1 lipca 2011 r. w życie weszło nowe unijne rozporządzenie wykonawcze nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. (ustanawia środki wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE oraz doprecyzowuje istniejące już regulacje prawne) i ma zastosowanie bezpośrednio w Polsce. Niektóre z przepisów unijnego rozporządzenia traktują o zasadach ustalania miejsca świadczenia usług. Warto im się przyjrzeć.
Zasady ogólne
Rada Unii Europejskiej w przepisach art. 26–29 nowego rozporządzenia ustaliła cztery typu usług, dla których miejsce świadczenia ustala się na zasadach ogólnych:
- tłumaczenia tekstów (wyjątkiem jest tu tłumaczenie tekstów na rzecz osób niebędących podatnikami i mających siedzibę poza terytorium Wspólnoty;
- transakcje, gdy podmiot przyznaje podatnikom prawo do telewizyjnych transmisji meczów piłki nożnej;
- kompleksowe usługi pogrzebowe;
- świadczenie usług uprawniających do ubiegania się o zwrot podatku na podstawie przepisów o zwrocie podatku podatnikom z innych państw członkowskich.
Zasady ustalania miejsca usług cateringowych i restauracyjnych na pokładzie środków transportu
- miejsce świadczenia usług podczas transportu pasażerów na terenie Unii Europejskiej wyznacza się na podstawie odległości drogi przebytej przez środek transportu, a nie przez każdego z pasażerów;
- miejscem świadczenia usług wykonywanych na terenie Wspólnoty częściowo podczas przejazdu i częściowo poza nim określa się w momencie rozpoczęcia świadczenia usługi;
- miejscem świadczenia usług podczas transportu pasażerów poza terenami Unii Europejskiej jest bezwzględnie miejsce, gdzie te usługi są faktycznie wykonywane.
Należy zaznaczyć, że wyjątkiem są tu usługi cateringowe i restauracyjne wykonywane na pokładach statków, samolotów lub pociągów, gdyż miejscem świadczenia tych usług jest miejsce rozpoczęcia transportu pasażera.
Sprzedaż wysyłkowa
Miejscem dostaw towarów wysyłanych lub transportowanych do innego państwa członkowskiego jest państwo członkowskie, w którym rozpoczęła się wysyłka lub transport towarów do nabywcy. W Polsce próg sprzedaży wysyłkowej to 160 tys. zł i gdy ten próg zostanie przekroczony w roku kalendarzowym, miejscem dostaw staje się państwo członkowskie zakończenia wysyłki lub transportu. Przekroczenie progu nastręcza wiele problemów z ustaleniem miejsca opodatkowania dostaw przed i po przekroczeniu. Rada Europejska zdecydowała w art. 14 rozporządzenia nr 282/2011, że przekroczenie nie zmienia opodatkowania dostaw towarów dokonanych w tym samym roku i zanim ten próg został przekroczony. Jednak, aby tak się stało dostawca nie może korzystać z prawa wyboru opodatkowania dostaw towarów w państwie członkowskim nabywcy oraz wartość jego dostaw nie przekroczyła progu w poprzednim roku. Warto wspomnieć, że usługi restauracyjne i cateringowe nie są uznawane za dostawę gotowej lub niegotowej żywności, gdyż dodatkowo wyposażone są w przeważające usługi wspomagające.
Pośrednicy
Miejsce świadczenia usług pośredników ustala się na podstawie miejsca, w którym dokonywana jest transakcja. Zasada ta dotyczy zarówno usług pośredników działających w imieniu i na rzecz usługodawcy jak i usługobiorcy. Natomiast miejsce świadczenia przez pośrednika usług zakwaterowania w sektorze hotelarskim lub w sektorach o podobnej funkcji, które nie jest związane z nieruchomościami, ustala się:
- gdy usługobiorca jest podatnikiem lub osobą prawną niebędącą podatnikiem, ale uznaną za podatnika – na podstawie art. 44 Dyrektywy (w Polsce na podstawie art. 28b ustawy o VAT);
- gdy usługobiorca nie jest podatnikiem – na podstawie art. 46 Dyrektywy (w Polsce na podstawie art. 28d ustawy o VAT).
Krótkoterminowy wynajem środków transportu
Miejscem krótkoterminowego wynajmu środków transportu (ciągłe korzystanie ze środka nieprzekraczające 30 dni, a w przypadku jednostek pływających nie przekraczający 90 dni) jest miejsce, w którym te środki zostają przekazane usługobiorcy. Za środek transportu uważa się pojazdy mechaniczne lub inne, a także inne urządzenia służące do przewozu osób lub rzeczy z miejsca na miejsce, w tym przeznaczone do ciągnięcia, przesuwania i pchania przez pojazdy oraz takie, które są zaprojektowane oraz faktycznie nadające się do wykorzystania w celu transportu. Należą do nich: ciągniki i inne pojazdy rolnicze, statki, samoloty, przyczepy i naczepy, wagony kolejowe, pojazdy dostosowane specjalnie do przewozu osób chorych lub rannych, samochody, motory, rowery, pojazdy turystyczne, trójkołowce oraz pojazdy o napędzie mechanicznym lub elektrycznym przeznaczone dla osób niepełnosprawnych. Natomiast nie są nimi kontenery lub pojazdy trwale unieruchomione. Czas ciągłego posiadania lub korzystania ze środka jest określany na podstawie umowy zawartej przez strony. Jednak taką umowę można obalić, jeśli pojawią się pewne przesłanki o faktycznym lub prawnym stanie pozwalającym na określenie czasu ciągłego.
Działalność kulturalna, naukowa, edukacyjna i podobne
Miejscem świadczenia usług wstępu na różnego rodzaju imprezy, targi oraz wystawy i związanych z nimi usług pomocniczych jest miejsce, w którym odbywają się wyżej wymienione imprezy. Usługi wstępu przyznają prawo wstępu na daną imprezę w postaci biletu jednorazowego lub okresowego oraz opłaty – jednorazowej, okresowej lub w postaci abonamentu. Nie dotyczy to pobierania opłaty za korzystanie z sali gimnastycznej itp. Natomiast usługi pomocnicze są bezpośrednio związane ze wstępem na imprezy i świadczone za opłatą oddzielnie na rzecz osoby uczestniczącej w wydarzeniu (szatnia, WC).
