Ministerstwo Cyfryzacji we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego uruchomiło nowy program o wartości 2,6 mld zł, w ramach którego dostępna jest preferencyjna pożyczka na cyfryzację. Przedsiębiorcy, jednostki administracji publicznej oraz uczelnie wyższe mogą już aplikować o środki na inwestycje w zaawansowane technologie cyfrowe, inteligentne sieci energetyczne i infrastrukturę ICT. W artykule wyjaśniamy, jakie są zasady ubiegania się o to wsparcie i jak przygotować wniosek.
Jak wygląda proces aplikowania o środki?
Zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie Banku Gospodarstwa Krajowego wnioski będą przyjmowane do momentu wyczerpania alokacji, ale nie dłużej niż do 31 sierpnia 2026 roku Wszystkie zainteresowane podmioty nie powinny zatem zwlekać z przygotowaniem aplikacji. Dokumenty należy złożyć w formie elektronicznej za pośrednictwem regionalnego oddziału BGK właściwego ze względu na siedzibę inwestora. Trzeba pamiętać, że dokumenty powinny być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Cechą charakterystyczną tego produktu jest to, że istnieje możliwość finansowania zarówno projektów nierozpoczętych, jak i rozpoczętych oraz już zakończonych (należy jednak pamiętać, że projekt nie mógł zostać rozpoczęty przed 1 lutego 2020 roku). Podmioty składające wniosek o pożyczkę powinny mieć świadomość, że ze środków nie można finansować wydatków, które już zostały zadeklarowane do rozliczenia w ramach Krajowego Planu Odbudowy lub innego programu unijnego. Dodatkowo nie ma możliwości otrzymania wsparcia na projekty związane z:
- paliwami kopalnymi;
- unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji (ETS);
- składowaniem odpadów, spalarniami oraz zakładami mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów.
Ponieważ Bank Gospodarstwa Krajowego chce dotrzeć z informacją o produkcie do wszystkich potencjalnych zainteresowanych, organizowane są spotkania informacyjne we wszystkich regionach. Zachęcamy zatem do odwiedzania strony BGK gdzie znajdą Państwo harmonogram spotkań.
Jakie są parametry produktu?
Wprowadzając minimalną wartość projektu, Bank Gospodarstwa Krajowego dał wyraźny sygnał, że na wsparcie mogą liczyć wyłącznie duże projekty. Podmiot składający wniosek powinien zaplanować wydatki na poziomie co najmniej 5 mln zł przy założeniu, że istnieje możliwość finansowania 100% inwestycji. Okres kredytowania wynosi odpowiednio:
- 8 lat – w przypadku pożyczek udzielanych na zasadach pomocy de minimis,
- 20 lat – w pozostałych przypadkach.
Mówiliśmy już, że wnioski będą przyjmowane do 31 sierpnia 2026 roku. Tej daty nie należy mylić z ostateczną datą wypłaty środków na rzecz inwestora oraz datą zakończenia inwestycji. W przypadku pożyczek udzielanych na podstawie Rozporządzenia Ministra Cyfryzacji z dnia 25 czerwca 2025 roku w sprawie udzielania pomocy de minimis na wspieranie transformacji cyfrowej przedsiębiorstw w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności środki mogą być wypłacane do 31 grudnia 2028 roku, co jest równoznaczne z datą zakończenia inwestycji. W pozostałych przypadkach terminy są wydłużone o kolejne 7 lat i upływają 31 grudnia 2025 roku. Za udzielenie i obsługę pożyczki nie są pobierane żadne dodatkowe opłaty. Wysokość oprocentowania jest natomiast uzależniona od rodzaju podmiotu ubiegającego się o wsparcie i wynosi odpowiednio:
- 0% – jeżeli inwestorem jest jednostka samorządu terytorialnego lub uczelnia wyższa,
- 0,5% – jeżeli inwestorem jest podmiot działający na warunkach monopolu naturalnego lub jeżeli wsparcie udzielane jest na zasadach pomocy de minimis.
Istnieje możliwość nawet kilkukrotnego ubiegania się o środki, jeżeli tylko BGK dysponuje środkami. Warto również wspomnieć, że pożyczkobiorca może skorzystać z 12-miesięcznej karencji w spłacie.
Co można sfinansować w ramach pożyczki?
W ramach pożyczki można finansować wydatki, które będą przyczyniać się do realizacji jednego z trzech głównych kierunków wsparcia:
- inwestycji w inteligentne sieci energetyczne dla przedsiębiorstw i sektora publicznego – czyli m.in. wdrożenia inteligentnych liczników i systemów zarządzania siecią, optymalizacji zużycia energii i efektywności przesyłu dzięki wykorzystaniu zaawansowanych systemów monitoringu oraz predykcyjnej analizy danych, integracji odnawialnych źródeł energii z tradycyjnymi sieciami przesyłowymi oraz poprawy bezpieczeństwa infrastruktury energetycznej poprzez zaawansowane systemy detekcji awarii i zarządzania kryzysowego;
- zaawansowanych technologii cyfrowych dla przedsiębiorców i sektora publicznego – czyli transformacji procesów biznesowych i administracyjnych przy wykorzystaniu sztucznej inteligencji i automatyzacji, wdrożenia zaawansowanej analityki danych, cyfryzacji obsługi klientów, rozwoju rozwiązań cyberbezpieczeństwa chroniących krytyczne dane i infrastrukturę cyfrową, implementacji technologii chmurowych zapewniających elastyczność, skalowalność i odporność systemów informatycznych, wdrażania rozwiązań przemysłu 4.0 w przedsiębiorstwach produkcyjnych, systemów zarządzania produkcją i łańcuchem dostaw;
- infrastruktury ICT dla przedsiębiorstw i sektora publicznego – czyli m.in. wymiany oraz modernizacji sprzętu komputerowego, która umożliwi wydajne funkcjonowanie w środowisku cyfrowym, modernizacji parku maszynowego i wyposażenia technologicznego, rozwoju infrastruktury obliczeniowej wysokiej wydajności wspierającej zaawansowane przetwarzanie danych i symulacje komputerowe, tworzenia i rozbudowy centrów danych umożliwiających bezpieczne przetwarzanie i przechowywanie dużych wolumenów danych, wdrażania zaawansowanych systemów telekomunikacyjnych i sieciowych wspierających cyfrową komunikację wewnętrzną i zewnętrzną.
Należy również pamiętać, że spełnienie celu pożyczki to nie wszystko. Projekt będzie finansowany w ramach pożyczki, jeżeli jest zgodny również z odpowiednimi unijnymi i krajowymi przepisami dotyczącymi ochrony środowiska, cyberbezpieczeństwa, ochrony danych osobowych (RODO), a także promocji zasad zrównoważonego rozwoju. W przypadku projektów opiewających na kwotę powyżej 10 mln euro inwestor musi dołączyć ocenę wrażliwości na zmiany klimatu.
Pożyczka na cyfryzację - jak wygląda procedura wypłaty pożyczki?
Bank Gospodarstwa Krajowego wydaje pozytywną decyzję o udzielenie pożyczki, jeżeli w wyniku oceny wniosku stwierdzi ekonomiczną opłacalność projektu oraz zatwierdzi zabezpieczenie spłaty oraz zdolność kredytową inwestora. Wypłata środków następuje zgodnie z zasadami określonymi w umowie, w formie:
- bezpośrednich płatności na rzecz wykonawców lub dostawców, na podstawie przedstawionych przez inwestora faktur;
- zaliczek wypłacanych na rachunek wskazany przez inwestora w kwotach określonych w umowie pożyczki (kolejne transze mogą być wypłacone po rozliczeniu wcześniejszych zaliczek);
- refinansowania opłaconych wcześniej faktur lub innych dowodów księgowych na rachunek inwestora (jest to możliwe tylko wtedy gdy wydatki nie zostały zadeklarowane jako kwalifikowane wcześniej do rozliczenia w ramach KPO lub w innych programach unijnych).
Szczegółowe warunki wypłaty zawsze określa umowa, ale inwestor nie może wnioskować o środki częściej niż raz w miesiącu.
Kto może kontrolować właściwe wykorzystanie pożyczki?
Pożyczka na cyfryzację może być przeznaczona tylko i wyłącznie na realizację 3 wcześniej opisanych kierunków. To, czy inwestor wykorzystał środki zgodnie z przeznaczeniem, będzie podlegało kontroli. Oprócz Banku Gospodarstwa Krajowego organami uprawnionymi do nadzoru są minister ds. cyfryzacji, Komisja Europejska, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych oraz Europejski Trybunał Obrachunkowy. W przypadku stwierdzenia, że pożyczka została wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, istnieje podejrzenie popełnienia nadużycia lub pożyczka została przyznana na podstawie nieprawdziwych informacji lub dokumentów, BGK może wypowiedzieć umowę i wezwać do zwrotu środków wraz z odsetkami.
Pożyczki na cyfryzację to nowy instrument, który umożliwia finansowanie inwestycji w najnowocześniejsze technologie. Ze wsparcia mogą korzystać jednostki samorządu terytorialnego, uczelnie wyższe oraz przedsiębiorcy. Ministerstwo Cyfryzacji, które jest odpowiedzialne za wdrożenie produktu, liczy na to, że dzięki kwocie 2,6 mld euro znacząco zwiększy się udział technologii cyfrowych w gospodarce.
