Rewolucyjne zmiany w podatkach, które weszły 1 stycznia 2022 roku, okazały się niekorzystne dla wielu osób. Kolejne nowelizacje Polskiego Ładu nie przynosiły zamierzonych skutków, dlatego jak już wiadomo od 1 lipca ma wejść duża aktualizacja przepisów porządkująca wiele kwestii związanych z obliczaniem zaliczek na podatek. Warto mieć również na uwadze, że pracodawcy powinni zadbać o to, aby pozyskać odpowiednie oświadczenia pracownika celem prawidłowego naliczenia jego pensji.
Rozliczanie podatku za pracowników według przepisów Polskiego Ładu
Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2022 roku wywołały niemałe zamieszanie w obliczaniu wynagrodzeń pracowników. Wśród zmian, jakie zostały wprowadzone, wymienić można:
- zwiększenie kwoty pierwszego progu podatkowego – z 85 528 zł do 120 000 zł;
- zwiększenie kwoty wolnej od podatku z 8 000 zł do 30 000 zł, przez co podwyższyła się kwota zmniejszająca podatek z 43,76 zł do 425 zł;
- brak możliwości odliczenia części składki zdrowotnej od podatku;
- ulga dla klasy średniej dla pracowników osiągających miesięcznie przychód brutto w wysokości 5 701 zł do 11 141 zł (rocznie 68 412 zł do 133 692 zł);
- zwolnienie z podatku dla rodziców co najmniej czwórki dzieci;
- zwolnienie z podatku dla osób, które ukończyły wiek emerytalny, a które nie pobierają emerytury, tylko kontynuują pracę;
- możliwość złożenia przez zleceniobiorcę oświadczenia o rezygnacji z poboru zaliczek.
Już 8 stycznia wprowadzona została kontrowersyjna zmiana polegająca na przedłużeniu poboru zaliczki na podatek. Mechanizm ten w skrócie sprowadzał się do obliczenia zaliczki na podatek za pracownika zarabiającego do 12 800 zł według zasad obowiązujących:
- na dzień 31 grudnia 2021 roku,
- na dzień 1 stycznia 2022 roku,
i porównaniu, która z nich jest korzystniejsza dla pracownika. Kwota niższa powinna zostać pobrana z wynagrodzenia pracownika.
Planowane zmiany, jakie mają zostać wdrożone od 1 lipca 2022 roku, modyfikują przepisy wprowadzone od początku nowego roku:
- wycofanie ulgi dla klasy średniej;
- zmniejszenie najniższej stawki skali podatkowej do 12%;
- w związku ze zmniejszeniem stawki podatku obniżenie ulgi podatkowej do 300 zł;
- możliwość podziału kwoty ulgi podatkowej pomiędzy maksymalnie 3 płatników;
- możliwość złożenia przez osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę wniosku o niepobieranie zaliczek na PIT;
- stosowanie kwoty zmniejszającej podatek u zleceniobiorców i wykonawców dzieła
- wycofanie zasady przedłużenia poboru zaliczek (podwójnego naliczania list płac);
- możliwość złożenia przez zleceniobiorców i wykonawców formularza PIT-2.
Reszta wcześniej wspomnianych zmian pozostaje w tym samym stanie. W związku z nowelizacją pracodawca powinien wiedzieć, jakie oświadczenia pracownika musi pobrać.
Oświadczenia pracownika 2022 - darmowe wzory do pobrania
Które oświadczenia pracownika powinien pobrać pracodawca?
W styczniu było niemałe zamieszanie związane ze składaniem przez pracowników dokumentów niezbędnych do prawidłowego naliczenia płac. Część oświadczeń płacowych pracownika dobrze jest przedłożyć wraz z rozpoczęciem stosunku pracy. Pozostałe można składać również w trakcie roku, jednak najlepiej jest to zrobić przed pierwsza wypłatą.
Złożenie PIT-2
W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę przy obliczaniu pensji może być uwzględniana kwota zmniejszająca podatek. Jednakże aby tak było, pracownik musi dostarczyć pracodawcy PIT-2. Formularz ten wystarczy złożyć raz na początku zatrudnienia, a w razie wystąpienia zmian powodujących brak możliwości korzystania z niego należy niezwłocznie zgłosić ten fakt w zakładzie pracy.
Warto pamiętać, że PIT-2 powinna złożyć osoba, która:
- nie pobiera emerytury;
- nie pobiera renty;
- nie prowadzi działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych.
Dotyczy to też pracowników zatrudnionych w dwóch zakładach pracy – w takiej sytuacji wniosek można złożyć wyłącznie w jednym z nich. Złożenie PIT-2 uprawnia pracodawcę do pomniejszenia podatku o kwotę 425 zł. Podwójne zastosowanie ulgi może spowodować konieczność dopłaty podatku w wysokości nawet 5100 zł, co zostanie ujawnione dopiero w zeznaniu rocznym.
Zgodnie z nowo wprowadzonymi przepisami pracownik może złożyć wspomniany formularz w każdej chwili (wcześniej przepisy nakazywały, aby oświadczenie to zostało przekazane przed pierwszą wypłatą w roku).
Wniosek o niestosowanie ulgi dla klasy średniej
W Polskim Ładzie wprowadzono również tzw. ulgę dla klasy średniej. Jest to przywilej przysługujący pracownikom osiągającym dochody miesięczne w wysokości od 5701 zł do 11 141 zł. Ulga ta powinna być naliczana pracownikowi automatycznie, nie musi składać dodatkowych wniosków o jej zastosowanie. Jednakże korzystanie z niej nie zawsze może okazać się korzystne. Dotyczy to zwykle przypadków, gdy wynagrodzenie pracownika wypłacane jest w zmiennej wysokości oraz kiedy pracownik osiąga dodatkowe dochody opodatkowane progresywnie.
Wtedy bowiem trudno przewidzieć, czy faktycznie zmieści się w limicie ulgi.
Jeśli pracownik spodziewa się, że jego dochody roczne nie będą mieściły się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł (będą niższe lub wyższe), może złożyć wniosek o niestosowanie ulgi. Jest to o tyle bezpieczne rozwiązanie, że ewentualny nadpłacony podatek można odzyskać w zeznaniu rocznym.
Co ważne, wniosek o niestosowanie ulgi można złożyć w dowolnym momencie. Ta sama zasada dotyczy wycofania takiej dyspozycji.
Przykład 1.
Pan Roman otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 5500 zł. Dodatkowo co kwartał ma prawo do premii w wysokości do 1500 zł. Oznacza to, że w miesiącu wypłaty pensji po zakończeniu kwartału jego przychód mieści się w przedziale, w którym można stosować ulgę dla klasy średniej. Jednakże roczny przychód nawet w przypadku otrzymywania pełnej premii wyniesie 68 000 zł, co oznacza, że faktycznie ulga po zakończeniu roku nie będzie przysługiwała.
Wniosek o nieprzedłużanie terminu poboru zaliczki na podatek
Rozporządzenie z 7 stycznia 2022 roku przedłużające pobór podatku również było niemałą rewolucją wzbudzającą wiele kontrowersji. Zgodnie z tym aktem pracodawcy mieli obliczać zaliczki na podatek według przepisów obowiązujących na dzień:
- 31 grudnia 2021 roku,
- 1 stycznia 2022 roku,
następnie porównywać, która z nich jest korzystniejsza, a potem właśnie ją pobrać podczas wyliczania płacy pracownika. Jeśli pracownik zdecyduje się na to rozwiązanie, powinien mieć również na uwadze, że nie spowoduje ono u niego żadnej korzyści finansowej. Wręcz przeciwnie, może okazać się bardzo dotkliwe podczas rozliczenia rocznego, bowiem wtedy zaliczki ustala się według nowych zasad i konieczne jest zwrócenie nadpłaconego podatku.
Zwolnienie z podatku dla pracujących emerytów i rodziców co najmniej 4 dzieci
Od 1 stycznia wprowadzono także ulgi dla dwóch grup pracowników, a mianowicie:
- rodziców wychowujących co najmniej czwórkę dzieci
- i osób, które ukończyły wiek emerytalny, ale nie zdecydowały się na pobieranie emerytury, tylko w dalszym ciągu są aktywne zawodowo.
Mogą oni korzystać ze zwolnienia z PIT przychodów do wysokości 85 528 zł w ciągu roku.
Co istotne, aby skorzystać z takiego przywileju, niezbędne są odpowiednie składane pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Po przekroczeniu przychodu zwolnionego podatek naliczany jest na zasadach ogólnych. Co ważne, kiedy już będzie on pobierany, to i tak możliwe jest skorzystanie także z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 000 zł.
Wszystkie wymienione wcześniej oświadczenia pracownika są kluczowe i wpływają na ostateczną kwotę pensji. Każdy z wymienionych dokumentów można składać i wycofywać w trakcie roku. Należy oszacować swój przychód roczny zanim skorzysta się z ulg, aby w rozliczeniu rocznym nie wyszła duża niedopłata podatku.
