8% dla usług budowlanych - kiedy zastosować preferencyjną stawkę VAT?

Dla niektórych usług budowlanych oraz budowlano-remontowych co do zasady możliwe jest zastosowanie preferencyjnej stawki VAT – 8%. Jednakże należy spełnić ku temu szereg wymogów. Jednym z nich jest między innymi fakt, że usługa powinna zostać wykonana w nieruchomości zaliczanej do programu mieszkaniowego. Kiedy można zastosować stawkę 8% dla usług budowlanych? Odpowiedź w artykule!

Stawka podatku VAT 8% dla usług budowlanych a przepisy

W myśl art. 41 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług dla dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji, przebudowy lub robót konserwacyjnych dotyczących obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym stosuje się stawkę podatku 8%.

Stanowisko takie zaprezentował również m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej o sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.99.2018.2 z 16 marca 2018 r w której czytamy, że w przypadku "(...)prac budowlanych, które będą dotyczyły remontu, termomodernizacji i modernizacji budynku objętego społecznym programem mieszkaniowym należy zastosować preferencyjną stawkę podatku zgodnie z art. 41 ust. 2 w związku z art. 41 ust. 12 ustawy. Bowiem zgodnie z umową usługi będą wykonywane w budynku (jako całości) objętym społecznym programem mieszkaniowym. Tym samym stawką właściwą dla usług wykonywanych w takim obiekcie będzie preferencyjna stawka podatku 8%."

Dodatkowo, stawka VAT 8% ma zastosowanie m.in. do:

• robót konserwacyjnych dotyczących:
• obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych;
• lokali mieszkalnych w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12,

- w zakresie, w jakim wymienione roboty nie są objęte tą stawką 23%.

Budownictwo mieszkaniowe a zastosowanie stawki 8% dla usług budowlanych

Przed zastosowaniem preferencyjnej stawki VAT należy zweryfikować, czy świadczona usługa budowlana dokonywana jest na nieruchomości, która zaliczana jest do programu mieszkaniowego. A poprzez budownictwo mieszkaniowe objęte społecznym programem mieszkaniowym należy rozumieć:

• obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) w dziale 12;
• budynki instytucji ochrony zdrowia świadczące usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych,
• mikroinstalację związaną z powyższymi obiektami i budynkami rozumianą jako instalację odnawialnego źródła energii o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW, przyłączoną do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV albo o mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu nie większej niż 150 kW, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 50 kW

Przykład 1.

Przedsiębiorca Marek wykonuje usługę budowlaną w lokalu mieszkalnym należącym do społecznego programu mieszkaniowego. Lokal ten ma powierzchnię użytkową 170 m². Za całą usługę w kwocie netto podatnik chciałby uzyskać 250 tys. złotych. Dla jakiej wartości może zastosować stawkę 8% dla usług budowlanych, które wykonuje?

Przedsiębiorca może zastosować preferencyjną stawkę VAT (w zaokrągleniu) dla wartości 220 588,24 złotych (250.000/170*150). Na pozostałą wartość – 29 411,76 zł – należy zastosować podstawową stawkę VAT 23%.

Dowody potwierdzające wykonanie usługi w budynkach objętych społecznym programem

Przedsiębiorca wykonujący usługi budowlane lub remontowo-budowlane, korzystający ze stawki 8% dla usług budowlanych, powinien posiadać dowody potwierdzające wykonanie usługi w budynkach objętych społecznym programem, w przypadku kontroli podatkowej ciężar dowodu spoczywa bowiem właśnie na nim jako podatniku.

Co ważne, Ordynacja podatkowa określa otwarty katalog dowodów. Zgodnie z art. 180 § 1 dowodem jest wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Podstawą w tym zakresie jest przede wszystkim umowa z nabywcą, która określa warunki jej wykonania (a przede wszystkim miejsce i czas). Ważne jest, aby zawrzeć w niej dane identyfikacyjne stron oraz zakres prac. Z uwagi na ograniczenia w stosowaniu stawki preferencyjnej należy również zawrzeć informację o powierzchni remontowej, budowlanej czy modernizacyjnej nieruchomości.

Kolejnym istotnym dokumentem jest protokół zdawczo-odbiorczy. Potwierdza zakres wykonywanych prac oraz moment ich wykonania. Ponadto następną grupę dowodów stanowią dowody zapłaty, takie jak przelewy bankowe czy dokumenty KP (kasa przyjęła). Podatnik może posiadać inne dokumenty, dzięki którym uwiarygodni prawo do stosowania obniżonej stawki VAT w budownictwie mieszkaniowym.

Jak wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 11 lutego 2016 r., nr ILPP2/4512-1-837/15-4/SJ:
„(...) w zakresie zastosowania właściwej stawki opodatkowania to na podatniku ciąży odpowiedzialność w zakresie udowodnienia wystąpienia okoliczności uzasadniających zastosowanie stawki podatku innej niż stawka podstawowa, tj. w tym przypadku 8%. Ustawodawca oczekuje, aby to podatnik wykazał, że świadczone przez niego usługi są związane z budownictwem mieszkaniowym oraz, że powierzchnie użytkowe są odpowiednie. Powyższe ma wynikać z materiału dowodowego jakim dysponuje podatnik. Ustawa o podatku od towarów i usług oraz rozporządzenia wykonawcze wydane na jej podstawie nie określają rodzaju i formy dokumentów, jednakże podatnik powinien posiadać w swojej dokumentacji dowody wiarygodne, które formalnie i w sposób niebudzący wątpliwości potwierdzać będą powierzchnię użytkową, rozumianą zgodnie z powołanymi powyżej przepisami w tym zakresie, np. kserokopia dokumentacji budowlanej, na podstawie której taką powierzchnię można obliczyć, akt notarialny, w którym wymieniona byłaby powierzchnia mieszkania lub budynku, przydział ze spółdzielni z wymienionymi powierzchniami poszczególnych pomieszczeń mieszkalnych, itp.”.

Reasumując, przy ustalaniu wysokości stawki VAT decydujące znaczenie ma przedmiot sprzedaży. Ważne jest ustalenie, czy podatnik dokonuje dostawy towarów, czy świadczy usługi oraz czy wykonywana przez niego czynność mieści się w zakresie pojęcia społecznego programu mieszkaniowego.