Po zakończonym roku podatkowym każda osoba, która uzyskała przychód zarówno w ramach działalności gospodarczej, jak i z innych źródeł (np. umowa o pracę, zlecenie, dzieło itp.) zobowiązana jest złożyć w urzędzie skarbowym odpowiednie zeznanie roczne. Podatnicy, którzy osiągają przychody opodatkowane według zasad ogólnych (skali podatkowej) do urzędu skarbowego, składają deklarację PIT-36.
Opodatkowanie za zasadach ogólnych - druk PIT-36
Zasady ogólne to jedna z metod rozliczania się z urzędem skarbowym z podatku dochodowego w Polsce. Podatnik korzystający z tej metody odprowadza podatek w wysokości 12% podstawy opodatkowania, która ulega obniżeniu o kwotę zmniejszającą podatku (3600 zł) lub według stawki 32% od nadwyżki ponad 120.000 zł.
Korzystając z opodatkowania na zasadach ogólnych, podatnik zobowiązany jest obliczać oraz wpłacać na konto właściwego urzędu skarbowego zaliczki na podatek dochodowy (miesięczne lub kwartalne).
W celu poprawnego wyliczenia zaliczek podatnik powinien:
ustalić przychód osiągnięty w danym okresie rozliczeniowym,
ustalić koszty uzyskania przychodu rozliczane w danym okresie,
od kwoty przychodu odjąć kwotę kosztów uzyskania przychodów uzyskując w ten sposób kwotę dochodu,
obliczyć podstawę opodatkowania poprzez odjęcie od dochodu - ulg i odliczeń (również zapłaconych składek ubezpieczeniowych) oraz straty z lat ubiegłych przysługującej do odliczenia w danym roku,
zastosować skalę podatkową (tabelka poniżej) ustalając jednocześnie wysokość zaliczki na podatek,
Podstawa opodatkowania | Podatek |
do 120.000 zł | 12% podstawy opodatkowania - kwota zmniejszająca podatek (3.600 zł) |
powyżej 120.000 zł | 10.800 zł + 32% nadwyżki ponad 120.000 zł |
obniżyć zaliczkę o zapłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Warto również dodać, że podstawę opodatkowania oraz kwotę zaliczek należy zaokrąglać do pełnych złotych.
Podatnik nie ma obowiązku składać deklaracji z wyliczeniem wysokości zaliczek w trakcie roku. W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych deklarację roczną należy złożyć na druku PIT-36 dopiero po zakończonym roku podatkowym.
Kto, kiedy i gdzie składa PIT-36?
Zeznanie roczne na druku PIT-36 składają przede wszystkim podatnicy, którzy w danym roku podatkowym osiągali przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych, czyli przy zastosowaniu skali podatkowej.
Jeśli osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie zadeklarowała żadnej formy rozliczania podatku dochodowego, również powinna rozliczać swoje przychody na zasadach ogólnych, a więc składając PIT-36.
Poza osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej zeznanie roczne na druku PIT-36 powinni złożyć podatnicy, którzy:
korzystają z tzw. kredytu podatkowego na podstawie art. 44 ust. 7a ustawy PIT lub rozliczają się w jednym z pięciu kolejnych lat podatkowych po skorzystaniu z w/w kredytu podatkowego na zasadach art. 44 ust. 7f ustawy,
prowadzą działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej,
prowadzą najem, podnajem, dzierżawę, poddzierżawę lub osiągają przychody z innych umów o podobnym charakterze, opodatkowane na ogólnych zasadach,
osiągają przychody na terenie Polski, od których zobowiązani są samodzielnie opłacać zaliczki na podatek,
osiągają przychody poza terytorium kraju u zagranicznego pracodawcy,
osiągają przychody z innych źródeł, opodatkowanych na zasadach ogólnych, od których nie ma obowiązku odprowadzać zaliczek,
wykazują zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29, 30 i 30a ustawy o PIT - o ile podatek nie został pobrany przez płatnika.
Zeznanie roczne PIT-36 należy złożyć do urzędu skarbowego właściwego pod względem podatku dochodowego w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, za który deklaracja będzie składana.
PIT-36 - rozliczenie wspólnie z małżonkiem
Druk PIT-36 umożliwia łączne rozliczenie się z małżonkiem. Aby móc skorzystać ze wspólnego rozliczenia, małżonkowie muszą posiadać wspólność majątkową oraz pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy.
Istnieją jednak pewne ograniczenia. Ze wspólnego rozliczenia z podatku dochodowego na druku PIT-36 nie mogą skorzystać małżeństwa, jeśli przynajmniej jedno z małżonków:
uzyskuje przychody opodatkowane ryczałtem (PIT-28) - nie dotyczy przychodów z najmu i dzierżawy (jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej),
uzyskuje przychody opodatkowane podatkiem liniowym (PIT-36L),
uzyskuje przychody opodatkowane kartą podatkową lub podatkiem tonażowym.
W wyżej wymienionych sytuacjach każdy z małżonków zobowiązany jest rozliczyć się indywidualnie na właściwym dla siebie druku.
PIT-36 - rozliczenie jako osoba samotnie wychowująca dziecko
Na druku PIT-36 rozliczą się również osoby samotnie wychowujące dziecko. Co do zasady jako osoba samotnie wychowująca dziecko może rozliczyć się rodzic lub prawny opiekun, który:
jest panną/kawalerem, wdowcem/wdową, rozwodnikiem/rozwódką lub
pozostaje w separacji lub w związku małżeńskim jeśli małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności
Aby samotny rodzic (prawny opiekun) mógł skorzystać z tego typu rozliczenia, pod jego opieką musi pozostawać dziecko:
niepełnoletnie,
do 25 roku życia uczęszczające do szkół - w tym również szkół wyższych w trybie dziennym, zaocznym lub wieczorowym oraz uczące się zagranicą w kraju należącym do UE, pod warunkiem że w roku podatkowym dziecko nie uzyskało dochodów w wysokości niepowodującej obowiązku zapłaty podatku
bez ograniczeń wiekowych w przypadku dziecka korzystającego z zasiłku pielęgnacyjnego lub rentę socjalną.
Strata z lat ubiegłych a PIT-36
Przy składaniu PIT-36 możliwe jest również rozliczenie straty z lat ubiegłych (poniesioną w ramach działalności gospodarczej opodatkowanej według skali). Podatnik ma prawo pomniejszyć uzyskany w roku podatkowym dochód o straty z tego źródła przychodów poniesione w poprzednich pięciu latach podatkowych. Maksymalna wysokość odliczenia w jednym roku podatkowym nie może przekroczyć 50% kwoty straty.
PIT-36 - z jakich ulg i odliczeń można skorzystać?
Możliwe odliczenia od dochodu m.in:
ulga rehabilitacyjna,
ulga honorowych krwiodawców,
ulga internetowa,
ulga na nabycie nowych technologii (podatnicy prowadzący działalność gospodarczą),
ulga odsetkowa,
składki na ubezpieczenie społeczne,
wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (w roku 2024 maksymalnie 14 083,20 zł),
zwroty nienależnie pobranych świadczeń (niepotrącone przez płatnika),
darowizny na cele pożytku publicznego, na cele kultu religijnego, na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą.
Możliwe odliczenia od podatku m.in.:
ulga na dzieci (prorodzinna),
ulga abolicyjna (na pracę za granicą).
W przypadku korzystania z ulg podatkowych do deklaracji PIT-36 należy dodatkowo załączyć PIT/O.
