Staż pracy wpływa bezpośrednio na uprawnienia pracownicze, w szczególności na prawo do urlopu wypoczynkowego. Obecnie obowiązujące przepisy nie pozwalają zaliczać okresów prowadzenia działalności gospodarczej do stażu urlopowego. Ma to jednak ulec zmianie – Rada Ministrów 24 czerwca 2025 roku przyjęła projekt Ministerstwa Pracy, który sprawi, że okresy pracy na umowach zlecenia oraz prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej będą wliczać się do stażu pracy. Dowiedz się od kiedy mają nastąpić te zmiany!
Dlaczego to tak ważna zmiana?
Do stażu pracy w obecnym stanie prawnym przede wszystkim wliczają się okresy zatrudnienia na podstawie:
- umowy o pracę,
- powołania,
- mianowania,
- wyboru,
- spółdzielczej umowy o pracę.
Aktualnie obowiązujące przepisy nie pozwalają zaliczyć okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy umowy zlecenie do stażu pracy. Jest to krzywdzące dla osób, które przez długi okres prowadziły działalność, a następnie przeszły na umowę o pracę i są traktowane, jakby podjęły pierwszą aktywność zawodową. Nie mają zatem prawa do wyższych limitów urlopów oraz niejednokrotnie do benefitów pracowniczych.
Staż pracy – działalność gospodarcza oraz umowy zlecenia wliczą się!
Projekt ustawy przewiduje, że do stażu pracy wliczane będą okresy związane z:
- działalnością pozarolniczą: prowadzenie własnej firmy lub współpraca z kimś, kto taką działalność prowadzi,
- umowami cywilnoprawnymi: wykonywanie umów zlecenia, o świadczenie usług, czy umów agencyjnych,
- spółdzielniami: członkostwo w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych i spółdzielniach kółek rolniczych,
- pracą za granicą: inna niż zatrudnienie, działalność zarobkowa wykonywana poza Polską,
- zawieszeniem działalności gospodarczej: czas zawieszenia firmy na czas opieki nad dzieckiem, pod warunkiem opłacenia składek emerytalno-rentowych.
Okresy te będą co do zasady potwierdzane zaświadczeniami wydanymi przez ZUS. W przypadku okresów, które nie podlegały zgłoszeniu do ZUS (np. niektóre formy pracy zarobkowej za granicą), ciężar udowodnienia będzie spoczywał na pracowniku. Projekt zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku. Najpierw przepisy będą jednak musiały zostać uchwalone przez parlament, a następnie zostać podpisane przez prezydenta. Jest to świadome, długie vacatio legis, które ma dać pracodawcom czas na:
- ustalenie stażu pracy poszczególnych pracowników w świetle nowych przepisów,
- dokonanie niezbędnych obliczeń,
- wprowadzenie ewentualnych zmian w wewnętrznych regulaminach firmy,
- zabezpieczenie środków na sfinansowanie nowych rozwiązań (np. wyższe odprawy, nagrody).
Ta reforma jest odpowiedzią na dynamicznie zmieniający się rynek pracy i ma na celu zapewnienie większej sprawiedliwości społecznej dla osób, które dotychczas nie miały w pełni uznawanego swojego wkładu w gospodarkę.
