Najnowsze zmiany w ustawie o rachunkowości wprowadzają uproszczenia dla jednostek małych. Nowelizacja ustawy została podpisana 12 sierpnia przez Prezydenta. Sprawdź, jakie ułatwienia obejmą sprawozdawczość finansową małych firm.
Jednostki małe według ustawy
Zgodnie z ustawą o rachunkowości za jednostki małe uznaje się:
spółki (kapitałowe, handlowe, cywilne), inne osoby prawne, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie oraz oddziały przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe i w roku poprzednim (w przypadku jednostek rozpoczynających działalność - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność), nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
17 mln zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
34 mln zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
50 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty;
osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które stosują zasady rachunkowości poprzez dobrowolne prowadzenie ksiąg rachunkowych i sporządzanie sprawozdań finansowych.
Co ważne, aby jednostki małe mogły zostać za takie uznane oraz mogły korzystać z uproszczeń, organ zatwierdzający musi podjąć decyzję o sporządzaniu sprawozdania finansowego z zastosowaniem określonych uproszczeń.
Zmiany w ustawie o rachunkowości dla jednostek małych
Podmioty, które spełniają kryteria uznania ich za jednostki małe (w tym spółki kapitałowe czy osoby fizyczne prowadzące księgi rachunkowe), będą mogły korzystać z takich uproszczeń jak:
sporządzanie skróconego sprawozdania finansowego, a więc uproszczonego bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej z ograniczoną liczbą danych;
zwolnienie ze sporządzania sprawozdania z działalności;
możliwość niesporządzania zestawienia w kapitale własnym oraz rachunku przepływów pienięznych.
Zmiany w ustawie o rachunkowości dla jednostek małych związane z uproszczonym bilansem dotyczą wykazywania tylko części informacji. Skrócony bilans wygląda następująco (załącznik nr 5 do ustawy):
AKTYWA | PASYWA |
A. Aktywa trwałe | A. Kapitał (fundusz) własny |
I. Wartości niematerialne i prawne | I. Kapitał (fundusz) podstawowy |
II. Rzeczowe aktywa trwałe, w tym: | II. Kapitał (fundusz) zapasowy, w tym: |
- środki trwałe | - nadwyżka wartości sprzedaży (wartości emisyjnej) nad wartością nominalną udziałów (akcji) |
- środki trwałe w budowie | III. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny, w tym: |
III. Należności długoterminowe | - z tytułu aktualizacji wartości godziwej |
IV. Inwestycje długoterminowe, w tym: | IV. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe |
- nieruchomości | V. Zysk (strata) z lat ubiegłych |
- długoterminowe aktywa finansowe | VI. Zysk (strata) netto |
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe | VII. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna) |
B. Aktywa obrotowe | B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania |
I. Zapasy | I. Rezerwy na zobowiązania, w tym: |
II. Należności krótkoterminowe, w tym: | - rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne |
a) z tytułu dostaw i usług, w tym: | II. Zobowiązania długoterminowe, w tym: |
- do 12 miesięcy | - z tytułu kredytów i pożyczek |
- powyżej 12 miesięcy | III. Zobowiązania krótkoterminowe, w tym: |
III. Inwestycje krótkoterminowe, w tym: | a) z tytułu kredytów i pożyczek |
a) krótkoterminowe aktywa finansowe, w tym: | b) z tytułu dostaw i usług, w tym: |
- środki pieniężne w kasie i na rachunkach | - do 12 miesięcy |
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe | - powyżej 12 miesięcy |
C. Należne wpłaty na kapitał (fundusz) podstawowy | c) fundusze specjalne |
D. Udziały (akcje) własne | IV. Rozliczenia międzyokresowe |
Aktywa razem | Pasywa razem |
Pozostałe zmiany w ustawie o rachunkowości
Nowelizacja ustawy o rachunkowości wprowadza również szereg innych zmian, m.in.:
organizacje pozarządowe o przychodach poniżej 100 tys. zł (oprócz spółek kapitałowych oraz stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego), będą mogły zamiast ksiąg rachunkowych prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów;
termin przeliczenia na walutę polską wielkości wyrażonych w euro (dotyczy to ustalenia czy dana firma jest jednostką mikro);
rozszerzenie katalogu jednostek sporządzających sprawozdanie z działalności (dotyczy to spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, towarzystw reasekuracji wzajemnej, spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych, a także tych spółek jawnych i komandytowych, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej);
usunięcie dla większości jednostek (poza bankami, zakładami ubezpieczeń i zakładami reasekuracji oraz SKOK-ami) kategorii zysków i strat nadzwyczajnych (w związku z uchyleniem art. 42 ust. 1 pkt 3 i ust.4);
rozszerzenie katalogu pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych o koszty i przychody związane ze zdarzeniami losowymi;
rozszerzenie katalogu jednostek, które mogą stosować uproszczenia związane z kwalifikacją umów leasingowych wg zasad obowiązujących w przepisach podatkowych.
