Czy badanie techniczne pojazdu można wykonać za granicą?

Badanie techniczne pojazdu jest ważnym elementem nie tylko weryfikacji jego stanu technicznego, ale również podstawą do poruszania się po drogach publicznych zgodnie z przepisami prawa. Brak ważnego badania technicznego wiąże się z negatywnymi konsekwencjami. Istotnym problemem jest kwestia możliwości przeglądu technicznego pojazdu, który jest zarejestrowany w innym kraju niż kraj, w którym aktualnie pojazd pozostaje. Czy istnieje obecnie możliwość wykonania przeglądu technicznego w innym kraju niż kraj rejestracji pojazdu? Odpowiedź poniżej.

Badanie techniczne pojazdu

Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym właściciel pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego wchodzącego w skład kolejki turystycznej, motoroweru, przyczepy lub samochodu osobowego przeznaczonego do zawodów sportowych jest obowiązany przedstawiać go do badania technicznego.

Badania techniczne dzieli się na badania okresowe, badania dodatkowe oraz badania co do zgodności z warunkami technicznymi.

Badanie techniczne pojazdu obejmuje sprawdzenie i ocenę prawidłowości działania poszczególnych zespołów i układów pojazdu, w szczególności pod względem bezpieczeństwa jazdy i ochrony środowiska, w tym sprawdzenie i ocenę:

• stanu technicznego ogumienia, w tym prawidłowości doboru obciążenia, prędkości i przeznaczenia właściwego dla danego typu pojazdu;
• prawidłowości działania, ustawienia i własności świetlnych świateł zewnętrznych, w tym prawidłowości działania urządzeń sygnalizacyjnych;
• stanu technicznego, skuteczności i równomierności działania hamulców;
• prawidłowości działania układu kierowniczego, stanu technicznego, jego połączeń oraz wielkości ruchu jałowego koła kierownicy, w tym prawidłowości ustawienia i zamocowania kół jezdnych;
• stanu technicznego zawieszenia;
• instalacji elektrycznej;
• stanu technicznego nadwozia, podwozia i ich osprzętu oraz przedmiotów wyposażenia;
• stanu technicznego układu wydechowego – w uzasadnionych przypadkach pomiaru poziomu hałasu zewnętrznego podczas postoju oraz ocenę stanu technicznego sygnału dźwiękowego;
• emisji zanieczyszczeń gazowych lub zadymienia spalin, jeżeli pojazd jest napędzany silnikiem o spalaniu wewnętrznym.

Okresowe badanie techniczne samochodu osobowego, samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, motocykla lub przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t przeprowadza się przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, następnie przed upływem 5 lat od dnia pierwszej rejestracji i nie później niż 2 lata od dnia przeprowadzenia poprzedniego badania technicznego, a następnie przed upływem kolejnego roku od dnia przeprowadzenia badania. Nie dotyczy to pojazdu przewożącego towary niebezpieczne, taksówki, pojazdu samochodowego konstrukcyjnie przeznaczonego do przewozu osób w liczbie od 5 do 9, wykorzystywanego do zarobkowego transportu drogowego osób, pojazdu marki „SAM”, pojazdu zasilanego gazem, pojazdu uprzywilejowanego oraz pojazdu używanego do nauki jazdy lub egzaminu państwowego, które podlegają corocznym badaniom technicznym.

Tym samym w przypadku nowego samochodu badanie techniczne przeprowadza się:

• przed upływem 3 lat od daty jego rejestracji,
• po upływie kolejnych 2 lat,
• po tym 5-letnim okresie — co roku.

Sankcje za brak badania technicznego pojazdu

Jedną z sankcji związanych z brakiem badania technicznego pojazdu jest zatrzymanie dowodu rejestracyjnego. Zgodnie z art. 132 ustawy Prawo o ruchu drogowym policjant, funkcjonariusz Straży Granicznej albo funkcjonariusz Służby Celno-Skarbowej zatrzyma dowód rejestracyjny (pozwolenie czasowe) w razie:

1. stwierdzenia lub uzasadnionego przypuszczenia, że pojazd:
• zagraża bezpieczeństwu, w szczególności po wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy,
• zagraża porządkowi ruchu,
• narusza wymagania ochrony środowiska;
2. stwierdzenia, że pojazd nie został poddany badaniu technicznemu w wyznaczonym terminie lub termin badania nie został wyznaczony prawidłowo;
3. stwierdzenia, że badanie techniczne zostało dokonane przez jednostkę do tego nieupoważnioną;
4. uzasadnionego przypuszczenia, że dane dotyczące dowodu rejestracyjnego (pozwolenia czasowego) zawarte w centralnej ewidencji pojazdów nie odpowiadają stanowi faktycznemu.

Zatrzymanie dowodu rejestracyjnego następuje przez wprowadzenie informacji o zatrzymaniu dowodu rejestracyjnego (pozwolenia czasowego) do centralnej ewidencji pojazdów.

Inną sankcją za brak ważnego badania technicznego jest sankcja finansowa. Zgodnie z art. 92 § 1 Kodeksu wykroczeń, kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 zł.

Tej samej karze podlega, kto prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu pojazd pomimo braku dopuszczenia pojazdu do ruchu.

Górną granicą grzywny wskazanej w kw jest kwota 5000 zł. Tym samym grzywna za brak ważnego badania technicznego może wynieść od 1500 zł do nawet 5000 zł.

Wykonanie badania technicznego pojazdu zarejestrowanego w Polsce poza granicami kraju

Obecnie obowiązujące przepisy dotyczące obowiązkowego badania technicznego pojazdu zarejestrowanego w Polsce nie pozwalają na wykonanie jego badania technicznego w sposób, który byłby uznawany przez polskie przepisy prawa, poza granicami kraju.

W praktyce nie ma wyjątków uznawanych przez polskie prawo – nawet jeśli właściciel/posiadacz pojazdu wykona badanie techniczne za granicą (np. w Niemczech czy we Francji), nie zostanie ono uznane w polskim systemie CEPiK, a pojazd może zostać uznany za niesprawny podczas kontroli drogowej w Polsce.

Zatem co zrobić w sytuacji, gdy kończy się przegląd pojazdu zarejestrowanego w Polsce, a jego właściciel będzie przebywał z tymże pojazdem za granicą jeszcze przez jakiś czas? Otóż jeśli pojazd zarejestrowany w Polsce na stałe przebywa za granicą, jest kilka możliwości:

1. sprowadzenie pojazdu do Polski na badanie techniczne,
2. rejestracja pojazdu w kraju pobytu – jeśli przebywa tam na stałe i spełnia tamtejsze przepisy,
3. czasowe wyrejestrowanie pojazdu w Polsce (np. z powodu wywozu za granicę) – wymaga formalności w urzędzie.

Planowane zmiany w przepisach unijnych w sprawie badań technicznych pojazdu

Komisja Europejska planuje przeprowadzić zmiany w 3 dyrektywach, które regulują kwestię m.in. badań technicznych pojazdów celem ujednolicenia przepisów i wprowadzenia zasady wzajemności (uznawania badań technicznych). Chodzi o następujące dyrektywy:

1. w sprawie okresowych badań technicznych pojazdów (2014/45/UE),
2. w sprawie dokumentów rejestracyjnych pojazdów (1999/37/WE),
3. w sprawie kontroli drogowej pojazdów użytkowych (2014/47/UE).

Celem nowych regulacji będzie:

1. uznawanie badań technicznych wykonanych w innych krajach UE przez okres 6 miesięcy od ich przeprowadzenia;

2. cyfryzacja dokumentów – wprowadzenie elektronicznych certyfikatów badań technicznych i rejestracyjnych;

3. nowe wymogi techniczne – wprowadzenie zaostrzonych wymogów dla pojazdów elektrycznych i z silnikami Diesla, w tym obowiązkowe badania integralności oprogramowania systemów istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa i emisji.

Obecnie trwają prace legislacyjne nad wdrożeniem tych zmian, a ich pełne obowiązywanie planowane jest na 2026 rok.

Podsumowując, obecne przepisy nie pozwalają na wykonywanie badań technicznych pojazdu w innym kraju niż kraj rejestracji. Dopiero planowane przez Komisję Europejską zmiany umożliwią wykonywanie badań technicznych, które będą uznawane w innych krajach UE.