Zakupy na firmę mają za zadanie obniżyć koszty wysokich podatków. Okazuje się, że nie zawsze muszą one działać z korzyścią dla przedsiębiorcy. Przykładem będzie gwarancja, która w przypadku zakupów na działalność gospodarczą nie działa tak jak u osób fizycznych. Czym jest gwarancja na firmę? O tym poniżej!
Czym jest gwarancja?
Gwarancja to nic innego jak forma zabezpieczenia kupującego na wypadek, gdyby zakupiony towar okazał się odmienny od założonych oczekiwań lub zapewnień sprzedawcy. Jednocześnie jest to także pewnego rodzaju odpowiedzialność po stronie handlowca, który gwarantuje niezawodność oferowanych przez siebie produktów. Gwarancja została dosyć dobrze uregulowana w przepisach Kodeksu cywilnego. Zgodnie z treścią art. 577 kc udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego, jeżeli sprzedana rzecz nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Oświadczenie gwarancyjne może zostać złożone w reklamie. Obowiązki gwaranta mogą w szczególności polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług. Jeżeli została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym. Jeżeli nie zastrzeżono innego terminu, termin gwarancji wynosi 2 lata, licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.
„Artykuł 2 pkt 14 dyrektywy 2011/83/UE w sprawie praw konsumentów (Dz.Urz.UE L z 2011 r., Nr 304, s. 64) należy interpretować w ten sposób, że pojęcie »gwarancji handlowej« obejmuje, jako »jakiekolwiek inne wymogi niezwiązane ze zgodnością towaru z umową określone w oświadczeniu gwarancyjnym lub w stosownej reklamie dostępnej w momencie zawarcia umowy lub przed jej zawarciem« zobowiązanie, podejmowane przez gwaranta wobec danego konsumenta, dotyczące okoliczności nieodłącznie związanych z owym konsumentem, takich jak jego zadowolenie z zakupionego towaru, pozostawione do jego własnej oceny, przy czym istnienie tych okoliczności nie musi być obiektywnie zweryfikowane w celu realizacji tej gwarancji handlowej”.
Gwarancja na firmę
Gwarancja może być tak naprawdę udzielana zarówno na towary, jak i świadczone usługi. Pamiętajmy jednak, że należy ją odróżnić od rękojmi za wady towaru, która stanowi zupełnie odrębną instytucję. Zarówno gwarancja, jak i rękojmia prowadzą do pojawienia się odpowiedzialności sprzedawcy lub producenta, gdy sprzedana rzecz okazuje się wadliwa. Gwarancja opiera się jednak na zasadach zaproponowanych przez gwaranta, rękojmia zaś na zapisach ustawowych. Co ciekawe, kupujący może wykonywać uprawnienia wynikające z gwarancji niezależnie od tych, które pochodzą z rękojmi. Dopuszczalne jest więc korzystanie z tych dwóch instytucji naprzemiennie.
Gwarancja może być przyznana zarówno dla kupującego, który jest osobą fizyczną i nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej, jak i przedsiębiorcy bez względu na formę prowadzonego biznesu. Ustawodawca nie ogranicza w żaden sposób możliwości udzielania gwarancji dla firm, choć może to zrobić sam sprzedawca. Decyduje o tym zasada swobody umów, zgodnie z którą strony mogą dowolnie kształtować swój stosunek prawny, byleby tylko pozostawał on w zgodzie z obowiązującymi przepisami i zasadami współżycia społecznego. Gwarancja nie jest więc obowiązkowa i stanowi wyraz dobrej woli producenta lub sprzedawcy. Teoretycznie jest nawet możliwe, że na ten sam produkt zostanie udzielona gwarancja wyłącznie dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, podczas gdy firmy nie będą mogły w ogóle skorzystać z takiego uprawnienia.
Okres gwarancji dla przedsiębiorców
Okres gwarancji również zależy od woli gwaranta, przy czym, jeśli w ogóle go nie określił, wynosi on 2 lata dla nowych towarów i 1 rok dla produktów używanych. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że po dokonanej naprawie gwarancyjnej lub wymianie wadliwego przedmiotu na nowy termin gwarancji biegnie od nowa, tj. od samego początku. Jeśli wymieniana lub naprawiana była tylko część towaru, to nowy termin gwarancji stosujemy tylko względem tej części.
W praktyce okres gwarancji przy zakupach na firmę jest z reguły krótszy niż ten obowiązujący dla konsumentów nieprowadzących działalności gospodarczej. Sprzedawca może w ogóle nie udzielić gwarancji dla przedsiębiorcy i nie będzie to stanowiło naruszenia prawa. Co więcej, jeśli firma wystąpi z roszczeniem gwarancyjnym, musi udowodnić winę sprzedawcy, czego nie odnajdziemy w procedurze gwarancyjnej konsumentów.
Przykład 1.
Pan Jan kupił u tego samego sprzedawcy 2 biurka – jedno dla celów prywatnych udokumentowane paragonem, drugie na rachunek firmowy z fakturą VAT. Sprzedawca zastrzegł w swoim regulaminie, że gwarancja na jego towary jest udzielana na okres 2 lat dla konsumentów, a dla przedsiębiorców wyłącznie na okres 1 roku. Po 1,5 roku jedno z biurek pana Jana uległo zniszczeniu. Czy może on wystąpić z roszczeniem gwarancyjnym do sprzedawcy, a jeśli tak, to na podstawie jakiego dokumentu?
Tak, ale dotyczy to tylko biurka zakupionego dla celów prywatnych. W przypadku biurka używanego w firmie okres gwarancyjny już minął, bo trwał tylko 1 rok. Pan Jan, powołując się na gwarancję, powinien posłużyć się paragonem.
Przykład 2.
Pan Michał jest przedsiębiorcą, który sprzedaje sprzęt RTV. Ze względu na liczne nieprzyjemności z klientami, którzy kupowali jego produkty na firmę, postanowił, że zniesie gwarancję w tym zakresie. W przypadku konsumentów, którzy kupują jego produkty dla celów prywatnych, gwarancja została utrzymana i wynosi 2 lata. Pani Ewa, która prowadzi działalność gospodarczą, zakupiła na swoją firmę kilka produktów od pana Michała. Niestety, po krótkim czasie użytkowania przestały one działać. Czy kobieta może wystąpić z roszczeniem gwarancyjnym?
Nie, ponieważ w jej przypadku mamy do czynienia z zakupem w ramach prowadzonej działalności, na którą nie są udzielane gwarancje.
Przykład 3.
Pan Kacper prowadzi działalność gospodarczą i zakupił kilka krzeseł dla celów prywatnych. Sprzedawca nie wystawiał faktury VAT, choć wcześniejsze zakupy pana Kacpra w tym sklepie były dokonywane na firmę. Sprzedawca nie udziela gwarancji na swoje towary dla przedsiębiorców, jednak robi to dla konsumentów, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej. Po kilku miesiącach użytkowania krzesła się zepsuły i pan Kacper wystąpił z roszczeniem gwarancyjnym. Sprzedawca nie przyjął jednak żądania naprawy, ponieważ stwierdził, że mężczyzna prowadzi działalność gospodarczą i najczęściej kupuje u niego na firmę. Czy sprzedawca ma prawo odmówić przyjęcia roszczenia gwarancyjnego?
Nie, ponieważ w przypadku tego konkretnego zakupu nie została wystawiona faktura, lecz zwykły paragon. Cała transakcja odbyła się dla celów prywatnych, a nie firmowych. Fakt prowadzenia działalności gospodarczej przez pana Kacpra, a także jego wcześniejsze zakupy dokonywane na firmę nie wyłączają jego prawa do skorzystania z gwarancji.
Zapisy w karcie gwarancyjnej towaru
Jeśli chcemy zakupić jakikolwiek towar na firmę, przed sfinalizowaniem transakcji musimy koniecznie sprawdzić jego kartę gwarancyjną oraz zapoznać się z regulaminem sklepu. Sprzedawca ma prawo modyfikować okres gwarancji dla kupujących, którzy są przedsiębiorcami, a nawet wyłączać możliwość skorzystania z roszczeń gwarancyjnych. Co więcej, jeśli firmy kupują sprzęt, który powinien być używany tylko w domu lub dla celów prywatnych, wystawiona faktura VAT może skutecznie uniemożliwić naprawę gwarancyjną. W świetle prawa każdy zakup dokonywany na firmę oznacza, że dana rzecz będzie wykorzystywana dla celów działalności gospodarczej, nawet jeśli w rzeczywistości będzie zupełnie inaczej.
Przykład 4.
Pan Piotr kupił odkurzacz na firmę, choć w praktyce wykorzystywał go głównie dla celów prywatnych – chodziło mu tylko o obniżenie podatku z prowadzonej działalności. Po 2 miesiącach użytkowania odkurzacz się zepsuł i mężczyzna zgłosił żądanie naprawy w ramach istniejącej gwarancji. Sprzedawca odmówił przyjęcia żądania, ponieważ w swoim regulaminie zastrzegł, że naprawa gwarancyjna odkurzaczy jest możliwa tylko, gdy sprzęt był wykorzystywany w domu, a nie w jakiejkolwiek firmie. Pan Piotr tłumaczył, że używał odkurzacza w domu, a faktura VAT dokumentująca sprzedaż była mu potrzebna tylko dla celów podatkowych. Czy sprzedawca może odmówić naprawy gwarancyjnej?
Tak, ponieważ ma dokument stwierdzający, że zakup odbył się na firmę, a nie dla celów prywatnych. Oświadczenie pana Piotra nie ma w tym przypadku żadnego znaczenia.
Podsumowując, sprzedawca ma prawo dowolnie regulować okresy udzielonej gwarancji, szczególnie jeśli chodzi o zakupy dokonywane na firmę. Co więcej, ma nawet prawo nie udzielić gwarancji dla kupujących, którzy są przedsiębiorcami. Zakup dokonywany na firmę oznacza bowiem wykorzystywanie danego towaru dla celów biznesowych. To z kolei uprawnia sprzedawcę do naprawdę swobodnego określania czasu udzielanej gwarancji.
