Przeliczanie faktur w walutach obcych na polskie złote wywołuje u podatników niemałe wątpliwości. Czy zmiany w regulacjach dotyczących terminów wystawiania faktur wpłyną na zasady przeliczeń? Jakie kursy należy stosować? Odpowiedź poniżej.
Odpowiedni kurs dla celów VAT - przeliczanie faktur w walutach obcych
Kwestia zastosowania odpowiedniego kursu walut dla celów podatku VAT została uregulowana w art. 31a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z jego treścią w przypadku, gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według:
kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego lub
ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (w przypadku waluty innej niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro).
Regulacje dotyczące przeliczania faktur w walutach obcych co do zasady nie uległy zmianie w porównaniu do regulacji obowiązujących w poprzednim roku.
Co w sytuacji, gdy data wystawienia faktury i powstania obowiązku podatkowego są różne?
W tym miejscu należy wspomnieć o dwóch sytuacjach - pierwsza to wystawienie faktury przed powstaniem obowiązku podatkowego na gruncie podatku VAT, druga - wystawienie faktury po dacie powstania obowiązku podatkowego.
Wystawienie faktury w walucie obcej przed powstaniem obowiązku podatkowego
W przypadku, gdy podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są wskazane na tej fakturze w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury (lub kursu EBC o którym mowa powyżej), zgodnie z art. 31a ust. 2 ustawy o VAT.
Tego typu sytuacje mogą występować z dużą częstotliwością, bowiem zgodnie z art. 106i ust. 7 ustawy o VAT podatnik ma prawo do wystawienia faktury sprzedaży na 30 dni przed:
dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi;
otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.
Regulacje dotyczące momentu powstawania obowiązku podatkowego wskazują również sytuacje, w których obowiązek w VAT powstaje w momencie wystawienia faktury (np. usługi budowlane, usługi budowlano-montażowe, dostawa książek drukowanych), wówczas przeliczenia na złote polskie należy dokonać po średnim kursie NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego (a więc dzień wystawienia faktury).
Przykład 1
Fakturę w walucie obcej wystawiono 13 stycznia 2023 roku, dostawy towarów dokonano 4 lutego 2023 roku. Po jakim kursie należy dokonać przeliczenia na złote księgując fakturę do celów VAT?
Fakturę należy przeliczyć po kursie średnim NBP (lub EBC) z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego wystawienie faktury, czyli po kursie z dnia 12 stycznia 2023 r.
Wystawienie faktury w walucie obcej po terminie powstania obowiązku podatkowego
W sytuacji, gdy podatnik sporządza fakturę w walucie obcej, po powstaniu obowiązku podatkowego, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (lub kursu EBC, o którym mowa wyżej).
Przykład 2
Podatnik dokonał dostawy towarów 8 stycznia 2023 roku. Fakturę wystawił 15 lutego 2023 roku (zgodnie z zasadami określonymi w art. 106i ust. 1 ustawy o VAT). Po jakim kursie należy dokonać przeliczenia?
Fakturę należy przeliczyć po kursie średnim NBP (lub EBC) z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego powstanie obowiązku podatkowego (dokonania dostawy towarów), czyli po kursie po kursie z dnia 7 stycznia 2023 r.
Sprzedaż wysyłkowa w walucie obcej
W związku z dostawą wysyłkową obowiązek podatkowy na gruncie podatku VAT powstanie w dniu otrzymania towaru przez nabywcę. Odpowiednim kursem dla przeliczenia kwoty przychodu wyrażonej w walucie obcej na złote będzie kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień otrzymania towaru przez nabywcę.
Zaliczki przy WDT i WNT
W przypadku zaliczek zarówno przy WNT, jak i WDT podatnik nie ma obowiązku sporządzania faktur czy dokumentów wewnętrznych, ani tym samym przeliczania transakcji na złote polskie.
Obie te transakcje podatnik co do zasady będzie miał obowiązek przeliczyć po kursie średnim NBP (lub EBC) z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego wystawienie faktury. Natomiast jeśli podatnik nie posiada faktury przeliczenia należy dokonać po kursie z dnia poprzedzającego 15 dzień miesiąca następującego po dostawie towaru.
