Pisownia łączna czy rozdzielna? A może łącznik? Z pewnością każdy z nas w trakcie tworzenia tekstu zastanawia się, jak zapisać dany wyraz. Czasami to, co uważamy za oczywiste, wcale się takie nie okazuje i dopiero odmienny zapis w innym artykule może nas uświadomić, że prawdopodobnie coś jest nie tak. Jak pisać? Gdzie stawiać łącznik? Przedrostki - razem czy osobno? Na wszystkie pytania odpowiemy w niniejszym artykule!
Przedrostki - superwyrazy w śródtytule
Przedrostki mogą budzić niepewność. Mam w szafie minispódniczkę czy mini spódniczkę? A może jest to mini-spódniczka? Pseudo-kibic okaże się pseudokibicem czy może pseudo kibicem? Jak napisać poprawnie? I czy wszystkie przedrostki łączą się z wyrazami pospolitymi w ten sam sposób?
Odpowiedź jest twierdząca – wszystkie przedrostki zapisujemy łącznie ze słowami pospolitymi. Nie ma tutaj znaczenia, czy przedrostek jest polski, czy obcy. Niektóre połączenia przychodzą nam bardzo naturalnie, ponieważ np. słowo ochrypnąć z reguły wszyscy zapisujemy łącznie, choć tak naprawdę o- to przecież w tym przypadku przedrostek. Są jednak takie słowa, które nas zastanawiają, m.in. przytoczona wcześniej minispódniczka czy pseudokibic. Wszystkie te wyraz zapisujemy łącznie.
Przykład 1.
Łącznie zapiszemy m.in. takie wyrazy jak: minispódniczka, maksispódnica, pseudokibic, superczłowiek, śródtytuł, eksmąż, międzyludzki, ponadczasowy, wiceprezes, aspołeczność.
| Uwaga! Od reguły istnieją wyjątki. Nie możemy bowiem pominąć dużej litery! Jeżeli więc przedrostek łączy się z nazwą własną, nie zapisujemy go łącznie, używamy wówczas łącznika. |
Przykład 2.
Łącznik przyda się w zapisaniu m.in. takich wyrazów jak: pseudo-Niemiec, anty-Polak, super-Kowalski.
| Ważne! Istnieją również dwa przedrostki, w przypadku których nie stosujemy łącznej pisowni. Mowa tutaj o niby- i quazi-, po których stawiamy łącznik. |
Przykład 3.
Ania jest niby-artystką.
Ksawery określany jest jako quazi-filozof i chyba jest w tym trochę prawdy.
Wyjątkiem są terminy przyrodnicze, np. nibynóżki czy nibyliść.
Razem czy osobno - tak że tego… Jakby czy jak by?
Niejednokrotnie wyraz „tak że” napisany rozdzielnie wzbudza wątpliwości. Wiele osób nie wie, że między „także” a „tak że” jest różnica. „Także” oznacza tyle co „również”, „też”. Z kolei „tak że” to „więc”, „tak więc”.
Przykład 4.
Jestem już spóźniona do pracy, tak że nie zjem śniadania.
Poznałam Krystiana, który także lubi literaturę.
Kolejnym wyrazem, któremu warto się przyjrzeć bliżej jest „jakby”. Pisząc go łącznie, powinniśmy mieć na myśli „gdyby” czy „jak gdyby”. Pełni ono wtedy rolę spójnika. Z kolei „jak by” piszemy osobno, jeśli jest zaimkiem. Jak łatwo zapamiętać tę różnicę? W przypadku zaimka cząstkę „-by” można umieścić i połączyć również z czasownikiem.
Przykład 5.
Zachowywała się tak, jakby na co dzień była miła. (Zachowywała się tak, jak gdyby na co dzień była miła).
Wszystko szło nie tak, jak by chciała. (Wszystko szło nie tak, jak chciałaby).
Warto wybrać dla siebie takie przykłady, dzięki którym łatwo zapamiętamy pisownię wyrazów. Oczywiście nie musimy uczyć się czegoś na pamięć – sztuka polega przede wszystkim na tym, żeby wiedzieć, gdzie szukać i nie wstydzić się tego, że czegoś nie wiemy.
