Pracownicy mają możliwość korzystania z szeregu zwolnień z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dotyczy to z jednej strony grupy zwolnień, do których zaliczają się ulga dla młodych, ulga na powrót, ulga 4+ i ulga dla emerytów (dla pracujących seniorów), a z drugiej strony pozostałych ulg, w szczególności dotyczących świadczeń finansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Możliwość jednoczesnego korzystania ze wspomnianych ulg podlega jednak pewnym ograniczeniom. Poniżej opisujemy pochylamy się nad tematem ulga w PIT pracownika a premia świąteczna.
Ulga dla młodych
Przychody otrzymane przez pracownika do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, są wolne od podatku (art. 21 ust. 1 pkt 148 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej „ustawa o PIT”).
Warunek wieku musi być spełniony na moment uzyskania przychodów, przy czym prawo do ulgi – przy spełnieniu pozostałych warunków – przysługuje podatnikowi włącznie z dniem 26. urodzin. Przychody uzyskane po dniu 26. urodzin nie korzystają z ulgi dla młodych, chociażby dotyczyły pracy wykonanej przed tym dniem.
Pracodawca jako płatnik podatku stosuje ulgę dla młodych z mocy ustawy. Oznacza to, że jeżeli na moment otrzymania przychodów z pracy pracownik spełnia warunki do korzystania z ulgi dla młodych (nie został przekroczony ani wiek, ani limit przychodów), pracodawca stosuje ulgę, czyli przychodów tych nie wlicza do podstawy obliczenia zaliczki na podatek.
W sytuacji, w której pracownik uzyskuje przychody objęte ulgą dla młodych od więcej niż jednego pracodawcy, wówczas sam musi kontrolować wysokość przychodów uzyskiwanych od wszystkich pracodawców, aby nie doszło do przekroczenia limitu 85 528 zł. Gdyby miało to nastąpić, pracownik powinien w odpowiednim czasie złożyć pracodawcy wniosek o niestosowanie ulgi przy obliczaniu zaliczki na podatek.
Ulga na powrót
Wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są przychody pracownika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym pracownik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego (art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT).
Aby pracodawca mógł stosować tę ulgę, pracownik powinien złożyć odpowiednie oświadczenie informujące o spełnianiu warunków do zastosowania ulgi oraz o roku rozpoczęcia i zakończenia stosowania zwolnienia przez pracodawcę. Oświadczenie to składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Jeżeli pracownik przestanie spełniać warunki uprawniające do stosowania ulgi (np. pracuje w dwóch zakładach pracy i łączna kwota jego przychodów przekroczy limit ulgi), ma on obowiązek poinformowania o tym swojego pracodawcy, który po otrzymaniu takiej informacji przestaje stosować ulgę, najpóźniej od następnego miesiąca.
Ulga dla rodzin 4+
Przychody pracownika, który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci:
wykonywał władzę rodzicielską;
pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko zamieszkiwało z pracownikiem, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą,
a w przypadku pełnoletnich, uczących się dzieci:
wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo
sprawował funkcję rodziny zastępczej,
– są wolne od podatku do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł (art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o PIT).
Ulga przysługuje pracownikowi w związku z wychowywaniem dzieci:
małoletnich, bez względu na wysokość ich rocznych dochodów;
pełnoletnich, otrzymujących zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, bez względu na wysokość ich rocznych dochodów, oraz
pełnoletnich do ukończenia 25. roku życia, uczących się.
Aby pracodawca mógł stosować ulgę, pracownik powinien złożyć – pod rygorem odpowiedzialności karnej – odpowiednie oświadczenie o spełnianiu warunków do korzystania z ulgi.
Ulga dla emerytów (dla pracujących seniorów)
Ta ulga polega na zwolnieniu od podatku przychodów, do kwoty 85 528 zł, osiąganych przez pracowników, którzy są:
kobietą powyżej 60. roku życia lub
mężczyzną powyżej 65. roku życia
i, pomimo nabycia uprawnienia, nie otrzymują:
emerytury lub renty rodzinnej z KRUS,
emerytury lub renty rodzinnej z mundurowych systemów ubezpieczeń,
emerytury lub renty rodzinnej z ZUS,
świadczeń pieniężnych w związku ze zwolnieniem ze służby stałej funkcjonariusza służby mundurowej,
uposażenia przysługującego sędziemu w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego (art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT).
Podobnie jak w przypadku dwóch wcześniej omówionych ulg, pracownik, aby móc korzystać z ulgi dla emerytów, powinien złożyć pracodawcy oświadczenie obwarowane odpowiedzialnością karną.
Premia świąteczna i jej opodatkowanie
Ostatnią ulgą wymagającą omówienia w tym miejscu jest zwolnienie z podatku wartości otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT).
Przykładem świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, które może zostać objęte wspomnianym zwolnieniem z podatku, są premie świąteczne czy też świadczenia świąteczne, przyznawane pracownikom zazwyczaj z okazji Bożego Narodzenia lub Wielkanocy. Premia świąteczna nie jest obowiązkowa i zależy od woli pracodawcy, przy czym możliwość jej wypłacania powinna zostać przewidziana w regulaminie ZFŚS obowiązującym u danego pracodawcy (patrz art. 8 ust. 2 Ustawy z dnia 4 marca 1994 roku o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych).
Czy z każdej z ulg można korzystać w ramach odrębnego limitu kwotowego?
Zgodnie z art. 21 ust. 44 ustawy o PIT suma przychodów zwolnionych od podatku w ramach:
ulgi dla młodych,
ulgi na powrót,
ulgi 4+ oraz
ulg dla emerytów (dla pracujących seniorów),
nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł. Oznacza to, że wspomniana kwota stanowi łączny limit dla wszystkich czterech ulg.
Przykład 1.
W 2024 roku pracownik osiągnął przychody wynoszące 115 000 zł. W roku tym był uprawniony do ulgi na powrót oraz ulgi 4+ i na podstawie złożonych swojemu pracodawcy oświadczeń z obu tych ulg korzystał. Pomimo uprawnienia do dwóch ulg limit zwolnienia podatkowego przysługującego z ich tytułu wynosił łącznie 85 528 zł. W związku z tym pracodawca (płatnik), po przekroczeniu przez pracownika (podatnika) tej kwoty przychodów, był zobowiązany do obliczania, pobierania i odprowadzania zaliczek podatku dochodowego od osób fizycznych.
Powołany wyżej przepis art. 21 ust. 44 ustawy o PIT, ustalając wspólny limit przychodów dla czterech wymienionych ulg, nie obejmuje tym limitem zwolnienia dotyczącego premii świątecznej oraz innych świadczeń finansowanych z ZFŚS. Oznacza to, że limit 1000 zł należy stosować odrębnie.
Przykład 2.
Pracownik, w roku kalendarzowym, korzystał z ulgi dla młodych oraz otrzymał premię świąteczną w wysokości 800 zł wypłaconą ze środków ZFŚS. W tej sytuacji zwolnione z podatku były osiągnięte przez niego przychody ze stosunku pracy w kwocie 86 328 zł, będącej sumą zwolnienia w ramach ulgi dla młodych (85 528 zł) i zwolnienia dotyczącego przychodu finansowanego z ZFŚS (800 zł).
Ulga w PIT pracownika a premia świąteczna – podsumowanie
Jak wynika z powyższego, w przepisach ustawy o PIT ustalono wspólny (łączny) limit wysokości ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi 4+ oraz ulgi dla emerytów (dla pracujących seniorów). Dla zwolnienia podatkowego dotyczącego wartości przychodów z tytułu otrzymywanych świadczeń finansowanych z ZFŚS (w tym tzw. premii świątecznych) obowiązuje odrębny, niezależny limit.
