Prowadzenie własnego food trucka to popularny pomysł na biznes. Jednak zanim zaczniesz serwować jedzenie, kluczowe jest, aby wiedzieć, jak legalnie postawić przyczepę gastronomiczną. Wymaga to znajomości przepisów Prawa budowlanego oraz spełnienia określonych formalności. W tym artykule wyjaśniamy, jakie kroki należy podjąć i jakich ryzyk unikać.
Kiedy można legalnie postawić przyczepę gastronomiczną?
Tymczasowy obiekt budowlany to taki, który jest przeznaczony do użytkowania na określony czas, krótszy od jego trwałości technicznej. Może być przenoszony w inne miejsce lub rozbierany. To również obiekt budowlany, który nie jest trwale połączony z gruntem. Przykłady takich obiektów to: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe oraz przenośne wolno stojące maszty antenowe.
Jeżeli przyczepa gastronomiczna spełnia powyższe kryteria, to należy uznać ją za tymczasowy obiekt budowlany, co oznacza konieczność dopełnienia dodatkowych formalności wynikających z przepisów Ustawy z 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane (dalej: Prawo budowlane).
Przykład 1.
Jan Kowalski planuje postawić przyczepę gastronomiczną na betonowej wylewce i zakotwić ją w podłożu. Po odłączeniu od betonowej wylewki nadal będzie możliwe jej przeniesienie w inne miejsce. Czy w takim przypadku można tę przyczepę uznać za tymczasowy obiekt budowlany?
Tak – cechę trwałego związania z gruntem ocenia się nie tylko przez fizyczną możliwość łatwego przeniesienia obiektu (oderwania go od gruntu), ale także należy uwzględnić, czy wielkość obiektu, jego konstrukcja, przeznaczenie i względy bezpieczeństwa wymagają takiego trwałego związania. Zakotwienie obiektu w betonowej wylewce przesądza o trwałym połączeniu z podłożem.
Aby uznać, że obiekt budowlany jest trwale związany z gruntem, kluczowe znaczenie ma stopień trwałości jego posadowienia. Chodzi o to, czy konstrukcja została umocowana tak, aby była odporna na czynniki mogące ją uszkodzić lub przesunąć. Nie należy tutaj opierać się wyłącznie na parametrach technicznych obiektu, lecz na faktycznym sposobie i stabilności jego połączenia z gruntem.
To, że przyczepa jest technicznie przystosowana do poruszania się po drogach, nie wyklucza możliwości uznania jej za obiekt budowlany – w tym za tymczasowy obiekt budowlany – jeśli zostanie ustawiona na gruncie. O tym, czy można ją tak zakwalifikować, decydują przede wszystkim jej przeznaczenie i planowany czas użytkowania na danej nieruchomości. Innymi słowy, kluczowe znaczenie ma cel ustawienia przyczepy i planowany okres jej użytkowania, a nie jedynie jej techniczne właściwości.
Aby uznać, że dany obiekt budowlany jest trwale związany z gruntem, kluczowe znaczenie ma to, czy posadowienie jest na tyle trwałe, że opiera się czynnikom mogącym zniszczyć ustawioną na nim konstrukcję. Trwałość związania obiektu z gruntem ocenia się według faktycznego stopnia i stabilności jego połączenia z podłożem, a nie na podstawie samych parametrów technicznych.
Budowa tymczasowego obiektu budowlanego
Zgodnie z przepisami Prawa budowlanego wzniesienie tymczasowego obiektu budowlanego, który nie jest trwale związany z gruntem i który jest przewidziany do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce, nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, a dokonania zgłoszenia. W zgłoszeniu należy określić termin rozpoczęcia budowy, przy czym użytkowanie takiego obiektu nie może przekroczyć 180 dni od wskazanej daty rozpoczęcia robót.
Prawo budowlane przewiduje jednak możliwość przedłużenia okresu użytkowania takiego obiektu przy spełnieniu dodatkowych formalności. Tymczasowy obiekt budowlany postawiony zgodnie z warunkami ustawowymi, ale nierozebrany lub nieprzeniesiony w inne miejsce przed upływem 180 dni wskazanych w zgłoszeniu, traci status obiektu budowlanego, którego budowa nie wymaga pozwolenia na budowę. Takie pozwolenie będzie potrzebne, jeżeli obiekt będzie użytkowany w miejscu ustawienia dłużej niż 180 dni.
W takim wypadku inwestor może wystąpić o pozwolenie na budowę, które umożliwi dalsze legalne użytkowanie tak kwalifikowanej przyczepy gastronomicznej po upływie terminu wskazanego w zgłoszeniu.
W przypadku złożenia powyższego wniosku inwestor może powstrzymać się od rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce tymczasowego obiektu budowlanego w postaci przyczepy gastronomicznej do czasu zakończenia postępowania w sprawie pozwolenia na budowę.
Jeżeli przyczepa gastronomiczna – kwalifikowana jako tymczasowy obiekt budowlany – została posadowiona zgodnie z prawem, lecz po upływie terminu wskazanego w zgłoszeniu nie została rozebrana lub przeniesiona, nie można przeprowadzać procedury legalizacyjnej. Obowiązek rozbiórki takiej przyczepy wynika bezpośrednio z przepisów Prawa budowlanego.
Tymczasowy obiekt budowlany a drogi publiczne
Zabronione jest dokonywanie w pasie drogowym czynności, które mogłyby zniszczyć lub uszkodzić drogę i jej urządzenia, zmniejszać jej trwałość oraz stwarzać zagrożenie dla ruchu drogowego.
W szczególności zakazane jest lokalizowanie lub umieszczanie w pasie drogowym urządzeń obcych, przedmiotów i materiałów, które nie mają związku z zarządzaniem drogami lub potrzebami ruchu drogowego.
W wyjątkowych i uzasadnionych przypadkach dopuszcza się lokalizowanie w pasie drogowym urządzeń obcych – wyłącznie za zgodą właściwego zarządcy drogi wyrażoną w formie decyzji administracyjnej. Zarządca drogi może jedynie odmówić wydania zezwolenia na umieszczenie w pasie drogowym urządzeń i infrastruktury, jeżeli zagrażałoby to bezpieczeństwu ruchu drogowego, naruszałoby wymagania wynikające z odrębnych przepisów lub prowadziłoby do utraty uprawnień z tytułu gwarancji lub rękojmi dotyczących budowy, przebudowy lub remontu dróg.
Zezwolenie dotyczy:
- prowadzenia robót w pasie drogowym;
- umieszczania w pasie drogowym urządzeń obcych.
Za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę. Ustala się ją jako iloczyn liczby metrów kwadratowych zajętej powierzchni, stawki opłaty za zajęcie 1 m2 i liczby dni zajmowania pasa drogowego. Jeżeli pas drogowy jest zajęty przez mniej niż 24 godziny, traktuje się to jak zajęcie na 1 dzień.
Wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m² pasa drogowego ustala – w drodze uchwały – rada właściwej jednostki samorządu terytorialnego w przypadku dróg, których zarządcą jest ta jednostka.
Przy ustalaniu stawek bierze się pod uwagę:
- kategorię drogi;
- zajętą część drogi;
- procentową wielkość zajmowanej szerokości jezdni;
- rodzaj zajęcia pasa drogowego;
- rodzaj urządzenia obcego umieszczonego w pasie drogowym.
Jeżeli zajęta powierzchnia pasa drogowego wynosi mniej niż 1 m² (dotyczy to także rzutu poziomego urządzenia), opłatę nalicza się jak za 1 m².
Opłatę określa zarządca drogi w decyzji administracyjnej wydawanej wraz z zezwoleniem na zajęcie pasa drogowego. Opłata jest ustalana proporcjonalnie do planowanego okresu zajęcia wskazanego przez podmioty składające wspólny wniosek.
Opłatę i kary należy uiścić w ciągu 14 dni, licząc od dnia, w którym decyzja ustalająca ich wysokość stała się ostateczna.
