
Pracodawca, powierzając pracownikowi samochód służbowy, musi zawrzeć z nim umowę, która powinna składać się z takich elementów, jak:
data i miejsce jej zawarcia;
oznaczenie stron;
szczegółowe oznaczenie pojazdu;
postanowienia dotyczące zasad używania pojazdu;
postanowienia dotyczące zasad zwrotu pojazdu;
sposoby rozwiązania umowy;
podpisy stron.
Zwrot powierzonego samochodu służbowego
Pracownik, któremu powierzono jakiekolwiek mienie pracodawcy, m.in. samochód, na żądanie pracodawcy obowiązany jest je zwrócić. Samochód służbowy przez cały czas stanowi własność pracodawcy, dlatego choćby z prawa własności, które jest najszerszym prawem rzeczowym wynika, że pracodawca jako właściciel może żądać jego wydania w każdym czasie.
Odpowiedzialność za powierzone mienie – samochód służbowy
W przypadku powierzenia pracownikowi samochodu służbowego odpowiada on za mienie powierzone na zasadach określonych w Kodeksie pracy. Pracownik musi wyrazić zgodę na tego rodzaju odpowiedzialność. Może to zrobić:
w umowie o pracę albo
w odrębnej umowie o odpowiedzialności materialnej za powierzone mienie.
W orzecznictwie sądowym wskazuje się, że wyrażenie zgody w tych formach ma tylko charakter dowodowy, gdyż jeśli powierzono pracownikowi mienie w sposób prawidłowy, to ponosi on za nie odpowiedzialność, choćby nawet nie podpisał deklaracji o jej przyjęciu.
W przypadku gdy pracownikowi powierzono mienie, również musi liczyć się z odpowiedzialnością odszkodowawczą na zasadach wskazanych poniżej.
Pracownik, któremu pracodawca powierzył z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności, narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, odpowiada w pełnej wysokości za szkodę powstałą w tym mieniu. Odpowiedzialność ta dotyczy także sytuacji, kiedy pracownikowi powierzono inne mienie z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się.
Przepisy prawa pracy dopuszczają wspólną odpowiedzialność pracowników za mienie powierzone im przez pracodawcę. Pracownicy mogą przyjąć wspólną odpowiedzialność materialną za mienie powierzone im łącznie z obowiązkiem wyliczenia się na mocy umowy o współodpowiedzialności materialnej. Umowa taka zawierana jest na piśmie przez pracowników z pracodawcą pod rygorem nieważności.
W przypadku zaistnienia podstaw do odpowiedzialności kilku pracowników odpowiadają oni wspólnie w częściach określonych w umowie. Jeśli szkoda w całości lub w części została spowodowana przez niektórych z pracowników ponoszących wspólną odpowiedzialność, wówczas za całość szkody lub za stosowną jej część odpowiadają tylko sprawcy szkody.
Do odpowiedzialności za mienie powierzone stosuje się odpowiednio przepisy:
o ograniczeniu odpowiedzialności materialnej pracownika za szkodę w zakresie, w jakim inne osoby lub pracodawca przyczyniły się do jej powstania lub zwiększenia;
działania w ramach dopuszczalnego ryzyka;
naprawienia szkody na podstawie ugody pomiędzy pracodawcą i pracownikiem;
niewykonania przez pracownika ugody w sprawie naprawienia szkody;
odpowiedzialności pracownika za szkodę wyrządzoną umyślnie.
Przykład
Jak będzie wyglądać odpowiedzialność Iwony Nowak, która jadąc na spotkanie z kontrahentem, rozbiła powierzony jej przez pracodawcę samochód w ten sposób, że doszło do uszkodzenia przedniego zderzaka i lewego reflektora, a wartość szkody oszacowano na kwotę 8000 zł?
Z uwagi na to, że pracownica odpowiada w pełnej wysokości za szkodę, która powstała w mieniu pracodawcy, Iwona Nowak będzie musiała pokryć koszty rzeczywistej szkody 8000 zł oraz utraconych korzyści, chyba że pracownica wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niej niezależnych.
Zgoda na wykorzystanie powierzonego pojazdu służbowego do celów prywatnych
Co istotne, pracodawca, powierzając pracownikowi mienie służbowe w postaci samochodu, może wyrazić zgodę na korzystanie z niego przez pracownika do celów prywatnych. Wartość nieodpłatnego świadczenia związanego z użytkowaniem przez pracownika samochodu służbowego udostępnionego mu przez pracodawcę do celów prywatnych stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy. Wobec tego płatnik składek, czyli pracodawca, powinien doliczyć tę wartość do całkowitego przychodu pracownika, a następnie od sumy wszystkich składników przychodu obliczyć wysokość składek, które powinny być przekazane do ZUS-u.
Ryczałt z tytułu użytkowania samochodu służbowego do celów prywatnych pracownika uzależniony jest od mocy silnika pojazdu i wynosi odpowiednio:
250 zł miesięcznie w przypadku samochodów:
o mocy silnika do 60 kW,
stanowiących pojazd elektryczny w rozumieniu Ustawy z dnia 11 stycznia 2018 roku o elektromobilności i paliwach alternatywnych, czyli pojazd samochodowy będący pojazdem silnikowym, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, wykorzystujący do napędu wyłącznie energię elektryczną akumulowaną przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania,
stanowiących pojazd napędzany wodorem w rozumieniu Ustawy z dnia 11 stycznia 2018 roku o elektromobilności i paliwach alternatywnych, czyli pojazd samochodowy będący pojazdem silnikowym, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h, pojazd szynowy lub jednostkę pływającą, wykorzystujące do napędu energię elektryczną wytworzoną z wodoru w zainstalowanych w nich ogniwach paliwowych;
400 zł miesięcznie w przypadku samochodów innych niż wymienione powyżej.
Umowa o powierzenie samochodu służbowego - podsumowanie
Powierzając pracownikowi samochód służbowy, pracodawca powinien szczegółowo uregulować kwestie z tym związane w umowie. Dodatkowo może zezwolić mu na korzystanie z auta do celów prywatnych. Pamiętać należy, że mimo powierzenia pojazdu pracownikowi samochód nadal stanowi wyłącznie własność pracodawcy i powinien być zwrócony na jego każde żądanie.