Należy zwrócić uwagę, iż nie każde wydarzenie nazwane przez jego organizatora konkursem będzie traktowane jako konkurs dla celów ustawy o PIT. Przede wszystkim konkurs należy odróżnić od loterii lub gry losowej. Zasadnicza różnica polega na tym, że w przypadku loterii decydującym elementem o przyznaniu wygranej jest losowość, natomiast w przypadku konkursu istotne znaczenie mają postanowienia regulaminu precyzujące sposób wyłonienia zwycięzcy, któremu przyznawana jest nagroda w konkursie.
Istota konkursu dla celów ustawy o PIT
Pojęcie konkursu nie zostało zdefiniowane w ustawie o PIT. Analizując jednak interpretacje organów podatkowych, można stwierdzić, iż aby dane wydarzenie mogło zostać uznane za konkurs musi istnieć element rywalizacji (współzawodnictwa) pomiędzy uczestnikami. Podkreśla się wagę także innych elementów takich jak konieczność akceptacji postanowień regulaminu przez osobę biorącą udział w konkursie.
Kiedy nagrody w konkursie mogą być zwolnione z opodatkowania?
Nie każda nagroda w konkursie będzie rodzić konieczność zapłaty podatku dochodowego. Na mocy art. 21 ust. 1 pkt 68 ustawy o PIT, zwolnione z opodatkowania są:
wygrane w konkursach i grach organizowanych i emitowanych (ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio, telewizja),
konkursy z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu,
- nagrody związane ze sprzedażą premiową towarów lub usług.
Zwolnienie obowiązuje wyłącznie dla nagród, których jednorazowa wartość nie przekracza kwoty 2 000 zł. Jeśli więc nagroda w konkursie wynosi 2 000 zł lub mniej, to nie powstanie obowiązek odprowadzenia od niej podatku dochodowego od osób fizycznych.
Mając powyższe na uwadze, aby dana nagroda w konkursie była zwolniona z opodatkowania przede wszystkim jej wartość nie może przekraczać kwoty 2 000 zł. Dodatkowo dla zastosowania zwolnienia istotna jest także forma przeprowadzenia konkursu i sposób jego ogłoszenia. Konkurs powinien być organizowany i ogłaszany w środkach masowego przekazu, chyba że jest to konkurs z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu.
Nagroda w konkursie a podatek dochodowy
W przypadku jednak, gdy nie można zastosować zwolnienia z opodatkowania np. gdy wartość nagrody przekracza kwotę 2 000 zł, to według ogólnej zasady od nagród w konkursach pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% (art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT). W tej sytuacji organizator pobiera podatek od całej wygranej - a nie tylko od nadwyżki.
Warto podkreślić, iż wartość wygranych nie kumulują się w ciągu roku, więc jeśli kwota pojedynczej wygranej nie przekracza kwoty 2 000 zł, to nawet jeżeli suma otrzymanych nagród ją przekracza, to zwolnienie będzie nadal przysługiwać.
W przypadku nagrody pieniężnej organizator konkursu wypłaci uczestnikowi kwotę pomniejszoną o 10% podatku od wygranej. Natomiast, gdy uczestnik wygra nagrodę rzeczową w konkursie, będzie musiał uiścić na rzecz organizatora kwotę należnego podatku i dopiero po dopełnieniu tego obowiązku będzie mógł otrzymać swoją nagrodę.
Nagroda w konkursie - rozliczenie podatkowe
To na organizatorach wszelakich konkursów spoczywa obowiązek naliczenia i pobrania, a także odprowadzenia podatku od nagród. Organizator występuje więc w tym zakresie jako płatnik podatku od wygranej.
Pobrany zryczałtowany podatek płatnik musi przekazać na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu przekazania nagrody. Podatek należy wpłacić na rachunek Urzędu Skarbowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania płatnika. Jeśli płatnik nie jest osobą fizyczną, wówczas należy odprowadzić podatek od nagrody pieniężnej do Urzędu Skarbowego właściwego dla siedziby lub miejsca prowadzonej przez ten podmiot działalności gospodarczej.
Dodatkowo na płatniku ciąży również obowiązek sporządzenia deklaracji PIT-8AR i wysłania jej do właściwego urzędu skarbowego w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym, w którym przekazano nagrodę.
Należy zwrócić uwagę na sytuację w której nagrodę uzyskał przedsiębiorca w konkursie związanym z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Jeszcze stosunkowo niedawna praktyka organów podatkowych zakładała, że jeżeli osobą otrzymującą nagrodę jest przedsiębiorca, a konkurs ma związek z przedmiotem prowadzonej działalności - to wówczas organy podatkowe na ogół były zdania, że nagrodę otrzymaną w konkursie przedsiębiorca powinien doliczyć do ogółu przychodów uzyskanych z działalności gospodarczej, w celu opodatkowania podatkiem dochodowym zgodnie ze stosowaną formą opodatkowania.
Jednak wykładnia organów podatkowych uległa zmianie. Aktualnie zakłada się zastosowanie dla przedsiębiorców tych samych zasad rozliczania nagród, co w przypadku osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, zatem nagroda uzyskana przez przedsiębiorcę podlega opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Tak również orzekają sądy administracyjne (m.in. NSA w wyroku z 20 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 232/13). Sąd uznał, że: “Gdyby ustawodawca z zakresu art. 30 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f. chciał wyłączyć nagrody i wygrane otrzymane w konkursach związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez ich uczestników, uczyniłby to poprzez stosowny zapis w treści tego przepisu. Brak takiego zapisu oznacza, że związek konkursu z działalnością gospodarczą podatnika nie wpływa na sposób opodatkowania wygranej (nagrody).”
Innym zasadom jednak podlega rozliczenie nagród, w przypadku, gdy konkurs organizuje pracodawca. W tej sytuacji wartość nagrody w konkursie (niezależnie od tego, czy będzie to nagroda pieniężna czy rzeczowa) pracodawca jako płatnik powinien doliczyć do pozostałych przychodów pracownika.
W takiej sytuacji wartość otrzymanej nagrody w konkursie ujmuje się w zeznaniu razem z dochodami ze stosunku pracy (PIT-11).
