Od 24 stycznia 2009 roku polskie firmy mogą swobodnie rozliczać się między sobą w walucie innej niż polska. Jest to spowodowane uchyleniem tzw. zasady walutowości, regulowanej przez art. 358 § 1 Kodeksu Cywilnego oraz art. 9 pkt 15 Prawa dewizowego.
Do tej pory polscy przedsiębiorcy, chcący rozliczać się w walutach obcych z kontrahentami krajowymi, musieli występować do Narodowego Banku Polskiego z wnioskiem o wydanie indywidualnego zezwolenia dewizowego.
Mimo takiej możliwości na wystawianej fakturze musi znajdować się wartość podatku VAT wyrażona w złotówkach. Obowiązek ten wynika z § 5 ust.1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28.03.2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług:“ § 5. 1 Kwoty podatku wykazuje się w złotych bez względu na to, w jakiej walucie określona jest kwota należności w fakturze. Kwoty wykazywane w fakturze zaokrągla się do pełnych groszy, przy czym końcówki poniżej 0,5 grosza pomija się, a końcówki 0,5 grosza i wyższe zaokrągla się do 1 grosza.”
Sposób przeliczania faktur wyrażonych w walutach obcych określono w art. 31a ustawy o VAT. Szczególną uwagę należy zwrócić na ust.1 oraz ust.2:
“Art. 31a. 1. W przypadku gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego, z zastrzeżeniem ust. 2-4.
2. W przypadku gdy zgodnie z przepisami ustawy lub przepisami wykonawczymi do ustawy podatnik może wystawić fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego i wystawi ją w przewidzianym przepisami terminie, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej na tej fakturze, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury."
Głównym założeniem zmiany miał być wpływ na konkurencyjność polskich firm, zwłaszcza eksporterów oraz ograniczenie, choć nie wyeliminowanie, ryzyka kursowego.
