Centralny system informacji rynku energii - co zmieni jego wprowadzenie?

Centralny Systemu Informacji Rynku Energii (CSIRE) wprowadzony w ostatnich latach stanowi jedną z istotnych reform w sektorze energetycznym. Celem systemu jest usprawnienie wymiany informacji pomiędzy uczestnikami rynku energii – w tym operatorami, sprzedawcami, odbiorcami i organami regulacyjnymi. Centralny system informacji rynku energii CSIRE ma zapewnić jednolite, przejrzyste i zautomatyzowane przetwarzanie danych dotyczących energii elektrycznej. Nowe rozwiązania mają szczególne znaczenie dla odbiorców końcowych, którym ma być łatwiej zmieniać sprzedawcę energii czy monitorować zużycie. System zwiększy również kontrolę nad rynkiem i ograniczy ryzyko nadużyć. 

Centralny system informacji rynku energii – czym jest?

Centralny system informacji rynku energii to system informacyjny służący do przetwarzania informacji rynku energii na potrzeby realizacji procesów rynku energii oraz wymiany informacji pomiędzy użytkownikami systemu elektroenergetycznego.

Użytkownik systemu elektroenergetycznego, w szczególności sprzedawca energii elektrycznej, operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego oraz podmiot odpowiedzialny za bilansowanie realizują wymianę informacji rynku energii dotyczącą umowy sprzedaży, umowy kompleksowej, umowy o świadczeniu usług dystrybucji oraz dotyczącą informacji o punkcie pomiarowym i o podmiocie odpowiedzialnym za bilansowanie, a także procesy rynku energii, za pośrednictwem centralnego systemu informacji rynku energii.

Operator informacji rynku energii, stosując obiektywne i przejrzyste zasady zapewniające równoprawne traktowanie użytkowników systemu:

• zarządza i administruje centralnym systemem informacji rynku energii;
• pozyskuje informacje rynku energii oraz inne informacje od użytkowników systemu na potrzeby realizacji procesów rynku energii;
• przetwarza zgromadzone w centralnym systemie informacji rynku energii informacje rynku energii oraz inne informacje, do których jest uprawniony na potrzeby realizacji procesów rynku energii;
• wspiera realizację procesów rynku energii;
• opracowuje standardy wymiany informacji centralnego systemu informacji rynku energii;
• udostępnia uprawnionym użytkownikom systemu informacje rynku energii w zakresie przewidzianym w ustawie w sposób określony w instrukcji;
• oblicza wartość cen energii elektrycznej, o których mowa w art. 4b ust. 4 i 6 Ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii;
• oblicza skorygowaną wartość cen energii elektrycznej w przypadku zmiany danych wykorzystywanych do ustalenia tych cen, wynikającą z korekt przekazywanych przez operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych lub podmioty wskazane w ustawie, jeżeli skorygowana cena różni się od poprzednio obliczonej o więcej niż 2%.

Zasady użytkowania centralnego systemu informacji rynku energii

Centralny system informacji rynku energii umożliwia wymianę informacji rynku energii pomiędzy użytkownikami systemu elektroenergetycznego w celu realizacji procesów tego rynku.

Sprzedawca energii elektrycznej, operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego oraz inne podmioty w celu realizacji procesów rynku energii i wymiany informacji rynku energii za pośrednictwem centralnego systemu informacji rynku energii w zakresie realizacji tych procesów wykorzystują systemy informacyjne współpracujące z centralnym systemem informacji rynku energii w sposób określony w instrukcji.

Operator systemu elektroenergetycznego przekazuje w postaci elektronicznej informacje rynku energii do centralnego systemu informacji rynku energii, w szczególności:

• informacje o punkcie pomiarowym, po każdej zmianie informacji jego dotyczącej;
• informacje o sprzedawcy energii elektrycznej, który posiada zawartą umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej umożliwiającą zawieranie umów kompleksowych bądź umożliwiającą zawieranie umów sprzedaży;
• informację o sprzedawcy z urzędu działającym na jego obszarze działania;
• informacje o sprzedawcy zobowiązanym wyznaczonym na jego obszarze działania;
• informacje o sprzedawcy rezerwowym energii elektrycznej, oferującym na jego obszarze działania: sprzedaż rezerwową lub rezerwową usługę kompleksową;
• dane pomiarowe w celu realizacji procesów rynku energii lub na potrzeby realizacji obowiązków operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego określonych w przepisach prawa;
• inne informacje w celu realizacji procesów rynku energii.

Sprzedawca energii elektrycznej przekazuje w postaci elektronicznej do centralnego systemu informacji rynku energii informacje o odbiorcach, z którymi zawarł umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowe, oraz inne informacje w celu realizacji procesów rynku energii.

Podmiot odpowiedzialny za bilansowanie przekazuje w postaci elektronicznej do centralnego systemu informacji rynku energii:

• informacje o sprzedawcach energii elektrycznej oraz punktach poboru energii jednostek wytwórczych, dla których podmiot pełni funkcję podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie;
• inne informacje w celu realizacji procesów rynku energii.

Sprzedawca energii elektrycznej, operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego, podmiot odpowiedzialny za bilansowanie oraz inne podmioty, realizujące procesy rynku energii lub wymieniające informacje za pośrednictwem centralnego systemu informacji rynku energii, zapewniają poprawność i kompletność informacji przekazywanych przez nich do centralnego systemu informacji rynku energii.

Sprzedawca energii elektrycznej, operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego oraz operator systemu przesyłowego elektroenergetycznego mogą prowadzić własny rejestr odbiorców lub punktów pomiarowych, przechowywać informacje rynku energii i przetwarzać je w celu wykonywania obowiązków ustawowych, z wyłączeniem prowadzenia rozliczeń zgodnie z ustawą.

Podmiot, o którym mowa w art. 4b ust. 4 Ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii, przekazuje operatorowi informacji rynku energii dane dotyczące:

1. ceny energii elektrycznej określonej w systemie kursu jednolitego na sesji notowań rynku dnia następnego określonej w walucie notowań (zł/MWh lub euro/MWh);
2. ilości energii elektrycznej stanowiącej wolumen obrotu na sesji notowań rynku dnia następnego z określaniem ceny energii w systemie kursu jednolitego (MWh)

– do godziny 15.00 doby, w której odbyły się sesje notowań na dzień następny.

Udostępnianie informacji z rejestru

Operator informacji rynku energii udostępnia informacje rynku energii w postaci elektronicznej za pośrednictwem centralnego systemu informacji rynku energii:

• użytkownikowi systemu elektroenergetycznego, w tym odbiorcy końcowemu, wytwórcy, posiadaczowi magazynu energii elektrycznej, którego informacje te dotyczą;
• podmiotowi upoważnionemu przez użytkownika systemu elektroenergetycznego, którego informacje te dotyczą ‒ w zakresie wskazanym w tym upoważnieniu;
• operatorowi systemu przesyłowego elektroenergetycznego lub operatorowi systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego; w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań określonych w przepisach prawa;
• sprzedawcy energii elektrycznej ‒ w zakresie niezbędnym do dokonywania rozliczeń z użytkownikiem systemu elektroenergetycznego za energię elektryczną;
• Zarządcy Rozliczeń S.A. – w zakresie niezbędnym do realizacji zadań określonych w przepisach prawa;
• podmiotowi odpowiedzialnemu za bilansowanie – w zakresie niezbędnym do dokonywania rozliczeń z wytwórcą energii elektrycznej lub z odbiorcą końcowym przyłączonym do sieci przesyłowej;
• Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki – w zakresie niezbędnym do rozstrzygania indywidualnych spraw;
• Prezesowi Głównego Urzędu Miar – w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań określonych w przepisach prawa;
• innym podmiotom uprawnionym na podstawie przepisów odrębnych przyznających im dostęp do informacji rynku energii z tego systemu.

Dostęp uprawnionych użytkowników systemu do informacji zgromadzonych w centralnym systemie informacji rynku energii, przekazywanie do niego lub odbieranie z niego informacji oraz korzystanie z tego systemu w celu realizacji przez tych użytkowników systemu procesów, odbywają się w postaci elektronicznej i są nieodpłatne.

Centralny system informacji rynku energii - okres przechowywania danych

Jednostkowe dane pomiarowe w centralnym systemie informacji rynku energii są przechowywane przez okres 7 lat od dnia, w którym dane te zostały przekazane do centralnego systemu informacji rynku energii. Po upływie tego okresu operator informacji rynku energii anonimizuje jednostkowe dane pomiarowe.

Operator informacji rynku energii anonimizuje dane osobowe przetwarzane przez centralny system informacji rynku energii po upływie 7 lat od momentu zaprzestania ich przetwarzania w ramach realizacji procesów rynku energii.