Przy zawieszeniu działalności gospodarczej nadchodzi okres, w którym sytuacja podatnika ulega poprawie lub po prostu zdecydował się on na dalsze prowadzenie firmy. Istnieje wtedy możliwość odwieszenia przedsiębiorstwa poprzez złożenie odpowiedniego wniosku. Czy odwieszenie działalności może wpłynąć na chęć zmiany formy opodatkowana?
Odwieszenie działalności gospodarczej
Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy – Prawo przedsiębiorców przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni. Z zastrzeżeniem, że nie zatrudnia w tym czasie żadnych pracowników. Przy wypełnianiu wniosku o zawieszenie działalności gospodarczej przedsiębiorca może od razu wskazać datę wznowienia działalności. Jeżeli przedsiębiorca wskaże datę wznowienia, to działalność gospodarcza zostanie wtedy odwieszona bez konieczności składania dodatkowego wniosku o odwieszenie.
Jeżeli przedsiębiorca nie poda daty odwieszenia, to działalność gospodarcza pozostanie zawieszona do czasu jej wznowienia. W przypadku chęci odwieszenia firmy należy wówczas złożyć wniosek o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej, a można to zrobić zarówno przed, w dniu, jak i po planowanej dacie wznowienia. W przypadku podania daty wstecznej wznowienia należy pamiętać, aby zachować inne terminy np. płatności składek czy zaliczek na podatek dochodowy, ponieważ wraz ze wznowieniem wykonywania działalności zostają przywrócone obowiązki przedsiębiorcy wobec urzędów publicznych. Zawieszenie oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorcy wpisanego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) następują na wniosek przedsiębiorcy. Bezpłatnego zawieszenia i wznowienia działalności gospodarczej dokonuje się za pomocą wniosku CEIDG-1. Wybór sposobu dostarczenia wniosku należy do podatnika, który ma możliwość złożenia on-line, osobiście w dowolnym urzędzie gminy lub miasta albo przesłania listem poleconym z poświadczonym przez notariusza własnoręcznym podpisem.
Wznowiona działalność opodatkowana w taki sam sposób jak przed zawieszeniem
Wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje zgodnie z danymi, które widnieją we wpisie do CEIDG. W szczególności oznacza to, że przedsiębiorca odwieszający działalność gospodarczą stosuje taką samą formę opodatkowania, jaką stosował przed zawieszeniem firmy.
Przykład 1.
Pani Celina – zajmująca się organizacją szkoleń z zakresu komunikacji i zarządzania zespołami – od początku 2025 roku prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą i uzyskiwała z niej przychody. 1 lutego 2025 roku zawiesiła wykonywanie działalności, powodem tej decyzji była jej sytuacja rodzinna. Chce wznowić działalność od 1 kwietnia 2025 roku. Przed zawieszeniem rozliczała podatek dochodowy na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Teraz, przy wznowieniu działalności, rozważa przejście na podatek liniowy. Czy taka zmiana jest możliwa w jej przypadku?
Nie, przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG po odwieszeniu działalności zobligowany jest do stosowania takiej samej formy opodatkowania jak przed zawieszeniem działalności. Zmiana formy opodatkowania jest możliwa tylko w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego. Pani Celina uzyskała pierwszy przychód w styczniu 2025 roku, więc zmiana formy opodatkowania po wznowieniu działalności, czyli od kwietnia 2025 roku, nie jest możliwa.
Wznowienie działalności a zmiana formy opodatkowania – kiedy możliwa?
W zakresie możliwości zmiany formy opodatkowania obowiązują takie same zasady jak w przypadku ciągłości prowadzenia działalności gospodarczej (bez przerwy w wykonywaniu działalności w wyniku zawieszenia działalności). Obowiązujące przepisy, a mianowicie art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 9 ust. 1 ustawy zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, dopuszczają możliwość zmiany formy opodatkowania, za pośrednictwem której podatnik rozlicza się z urzędem skarbowym w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego. Natomiast zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w razie stosowania w ubiegłym roku karty podatkowej jako formy opodatkowania, zmiana formy opodatkowania jest możliwa wówczas w terminie do 20 stycznia.
Jeżeli zatem wznowienie działalności gospodarczej ma miejsce w kolejnym roku kalendarzowym lub później, to często możliwa jest zmiana formy opodatkowania. W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może bowiem wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Jednak w trakcie zawieszenia ma prawo w szczególności do wykonywania wszelkich czynności niezbędnych do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów oraz do sprzedaży środków trwałych czy wyposażenia. W konsekwencji oznacza to, że na możliwość zmiany formy opodatkowania po wznowieniu działalności gospodarczej decydujący wpływ ma to, czy przedsiębiorca w roku wznowienia firmy osiągnął już jakikolwiek przychód.
Jeżeli przedsiębiorca stosujący wcześniej jako formę opodatkowania skalę podatkową, podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, odwiesza działalność w roku następującym po roku zawieszenia firmy lub później i pierwszy przychód z działalności osiągnie po wznowieniu tej działalności, to może zmienić formę opodatkowania w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z tego tytułu w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego. Jeżeli jednak pierwszy przychód w danym roku osiągnął już wcześniej (np. w okresie zawieszenia sprzedał środek trwały), to zmiana formy opodatkowania po wznowieniu działalności gospodarczej nie jest możliwa.
Przykład 2.
Pan Marek zajmujący się świadczeniem usług związanych z tworzeniem stron internetowych oraz optymalizacją procesów e-commerce w marcu 2024 roku zawiesił swoją działalność gospodarczą z powodu spadku liczby zleceń oraz konieczności podjęcia pracy na etacie. W trakcie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie uzyskał żadnego przychodu. Planuje on wznowić działalność 1 marca 2025 roku, ponieważ sytuacja na rynku poprawiła się i ma możliwość podpisania nowych kontraktów. Pierwszy przychód w 2025 roku przedsiębiorca planuje uzyskać w marcu 2025 roku. Przed zawieszeniem działalności gospodarczej rozliczał podatek liniowy. Teraz, przy okazji wznowienia działalności, zastanawia się, czy może zmienić formę opodatkowania na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Czy taka zmiana jest możliwa?
Skoro pan Marek w trakcie zawieszenia działalności nie uzyskał żadnych przychodów i pierwszy przychód w 2025 roku planuje uzyskać w marcu 2025 roku, to w takiej sytuacji ma czas na zgłoszenie zmiany formy opodatkowania za 2025 rok do 20 kwietnia 2025 roku. Po wznowieniu wykonywania działalności zmiana formy opodatkowania w przypadku pana Marka jest zatem możliwa.
Przykład 3.
Pani Bożena, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług stylizacji dla kobiet, zawiesiła swoją firmę w lipcu 2024 roku. W styczniu 2025 roku, w trakcie zawieszenia działalności, sprzedała środek trwały, uzyskując przychód. Planuje wznowić działalność 1 czerwca 2025 roku. Czy po odwieszeniu działalności może zmienić formę opodatkowania z podatku liniowego na skalę podatkową?
Z uwagi na to, że pani Bożena uzyskała przychód w styczniu 2025 roku w związku ze sprzedażą środka trwałego, zmiana formy opodatkowania na skalę podatkową w 2025 roku po wznowieniu wykonywania działalności w czerwcu 2025 roku nie będzie możliwa.
Wznowienie działalności – o czym należy pamiętać?
Warto również wspomnieć, że informacja o odwieszeniu działalności gospodarczej zostaje automatycznie przekazana do ZUS-u, GUS-u oraz urzędu skarbowego. Na tej podstawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonuje zgłoszenia płatnika składek i zgłoszenia do ubezpieczeń na zasadach sprzed zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Należy jednak pamiętać, że automatyczne zgłoszenie do ubezpieczeń w ZUS-ie następuje tylko w sytuacji, gdy w trakcie zawieszenia nie nastąpiły zmiany mające wpływ na obowiązek ubezpieczeń lub wysokość składek. W razie zmian, np. zakończenia okresu korzystania z ulgi na start, preferencyjnych składek albo podjęcia pracy na etacie, po wznowieniu działalności gospodarczej przedsiębiorca powinien dokonać samodzielnej rejestracji w ZUS-ie z nowymi kodami ubezpieczenia w terminie 7 dni od dnia wznowienia działalności.
Co więcej, jeżeli przedsiębiorca planuje ponowne zawieszenie firmy, może jedynie zatrudnić pracowników na podstawie umowy o dzieło, zlecenie bądź umowy o pracę na czas określony dostosowany do planowanego okresu ponownego zawieszenia działalności gospodarczej. Zatrudnianie osób na stałe wyłącza bowiem go z prawa do zawieszenia działalności gospodarczej.
