Podatek obrotowy, czyli poprzednik znanego doskonale podatku od towarów i usług, funkcjonował do dnia 4 lipca 1993 r. Jego najważniejsze cechy:
- liczony od wielkości sprzedaży i płacony w każdej fazie obrotu – bez możliwości odliczenia podatku zapłaconego przez kontrahenta we wcześniejszej fazie,
- wyliczany od obrotu brutto, co oznacza, że podstawę opodatkowania stanowiła wartość obrotu wraz z podatkiem.
Podatek obrotowy obejmował tylko dobra konsumpcyjne i wynosił 20% od towarów i 5% od usług.
Podatek od towarów i usług został wprowadzony ustawą z dnia 8 stycznia 1993 r., która weszła w życie dnia 5 lipca 1993 r. Jego cechami charakterystycznymi są:
- powszechność – opodatkowaniu podlegają wszystkie dostawy towarów i świadczenie usług (istnieją niewielkie odstępstwa od tej zasady),
- wielofazowość – każdy etap obrotu i usługi aż po ostatecznego konsumenta podlega opodatkowaniu,
- potrącalność – w przeciwieństwie do podatku obrotowego, podatnikom przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych od kontrahentów faktur sprzedaży,
- neutralność – ciężar podatku ponosi dopiero finalny odbiorca- konsument.
Ważną różnicą jest również fakt, że podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest obrót netto.
Aktualnie obowiązujące stawki VAT:
- 23% - stawka podstawowa,
- 5% i 8% - stawki podstawowe obniżone,
- 0% - stosuje się w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów oraz w eksporcie towarów na warunkach określonych w ustawie o VAT.
