Kodeks postępowania cywilnego przewiduje możliwość prowadzenia takiego środka jak egzekucja z aktu notarialnego, który w takim przypadku może być zarówno tytułem egzekucyjnym, jak i tytułem wykonawczym. Celem takiego zabiegu jest umożliwienie przeprowadzenia w sposób znacznie szybszy egzekucji komorniczej z majątku dłużnika. W takim przypadku pomija się etap badania przez sąd zasadności roszczenia wierzyciela.
Na czym polega egzekucja z aktu notarialnego?
Najprościej rzecz ujmując, cały zabieg sprowadza się do tego, że dłużnik składa oświadczenie woli o poddaniu się egzekucji w formie aktu notarialnego. Wierzyciel, otrzymawszy taki akt, musi udać się z nim do sądu w celu uzyskania klauzuli wykonalności. Sąd w tym momencie dokona jedynie zbadania formalnych aspektów aktu. Następnie wierzyciel może już złożyć u komornika sądowego wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi. W takim układzie można wysnuć, iż oświadczenie o poddaniu się egzekucji w akcie notarialnym zastępuje prawomocny wyrok sądu.
Egzekucja z aktu notarialnego - formalne warunki aktu
Aby nadać aktowi notarialnemu klauzulę wykonalności, powinno się spełniać poniższe warunki:
- dłużnik dobrowolnie musi poddać się egzekucji z aktu notarialnego. Akt ten musi obejmować obowiązek zapłaty sumy pieniężnej, uiszczenia rzeczy lub obowiązek wydania rzeczy indywidualnie oznaczonej. W akcie musi się również znaleźć termin, w którym dłużnik winien spełnić swoje obowiązki,
- dłużnik dobrowolnie musi poddać się egzekucji w akcie, a akt ten powinien zawierać obowiązek zapłaty określonej w nim sumy pieniężnej lub oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej. Jednocześnie w akcie notarialnym muszą zostać określone warunki, które pozwolą wierzycielowi na wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciw dłużnikowi oraz termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie aktowi klauzuli wykonalności,
- właściciel nieruchomości obciążonej hipoteką lub wierzyciel wierzytelności obciążonej hipoteką, dobrowolnie musi poddać się egzekucji z obciążonej nieruchomości czy wierzytelności, w celu zaspokojenia wierzyciela hipotecznego. W akcie notarialnym określone zostają także wysokość wierzytelności, upoważnienie wierzyciela do wszczęcia postępowania egzekucyjnego oraz termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie aktowi klauzuli wykonalności,
- właściciel ruchomości obciążonej zastawem rejestrowym lub zastawem musi dobrowolnie poddać się egzekucji z obciążonych składników w celu zaspokojenia zastawnika. Akt notarialny musi zawierać wysokość wierzytelności, upoważnienie zastawnika do wszczęcia postępowania egzekucyjnego oraz termin, do którego wierzyciel może wystąpić o nadanie aktowi klauzuli wykonalności.
Egzekucja z aktu notarialnego - zalety
Jedną z zalet tej instytucji jest uniknięcie przez wierzyciela przymusowej drogi sądowej w celu uzyskania wyroku umożliwiającego wszczęcie egzekucji. Skutkuje to skróceniem czasu windykacji oraz niewątpliwie uproszczeniem całego procesu. A ponadto tym sposobem ze względu na jego szybkość, częstą korzyścią jest wyprzedzenie innych wierzycieli tego samego dłużnika. Niewątpliwie także złożenie takiego oświadczenia wpływa na motywację dłużników, jeśli chodzi o dopełnianie świadczeń, gdyż są świadomi, że w przypadku niewywiązywania się z obowiązków przeciw nim może zostać przeprowadzona egzekucja bez uprzedniego postępowania sądowego.
Jedyną wadą, jaką można przytoczyć w tej kwestii, jest to, że uzyskanie takiego zabezpieczenia wiąże się ze sporymi kosztami i wierzyciel nie może liczyć się ze zwolnieniem z ich pokrycia. Z racji istnienia wymogu formy notarialnej, wierzyciel musi zapłacić notariuszowi taksę notarialną.
