Przedsiębiorca, który zawiesił działalność gospodarczą, ma prawo do wznowienia działalności, co odbywa się na jego wniosek. Warto przeanalizować, jakie czynności proceduralne powinien podjąć przedsiębiorca celem skutecznego wznowienia. Czy wznowienie działalności gospodarczej wywołuje skutki w sferze podatku PIT i VAT? Odpowiedź znajdziesz w artykule!
Wznowienie działalności gospodarczej na gruncie ustawy – Prawo przedsiębiorców
Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni. Zgodnie natomiast z art. 24 ust. 1–2 ww. ustawy zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następują na wniosek przedsiębiorcy, chyba że przepis odrębny stanowi inaczej. W przypadku przedsiębiorcy wpisanego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku o wpis informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej i trwa do dnia wskazanego w tym wniosku albo we wniosku o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej, albo do dnia ustanowienia zarządu sukcesyjnego.
Z powyższych przepisów wynika zatem, że wznowienie działalności gospodarczej może zostać dokonane w każdym momencie, jednak nie wcześniej niż 30 dni po zawieszeniu. Wynika to z faktu, że minimalny okres, na jaki można zawiesić działalność gospodarczą, to właśnie 30 dni.
Można wybrać i podać datę wznowienia działalności gospodarczej już na etapie składania wniosku o zawieszenie działalności. W takim wypadku działalność zostanie wznowiona automatycznie we wskazanym w nim terminie. Co ważne, jeżeli przedsiębiorca nie poda daty wznowienia we wniosku o zawieszenie działalności, to zawieszenie jest bezterminowe, a zatem działalność pozostanie zawieszona tak długo, jak długo nie zostanie złożony wniosek o wznowienie działalności.
Informacja o wznowieniu działalności w CEIDG, niezależnie od tego, czy wynika z daty wpisanej we wniosku o zawieszenie, czy ze złożenia wniosku o wznowienie, jest automatycznie przekazywana przez CEIDG do ZUS-u i urzędu skarbowego.
Wznowienie działalności gospodarczej na gruncie podatku PIT
Przedsiębiorca może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej i w tym czasie nie może wykonywać działalności gospodarczej oraz osiągać bieżących przychodów z tej działalności. Może jednak wykonywać czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przyjmować należności lub regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności bądź wynikające z umów zobowiązujących podatnika do ich poniesienia podpisanych przed zawieszeniem działalności gospodarczej.
Powołane powyżej przepisy nie zwalniają podatnika z obowiązku prowadzenia w sposób prawidłowy stosownej ewidencji księgowej i ujmowania w niej tych zdarzeń gospodarczych, które podatnik ma prawo dokonywać w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.
Należy jednak zwrócić uwagę na treść art. 44 ust. 10 ustawy PIT. Przepis ten stanowi, że podatnik, który na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej, jest zwolniony, w zakresie tej działalności, z obowiązku opłacania zaliczek na podatek w trakcie roku podatkowego za okres objęty zawieszeniem.
Mimo zawieszenia działalności gospodarczej podatnik może otrzymywać należności, a także musi regulować zobowiązania, które powstały przed datą jej zawieszenia, jak również wykonywać wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa. Aby był zwolniony z obowiązku zapłaty zaliczek na podatek dochodowy w okresie zawieszenia działalności gospodarczej, nie może wykonywać działalności gospodarczej.
Wznowienie działalności gospodarczej na gruncie podatku VAT
W myśl art. 96 ust. 4 ustawy VAT naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym rejestruje podatnika jako podatnika VAT czynnego, a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 – jako podatnika VAT zwolnionego i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.
W ramach podatku VAT warto wskazać na przepisy stanowiące o wykreśleniu podatnika z rejestru VAT. Otóż w myśl art. 96 ust. 9a pkt 1 ustawy VAT wykreśleniu z urzędu z rejestru jako podatnik VAT podlega także podatnik, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów dotyczących zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy.
Zgodnie z art. 96 ust. 9b ustawy VAT, jeżeli podatnik w okresie zawieszenia działalności gospodarczej będzie wykonywał czynności opodatkowane (np. dokona odpłatnego zbycia środka trwałego) jest on obowiązany przed dniem:
- zawieszenia działalności gospodarczej albo
- rozpoczęcia wykonywania takich czynności w okresie zawieszenia działalności gospodarczej
– zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego, wskazując okres, w którym będzie wykonywał te czynności.
W przypadku złożenia ww. zawiadomienia naczelnik urzędu skarbowego nie wykreśla podatnika z rejestru albo przywraca zarejestrowanie podatnika jako podatnika VAT na okres wskazany w zawiadomieniu.
Natomiast w kontekście wznowienia zawieszonej działalności należy wskazać, ze zgodnie z art. 96 ust. 9g ustawy VAT podatnik wykreślony z VAT zostaje zarejestrowany bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego ponownie jako podatnik VAT z dniem wznowienia wykonywania działalności gospodarczej, ze statusem takim, jaki posiadał przed dniem zawieszenia tej działalności.
Biorąc pod uwagę powyższe przepisy, należy stwierdzić, że zawieszenie działalności gospodarczej samo w sobie nie stanowi zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przez podatnika. Podatnik, który zawiesza prowadzenie działalności gospodarczej na pewien czas, nadal pozostaje podatnikiem podatku od towarów i usług, z tym że w okresie zawieszenia wykonywania działalności przedsiębiorca nie prowadzi aktywnej działalności. Zgłoszenie zawieszenia działalności gospodarczej nie oznacza zatem ustania jego bytu, a jedynie przerwę w wykonywaniu działalności gospodarczej.
Przykład 1.
Pan Mateusz będący czynnym podatnikiem podatku VAT 1 stycznia 2024 roku zawiesił działalność gospodarczą, nie wskazując, na jaki termin tego dokonuje. Po upływie 6 miesięcy naczelnik US wykreślił go z rejestru VAT. 1 lutego 2025 roku pan Mateusz poprzez CEIDG wznowił działalność gospodarczą. Jakie dokumenty w urzędzie skarbowym musi przedstawić?
W opisanym przykładzie podatnik nie musi przedkładać w urzędzie skarbowym żadnych dokumentów. 1 lutego 2025 roku pan Mateusz zostanie przywrócony do rejestru VAT jako czynny podatnik VAT. Naczelnik urzędu skarbowego informację o wznowieniu otrzymuje z CEIDG, co oznacza, że pan Mateuszu nie ma żadnych dodatkowych obowiązków informacyjnych względem organu podatkowego.
W świetle powyższego należy pamiętać, że w sytuacji, gdy przedsiębiorca decyduje się na wznowienie działalności gospodarczej, dochodzi do ponownego aktywowania obowiązków podatkowych w zakresie podatku PIT oraz podatku VAT.
