Polska Klasyfikacja Działalności to system służący do określania rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej. Każdy przedsiębiorca, zakładając firmę i rejestrując ją w CEIDG lub KRS, zobowiązany jest do wyboru kodu odpowiadającego profilowi jego działalności. W 2025 roku wprowadzono istotne zmiany w Klasyfikacji – pojawiły się nowe grupowania, zmodyfikowano wiele istniejących kodów, niektóre zaś uległy połączeniu. Osoby prowadzące działalność powinny zweryfikować, czy aktualizacja PKD objęła również ich dane znajdujące się w rejestrze przedsiębiorców.
PKD – podstawowe informacje
System kodów PKD służy do określenia rodzajów działalności gospodarczej prowadzonych przez polskich przedsiębiorców. Używany jest m.in. w celach podatkowych, ewidencyjnych oraz statystycznych. Kody PKD są istotne dla takich instytucji jak ZUS, urzędy skarbowe czy GUS. Dlatego też podczas rejestracji działalności w CEIDG lub KRS konieczne jest przypisanie do firmy odpowiedniego głównego kodu PKD oraz – opcjonalnie – dodatkowych kodów pomocniczych.
Z czasem profil przedsiębiorstwa oraz zakres jego działalności może ulec zmianie, wówczas konieczne staje się zaktualizowanie kodów PKD w rejestrze. Zmiany mogą być wymuszone również nowelizacją systemu dokonaną na początku 2025 roku.
Aktualizacja PKD w 2025 roku
Dotychczasowa klasyfikacja funkcjonowała od 2007 roku. Przez niemal dwie dekady rynek znacząco się zmienił, pojawiły się nowe obszary działalności, niektóre uległy istotnym modyfikacjom, inne natomiast niemal całkowicie zanikły. Poprzedni system przestał odpowiadać obecnym standardom. Uznał tak również prawodawca unijny – chcąc to zmienić, przygotował zaktualizowaną klasyfikację odpowiadającą rzeczywistości gospodarczej, zharmonizowaną z systemem NACE (z fr. Nomenclature statistique des Activités économiques dans la Communauté Européenne – statystyczna klasyfikacja działalności gospodarczych w Unii Europejskiej). W Polsce zmiany te wprowadzono na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 2024 roku w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności.
Co uległo zmianie?
Dostosowanie polskich przepisów do NACE wymagało szerokiej aktualizacji PKD. Zmiany obejmują m.in.:
- wprowadzenie nowych symboli grupowań bez zmiany ich zakresu,
- podział lub połączenie dotychczasowych pozycji,
- zmianę brzmienia niektórych grupowań,
- stworzenie 126 zupełnie nowych podklas.
Wśród nowych podklas możemy wyróżnić:
- 35.40.Z „Działalność brokerów i agentów energii elektrycznej, gazu ziemnego i pozostałych paliw gazowych”;
- 43.60.Z „Pośrednictwo w zakresie specjalistycznych usług budowlanych”;
- 47.91.Z „Pośrednictwo w sprzedaży detalicznej niewyspecjalizowanej”;
- 47.92.Z „Pośrednictwo w sprzedaży detalicznej wyspecjalizowanej”;
- 52.31.Z „Pośrednictwo w transporcie towarów”;
- 52.32.Z „Pośrednictwo w transporcie pasażerskim”;
- 53.30.Z „Pośrednictwo w zakresie działalności pocztowej i kurierskiej”;
- 55.40.Z „Pośrednictwo w zakwaterowaniu”;
- 56.40.Z „Pośrednictwo w zakresie działalności usługowej związanej z wyżywieniem”;
- 68.31.Z „Pośrednictwo w obrocie nieruchomościami”;
- 74.91.Z „Działalność rzeczników patentowych i działalność marketingowa”;
- 77.51.Z „Pośrednictwo w wynajmie i dzierżawie samochodów osobowych, samochodów kempingowych i przyczep”;
- 77.52.Z „Pośrednictwo w wynajmie i dzierżawie pozostałych dóbr materialnych oraz niefinansowych wartości niematerialnych i prawnych”;
- 86.97.Z „Pośrednictwo związane z działalnością lekarską, dentystyczną i pozostałą działalnością w zakresie opieki zdrowotnej”;
- 95.40.Z „Pośrednictwo w naprawie i konserwacji komputerów, artykułów użytku osobistego i domowego oraz pojazdów silnikowych, w tym motocykli”.
Kogo dotyczą zmiany w PKD?
Zmiany w PKD obejmują zarówno tych przedsiębiorców, którzy założyli firmy po 1 stycznia 2025 roku, jak i tych, którzy wtedy już funkcjonowali na rynku. Aktualizacja PKD nie będzie dotyczyła jednak wszystkich, ponieważ nowa klasyfikacja nie zmodyfikowała każdego kodu. Mimo to – w związku z szerokim zakresem nowelizacji – warto, aby każda osoba prowadząca działalność gospodarczą zapoznała się z nowymi wytycznymi.
Zasady są w miarę proste:
- nowi przedsiębiorcy rejestrujący działalność gospodarczą po 1 stycznia 2025 roku mogą korzystać wyłącznie z nowej klasyfikacji;
- przedsiębiorcy działający jeszcze przed 1 stycznia 2025 roku również muszą dostosować się do zmian, mają jednak na to czas aż do końca 2026 roku;
- aktualizacja PKD nie jest wymagana, jeśli po 1 stycznia 2025 roku przedsiębiorca złoży wniosek o wykreślenie działalności lub informację o jej niepodjęciu.
Dla firm, które nie dokonają zmian w planowanym terminie, przewidziana jest automatyczna aktualizacja, tj. przedsiębiorcy, którzy sami nie dostosują swoich rejestrów do nowych wymogów do 31 grudnia 2026 roku, GUS, bazując na dotychczasowym wpisie, samodzielnie wybierze i wprowadzi nowy KOD w CEIDG lub KRS.
Aktualizacja PKD w CEIDG – dla JDG i spółek cywilnych
Dla jednoosobowych działalności gospodarczych oraz wspólników spółek cywilnych aktualizacja PKD jest prosta i co również istotne – bezpłatna. Można jej dokonać:
- elektronicznie przez portal www.biznes.gov.pl,
- osobiście w urzędzie gminy lub miasta,
- listownie, wysyłając wniosek na adres urzędu gminy lub miasta.
Aktualizacja PKD odbywa się przy pomocy dedykowanego formularza CEIDG-1. Dodatkowo, jeśli przedsiębiorca prowadzi spółkę cywilną, zmian należy dokonać również w rejestrze REGON.
Aktualizacja PKD w KRS – dla spółek prawa handlowego
Spółki osobowe (np. spółka jawna) i kapitałowe (np. spółka z o.o. czy spółka akcyjna) wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego również są zobligowane do zweryfikowania swoich kodów i ewentualnej aktualizacji PKD.
Aktualizacja PKD dla spółek prawa handlowego wiąże się z większym nakładem pracy, a także dodatkowymi kosztami. W tym wypadku nie tylko trzeba będzie złożyć odpowiedni wniosek do KRS, być może będzie konieczne również zmodyfikowanie umowy spółki.
Przedmiot działalności przedsiębiorcy w tym wypadku musi być określony w umowie spółki. Jeżeli rodzaj działalności nie został określony za pomocą kodów PKD, nie ma potrzeby wprowadzania zmian, jeżeli jednak kody znalazły się w treści umowy, potrzebna będzie jej aktualizacja. W takim wypadku zmiana będzie wymagała:
- podjęcia uchwały wspólników,
- zmiany treści umowy,
- zgłoszenia nowego wpisu do KRS,
- uiszczenia opłaty w wysokości 350 zł (250 zł – opłata sądowa oraz 100 zł za ogłoszenie w MSiG).
Warto dokonać aktualizacji PKD już dziś
Mimo że nowe firmy nie mają nawet szansy skorzystania ze starego systemu PKD, a „starzy” przedsiębiorcy mają jeszcze ponad rok, to nie warto odkładać aktualizacji na ostatnią chwilę. Zmiany w PKD mogą mieć wpływ na wiele istotnych kwestii już teraz.
Pierwszym powodem, który powinien być impulsem do zmian w rejestrze, są potencjalne problemy z uzyskaniem finansowania lub dotacji. Wielu przedsiębiorców może boleśnie przekonać się, jak istotne jest prawidłowe oznakowanie rodzaju działalności gospodarczej właśnie podczas ubiegania się o dofinansowanie. Brak odpowiedniego kodu w rejestrze – nawet jeśli prawidłowa działalność faktycznie jest prowadzona – często prowadzi do odrzucenia wniosku.
Kłopoty mogą powstać również w sferze wykonywania działalności koncesjonowanych. Organ wydający zezwolenia może bowiem uznać, że przedsiębiorca nie prowadzi w rzeczywistości działalności, w związku z którą wnioskuje o wydanie zezwolenia. Może również stwierdzić, że firma wprowadza w błąd co do rodzaju działalności poprzez posiadanie nieprawidłowego kodu PKD. To zaś może skutkować odmową rejestracji działalności regulowanej, wszczęciem kontroli, a nawet odebraniem koncesji.
W przypadku niektórych rodzajów działalności przedsiębiorca, który nie zadba o aktualizację PKD, może mieć problemy z ubezpieczeniem lub kontrolą z ZUS-u. W przypadku działalności klasyfikowanych jako „ryzykowne”, jak np. w przypadku firm transportowych czy budowlanych, obowiązują wyższe stawki składek wypadkowych. Brak wykazania właściwego kodu PKD w rejestrze może skutkować koniecznością dopłaty do składek po przeprowadzeniu kontroli przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
