Sprzedaż na raty określona jest jako szczególny rodzaj sprzedaży w Kodeksie cywilnym, regulowany art. 583 - 588. Nie zawsze mamy do czynienia z tego typu sprzedażą, nawet jeśli płatność ustalono w określonych ratach. Jaka jest istota sprzedaży na raty? Z jakich elementów składa się umowa sprzedaży na raty? Odpowiadamy w artykule.
Pobierz darmowy wzór umowy sprzedaży na raty w formacie pdf i docx!
Umowa sprzedaży na raty - istota jej zawarcia
Zawierając umowę sprzedaży na raty, sprzedawca w zakresie swojego przedsiębiorstwa wydaje rzecz ruchomą kupującemu za cenę płatną w określonych ratach. Najogólniej rzecz ujmując, kupujący otrzymuje przedmiot umowy przed całkowitym zapłaceniem ceny. Wydanie przedmiotu umowy przed płatnością to jeden z warunków zawarcia rzeczonej umowy, w przypadku zastrzeżenia, że zostanie on wydany po uiszczeniu całkowitej płatności, umowy nie uznaje się za umowę sprzedaży na raty.
Umowa sprzedaży na raty - strony umowy
Stronami umowy sprzedaży na raty jest sprzedawca - osoba prowadząca działalność gospodarczą, która w zakresie tej działalności dokonuje czynności prawną (zawiera umowę) oraz kupujący - osoba fizyczna, nabywająca przedmiot umowy nie w zakresie swojego przedsiębiorstwa. Przyjmuje się, że sprzedaż na raty dotyczy wyłącznie osób fizycznych i obrotu konsumenckiego.
Umowa sprzedaży na raty - przedmiot umowy
Przedmiotem umowy sprzedaży na raty są rzeczy ruchome i wyłącznie wobec nich stosuje się przepisy kodeksu dotyczące sprzedaży ratalnej. Oznacza to, że nawet gdyby przedmiotem umowy pomiędzy przedsiębiorcą a osobą fizyczną nie była rzecz ruchoma, a cena byłaby rozłożona na raty, takiej czynności prawnej nie określa się mianem sprzedaży na raty.
Przedmiot umowy sprzedaży na raty nie musi mieć określonej wartości bądź przeznaczenia. Mogą być to zatem dobra konsumpcyjne lub sprzęt przeznaczony do użytku trwałego. Co istotne, umowa może dotyczyć jednej rzeczy ruchomej lub kilku, które nie mają ze sobą żadnego związku.
Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi
W umowie sprzedaży na raty sprzedawca co do zasady nie może wyłączyć lub ograniczyć swojej odpowiedzialności z tytułu rękojmi. Wyjątek stanowią przypadki uregulowane przepisami szczególnymi. W związku z tym, po stronie sprzedawcy występuje odpowiedzialność za jakość i stan prawny przedmiotu umowy.
Odstąpienie od umowy sprzedaży na raty
Kodeks cywilny dopuszcza możliwość natychmiastowego odstąpienia od umowy przez sprzedającego, jeżeli kupujący nie spłaci obowiązującej ceny w wysokości co najmniej dwóch rat, gdy ich wysokość przewyższa ⅕ ustalonej ceny. Sprzedawca uprzednio powinien jednak wyznaczyć dodatkowy termin na spłacenie zobowiązania, jednocześnie uprzedzając, że w razie niezastosowania się do tego terminu nastąpi rozwiązanie umowy. Nie ma możliwości odstąpienia od umowy bez wyznaczenia dodatkowego terminu na uregulowanie zaległości.
Umowa sprzedaży na raty a podatek od czynności cywilnoprawnych
Umowa sprzedaży na raty nie podlega ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, a więc nie jest opodatkowana PCC. Sprzedawca, jako osoba prowadząca działalność gospodarczą, podlega opodatkowaniu VAT z tytułu sprzedaży, a zgodnie z art. 2 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jeśli przynajmniej jedna ze stron umowy z tytułu jej zawarcia jest opodatkowana VAT lub jest z niego zwolniona - umowa nie podlega PCC.
Umowa sprzedaży na raty - podstawowe elementy
-
Data i miejsce zawarcia umowy;
-
Strony umowy - szczegółowo opisane, tak by możliwa była ich identyfikacja. Czyli Sprzedający (przedsiębiorca), konieczna jest nazwa firmy, adres siedziby, NIP oraz określenie osoby reprezentującej stronę, i Kupujący (osoba fizyczna, konsument). Umowa sprzedaży na raty powinna zawierać imiona, nazwiska, adresy zamieszkania, nr dowodu tożsamości, ewentualnie PESEL;
-
Przedmiot sprzedaży - szczegółowo opisana rzecz ruchoma, aby jego identyfikacja nie budziła wątpliwości;
-
Cena sprzedaży - wyrażona w jednostkach pieniężnych;
-
Określenie rat - ich wysokość, ilość oraz okres, w jakim powinny być spłacane;
-
Podpisy obu stron.
Sprzedawca może dodatkowo zastrzec natychmiastową wymagalność całej ceny, jeżeli kupujący dopuści się zwłoki w spłacie rat. Zastrzeżenie powinno zostać zawarte w umowie, natomiast zwłoka powinna wynosić co najmniej dwie raty, które przewyższają ⅕ wartości całej sprzedaży (Wyrok SN z 8.7.1976 r., II CR 112/76, OSP 1979, NR 1 poz. 4).
