0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Świadczenie pielęgnacyjne 2024 – uprawnienia oraz wysokość

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Niekiedy sytuacja rodzinna osoby czynnej zawodowo staje się na tyle trudna i skomplikowana, że jedynym wyjściem jest rezygnacja z aktywności zarobkowej. Dzieje się tak wówczas, gdy zachodzi konieczność sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną. Czy rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w takich okolicznościach umożliwia uzyskanie jakiegoś wsparcia finansowego? Czy na przykład można ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne? Odpowiedź na to pytanie poniżej.

Świadczenie pielęgnacyjne – podstawa prawna

Sprawy dotyczące osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego oraz zasad jego przyznawania zostały uregulowane w Ustawie z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 390, z późn. zm.), zwanej dalej „uśr”.

Świadczenie pielęgnacyjne należy do katalogu należności rodzinnych o charakterze opiekuńczym (art. 2 pkt 2 uśr).

Osoby uprawnione do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego

Przepisy uśr określają katalog osób, które – przy spełnieniu ustawowych wymogów – mogą ubiegać się o świadczenie pielęgnacyjne. Zgodnie z art. 17 ust. 1 uśr świadczenie pielęgnacyjne przysługuje z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej:

  1. matce albo ojcu;
  2. opiekunowi faktycznemu dziecka;
  3. osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu Ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej;
  4. innym osobom, na których zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności

– jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia albo innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki bądź pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

W przypadku osób wskazanych w art. 17 ust. 1 pkt 4 uśr, innych niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  • rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  • nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  • nie ma osób, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 2 i 3 uśr, lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

W myśl postanowień art. 17 ust. 1b uśr świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

  • nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
  • w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.
Należy jednocześnie podkreślić, że art. 17 ust. 1b uśr utracił moc (23 października 2014 roku) w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności. Podstawą utraty mocy prawnej w tym znaczeniu jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 roku (sygn. akt K 38/13, Dz.U. poz. 1443).

Brak prawa do świadczenia pielęgnacyjnego

W art. 17 ust. 5 uśr wyszczególniono przypadki, w których świadczenie pielęgnacyjne nie może zostać przyznane. Oznacza to zatem, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

  • osoba sprawująca opiekę:
    • ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w Ustawie z dnia 31 stycznia 2019 roku o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym. Należy zaznaczyć, że przepis ten utracił moc w zakresie, w jakim stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 26 czerwca 2019 roku, sygn. akt SK 2/17, Dz. U. poz. 1257),
    • ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w Ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 roku o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
  • osoba wymagająca opieki:
    • pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
    • została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
  • na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
  • na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w Ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 roku o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
  • na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Należy jeszcze dodać, że zarejestrowanie w powiatowym urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy lub posiadanie statusu bezrobotnego nie ma wpływu na uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego (art. 17 ust. 6 uśr).

Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w 2024 roku

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w stałej kwocie ustalonej według zasad określonych w uśr na dany rok kalendarzowy. Jego kwota podlega corocznej waloryzacji od 1 stycznia wskaźnikiem, którym jest procentowy wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę. Tak ustaloną wysokość świadczenia pielęgnacyjnego ogłasza – w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski” – minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego.

Zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 13 listopada 2023 roku w sprawie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego w roku 2024 (M.P. 2023 poz. 1224), wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w roku 2024 wynosi 2 988,00 zł.

Świadczenie pielęgnacyjne za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Świadczenie pielęgnacyjne w roku 2024 – uprawnieni oraz wysokość. Podsumowanie

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje matce lub ojcu dziecka albo opiekunowi faktycznemu, a także innym osobom, które zostały wymienione w Ustawie z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych, jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną spełniającą określone kryteria ustawowe. Chodzi tutaj o osoby, których niepełnosprawność powstała nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole bądź w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia. Wspomniana ustawa wskazuje jednocześnie okoliczności, których zaistnienie powoduje brak prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Wysokość omawianego świadczenia podlega corocznej waloryzacji.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów