Wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, skutkuje natychmiastowym ustaniem stosunku pracy. Kiedy możliwe jest wypowiedzenie umowy ze skutkiem natychmiastowym? Jakie ograniczenia wynikają z Kodeksu pracy? Jakie wynikają z tego konsekwencje dla pracownika i pracodawcy? Odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule.
Darmowy wzór do pobrania w formacie PDF i DOCX!
Wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia
Wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, inaczej nazywane jest wypowiedzeniem ze skutkiem natychmiastowym. Polega na jednostronnym oświadczeniu drugiej stronie umowy o pracę, która wyraźnie zaznacza, że umowa o pracę przestaje obowiązywać. Strona rozwiązująca umowę, powinna wskazać przyczyny wypowiedzenia. Wypowiedzenie bez zachowania okresu wypowiedzenia, może dotyczyć każdego rodzaju umowy o pracę (na czas określony, jak i nieokreślony), przy czym aby było możliwe, muszą zostać spełnione określone przesłanki, a strona składająca wypowiedzenie powinna spełnić warunki wskazane w Kodeksie pracy.
Strony wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia
Wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, może złożyć zarówno pracodawca, jak i pracownik. Sytuacje, w których takie wypowiedzenie jest skuteczne, określa Kodeks pracy. Mianowicie pracownik może rozwiązać umowę o pracę, bez zachowania okresu wypowiedzenia, jeżeli:
- zostanie wydane orzeczenie lekarskie, stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go do innej pracy w terminie wskazanym w orzeczeniu lekarskim, odpowiedniej ze względu na jego stan zdrowia i kwalifikacje zawodowe (art. 55 § 1 Kodeksu pracy);
- pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika (art. 55 § 1¹ Kodeksu pracy), w takiej sytuacji pracownikowi przysługuje także odszkodowanie, którego wartość jest równa wynagrodzeniu, jakie pracownik otrzymałby za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę, zawartej na czas określony, odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.
Natomiast zgodnie z art. 52 § 1 Kodeksu pracy, pracodawca może wypowiedzieć umowę o pracę ze skutkiem natychmiastowym, w razie:
- ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych (np. nieprzestrzeganie ustalonego czasu pracy, regulaminu, przepisów BHP czy niezachowanie tajemnicy służbowej);
- popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
- zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę, z wyżej wymienionych powodów, jest tak zwanym zwolnieniem dyscyplinarnym.
Jakie są ograniczenia wypowiedzenia umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z winy pracownika?
- Jeżeli wypowiedzenie dotyczy powodów wymienionych w art. 52 § 1. Kodeksu pracy (zwolnienie dyscyplinarne), pracodawca nie może rozwiązać umowy ze skutkiem natychmiastowym po upływie 1 miesiąca od dnia, w którym pracodawca dowiedział się o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.
- Jeżeli w zakładzie pracy funkcjonuje organizacja związkowa, wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia nie może nastąpić bez konsultacji z tą organizacją. Związki zawodowe mają trzy dni na dostarczenie swojej opinii pracodawcy.
Umowa może zostać rozwiązana przez pracodawcę, bez wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownika, jeżeli:
niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
- dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
- dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;
usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy (z innych przyczyn niż wyżej wymienione), trwa dłużej niż 1 miesiąc.
Jakie są ograniczenia wypowiedzenia umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z przyczyn niezawinionych przez pracownika?
Umowa o pracę nie może zostać rozwiązana w okresie pobierania zasiłku z tytułu opieki nad dzieckiem, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną – w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia, jeśli pracownik stawi się do pracy po ustaniu przyczyny nieobecności. Kodeks nakazuje, by pracodawca w miarę możliwości zatrudnił ponownie pracownika, jeżeli w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, z przyczyn wymienionych powyżej, zgłosi się ponownie do pracy po ustaniu przyczyn nieobecności (czyli np. choroby).
Podsumowanie
Wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia ma skutek natychmiastowy. Z takim trybem wypowiedzenia może wystąpić zarówno pracodawca, jak i pracownik. Ważne jednak, by takie rozwiązanie umowy o pracę miało swoje uzasadnione przyczyny. Sytuacje, w których takie wypowiedzenie jest skuteczne, jasno określa Kodeks pracy.
