Jedną z podstawowych kategorii wydatków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą są koszty dotyczące pojazdów. Ujęciu w rozliczeniu podatkowym podlegają zarówno wydatki poniesione na nabycie samochodu, jak i te odnoszące się do kosztów eksploatacji. Warto zwrócić uwagę, że od początku 2019 r. wprowadzono nowy limit odnoszący się do kosztów zakupu samochodu. Jak księgować wydatki na zakup samochodu?
Wydatki na zakup samochodu - zasady księgowania
Zgodnie z art. 22 ustawy PIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.
Już na wstępie zauważyć należy, że w myśl art. 23 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych. W takim przypadku jako koszt uzyskania przychodów zalicza się odpisy amortyzacyjne dokonane od wartości początkowej zgodnie z właściwymi przepisami, o czym stanowi art. 22 ust. 8 przedmiotowej ustawy. Powoduje to, że wydatki na zakup samochodu osobowego, który następnie stanowił będzie środek trwały w działalności podatnika, nie są bezpośrednim kosztem uzyskania przychodu lecz mogą być ujmowane w ramach odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej samochodu.
Trzeba również pamiętać, że ustawa PIT wprowadza dodatkowe zastrzeżenie co do wysokości odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od środka trwałego w postaci samochodu osobowego.
Amortyzacja samochodu osobowego
Ten dodatkowy warunek został określony w art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy PIT. Poprzednie brzmienie przepisów wskazywało, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 22a–22o, w części ustalonej od wartości samochodu osobowego przewyższającej równowartość: 20 000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.
Należy jednak podkreślić, że przepis w powyższym brzmieniu obowiązywał tylko do 22 lutego 2018 r. W tym dniu weszła bowiem w życie ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych, która zmieniła treść ustawy PIT.
Na mocy art. 51 ww. ustawy art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy PIT otrzymał następujące brzmienie:
odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 22a-22o, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość:
a) 30 000 euro – w przypadku samochodu osobowego będącego pojazdem elektrycznym w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych,
b) 20 000 euro – w przypadku pozostałych samochodów osobowych
- przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.
Zgodnie z przywołanym art. 2 pkt 12 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych pojazd elektryczny to pojazd samochodowy w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, wykorzystujący do napędu wyłącznie energię elektryczną akumulowaną przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania.
W rezultacie w stosunku do samochodów osobowych będących pojazdami elektrycznymi, które stanowią środek trwały wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej, limit wartości początkowej będącej podstawą dokonywania odpisów wynosi aż 30 000 euro.
Przykład 1.
Podatnik zakupił elektryczny samochód osobowy o wartości 150 000 zł. Postanowił umieścić go w ewidencji środków trwałych oraz dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Stawka amortyzacyjna wynosi 20%. Podatnika obowiązuje limit 30 000 euro, która w dniu przyjęcia samochodu do używania stanowiła równowartość 120 000 zł. W związku z tym wyliczenie odpisu będzie przebiegało następująco:
- wartość początkowa samochodu 150 000 zł
- wysokość limitu 120 000 zł
- wyliczenie rocznego odpisu amortyzacyjnego = 20% x 120 000 = 24 000 zł
Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych weszła w życie 22 lutego 2018 r. Również z tym dniem weszły w życie przepisy nowelizujące ustawę o podatkach dochodowych. Należy jednak mieć na uwadze, że przepisy te stosuje się:
1) od dnia ogłoszenia pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej przewidzianej w tych przepisach ze wspólnym rynkiem lub stwierdzenia przez Komisję Europejską, że przepisy te nie stanowią pomocy publicznej,
2) w odniesieniu do pojazdów elektrycznych w rozumieniu ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oddanych do używania po dniu określonym zgodnie z pkt 1.
