Zanieczyszczenie środowiska to powszechnie znane zjawisko. Główną przyczyną takiej sytuacji jest plastik, który spotykamy na co dzień. Niemal w każdym domu możemy znaleźć plastikowe butelki, opakowania, talerzyki czy słomki, które później mogą wylądować w morzu czy na plaży. Unia Europejska postanowiła rozpocząć walkę z rozpowszechnionym wszędzie plastikiem i od lipca 2021 roku będzie obowiązywała nas Dyrektywa Parlamentu Europejskiego I Radu (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 roku, tzw. dyrektywa plastikowa. Czym dokładnie jest dyrektywa plastikowa i jakie będzie nosić za sobą konsekwencje? Odpowiadamy w poniższym artykule.
Dyrektywa plastikowa UE - co z produktami plastikowymi?
Dyrektywa plastikowa wprowadza restrykcje w kwestii użytkowania plastiku i zakazuje wprowadzania do obrotu produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz wykonanych z oksydegradowalnych tworzyw sztucznych (art. 5 Dyrektywy UE 2019/904). Do produktów tych należą między innymi:
-
sztućce (widelce, noże, łyżki, pałeczki);
-
talerze;
-
słomki;
-
pojemniki na żywność;
-
patyczki mocowane do balonów;
-
pojemniki na napoje;
-
kubki;
-
mieszadełka do napojów.
Pojemniki na napoje do 3 litrów będą musiały posiadać wieczka lub zakrętki przymocowane do pojemników, aby mogły zostać wprowadzone do obrotu. Niemniej do 2025 roku wspomniane butelki będą musiały zawierać co najmniej 25% tworzywa sztucznego pochodzących z recyklingu, a od 2030 roku wielkość ta ma wynieść 30% (art. 6 Dyrektywy UE 2019/904).
Dyrektywa plastikowa UE - rozszerzona odpowiedzialność producenta
W ramach przepisów dyrektywy producent produktów wskazanych w rozporządzeniu będzie musiał pokrywać koszty związane z zanieczyszczeniem środowiska (art. 8 Dyrektywy UE 2019/904). Producenci produkujący wyrobu typu:
-
pojemniki na żywność,
-
paczki i owijki elastyczne zawierające żywność,
-
pojemniki na napoje o pojemności do 3 litrów,
będą musieli pokrywać koszty związane:
-
z rozpowszechnieniem wiedzy w odniesieniu do tych produktów,
-
ze zbieraniem odpadów w przypadku tych produktów,
-
ze sprzątania odpadów pochodzących z tych produktów.
Natomiast producenci produkujący np.:
-
chusteczki nawilżane,
-
balony (z wyjątkiem tych do użytku przemysłowego lub innych profesjonalnych zastosowań),
-
wyroby tytoniowe z filtrami i filtry,
będą zobowiązani do ponoszenia kosztów dotyczących:
-
sprzątania odpadów pochodzących z tych produktów,
-
upowszechnieniu wiedzy,
-
gromadzenia danych i sprawozdawczości.
Przykład 1.
Producenci zajmujący się produkcją plastikowych pojemników na żywność będą zobowiązani do pokrywania kosztów związanych ze sprzątaniem odpadów pochodzących z tych produktów i jeżeli ten koszt w skali kraju będzie wynosił np. 100 mln zł, to rozłoży się on na wszystkich producentów, którzy produkują plastikowe opakowania na żywność.
Przykład 2.
Producenci zajmujący się produkcją wyrobów tytoniowych z filtrami będą zobowiązani do ponoszenia kosztów w związku z rozpowszechnianiem wiedzy na temat tego produktu, np. skutków jego używania, dla kogo są przeznaczone, jaki wpływ wywierają na środowisko. Takie rozpowszechnianie wiedzy będzie mogło następować poprzez reklamy, wykłady itp.
Selektywna zbiórka którą ustanawia dyrektywa plastikowa UE
Na podstawie dyrektywy państwa członkowskie będą zobowiązane do podjęcia środków w celu zapewnienia selektywnej zbiórki do celów recyklingu, tak aby:
-
do 2025 roku ilość zebranych odpadów produktów jednorazowego użytku była wagowo równa 77% takich produktów wprowadzonych do obrotu w danym roku,
-
do 2029 roku ilość zebranych odpadów produktów jednorazowego użytku była wagowo równa 90% takich produktów wprowadzonych do obrotu w danym roku.
Będzie to dotyczyło plastikowych butelek o pojemności do 3 litrów wraz z zakrętkami bądź wieczkami.
Państwa członkowskie będą mogły swobodnie kreować zasady, na których podstawie będą osiągały wymienione wyniki, jednakże Unia wskazuje na możliwość ustanowienia systemu zwrotu kaucji lub ustanowienia celów w ramach rozszerzonej odpowiedzialności producentów (art. 9 Dyrektywy 2019/904).
Dyrektywa plastikowa UE - podstawa prawna
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego I Radu (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 roku w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko
