W przypadku gdy pracownik nie złoży odpowiednich dokumentów, zasiłek opiekuńczy może mu nie przysługiwać. Czy w momencie, gdy dostarczy brakujące wnioski, może liczyć na wypłatę zaległych należności? W jakim terminie powinien tego dokonać? Jakie dokumenty powinien przekazać? Przeczytaj artykuł i poznaj odpowiedzi na te pytania!
Zasiłek opiekuńczy - świadczenie, które może otrzymać pracownik
Zasiłek opiekuńczy przysługuje pracownikom objętym ubezpieczeniem chorobowym, którzy są zwolnieni od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki. Świadczenie to należy się bez konieczności posiadania 30-dniowego okresu ubezpieczenia chorobowego, tzw. okresu wyczekiwania.
Zasiłek opiekuńczy przysługuje przez 60 dni w roku na sprawowanie opieki nad dzieckiem zdrowym do lat 8 oraz nad dzieckiem chorym do lat 14. W przypadku opieki nad dzieckiem chorym powyżej 14. roku życia lub innym członkiem rodziny, zasiłek opiekuńczy przysługuje przez 14 dni. Za innego członka rodziny uważa się małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat – jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.
Łącznie okres należnego zasiłku z tytułu opieki nad dziećmi do lat 14 i innymi chorymi członkami rodziny wynosi 60 dni w roku kalendarzowym.
Przykład 1.
Pracownica w danym roku kalendarzowym korzystała już z 55 dni zwolnienia z tytułu opieki nad chorym dzieckiem do lat 14. W tym samym roku przyniosła zwolnienie lekarskie od 11.03.2024 do 21.03.2024. Zwolnienie było związane z opieką nad chorą babcią, która pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym. W takim wypadku pracownica będzie mogła skorzystać jedynie ze zwolnienia od 11.03.2024 do 15.03.2024, ponieważ już wcześniej wykorzystała zwolnienie lekarskie na sprawowanie opieki nad chorym dzieckiem. Za resztę zwolnienia od 16.03.2024 do 21.03.2024 pracownica nie otrzyma prawa do zasiłku opiekuńczego.
Niewykorzystany limit zasiłku opiekuńczego za dany rok kalendarzowy nie przechodzi na następny rok.
Zasiłek opiekuńczy a wymagane dokumenty w celu wypłaty
Dokumentem stanowiącym podstawę do wypłaty zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub członkiem rodziny jest zaświadczenie lekarskie wystawione na formularzu ZUS ZLA.
Dokumentem wymaganym do wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w wieku do lat 8 jest:
- oświadczenie ubezpieczonego - w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których uczęszcza dziecko;
- zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku - w razie porodu, choroby lub pobytu rodzica stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej, zawierające imię i nazwisko rodzica stale opiekującego się dzieckiem, okres i przyczynę konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem, nazwisko dziecka, nad którym ma być sprawowana opieka oraz jego imię, o ile dziecku zostało już nadane oraz pieczątkę i podpis wystawiającego zaświadczenie;
- oświadczenie ubezpieczonego oraz potwierdzona przez ubezpieczonego za zgodność z oryginałem kopia zaświadczenia lekarskiego na druku ZUS ZLA albo zaświadczenia lekarskiego o niezdolności do pracy z powodu choroby, wystawionego na zwykłym druku, niani lub dziennemu opiekunowi.
Ubezpieczony występujący o wypłatę zasiłku opiekuńczego składa również oświadczenie na druku ZUS Z-15. Obecnie obowiązują dwa rodzaje druków:
- Z-15A - jeżeli opieka sprawowana jest nad dzieckiem,
- Z-15B - jeżeli opieka ma być sprawowana nad innym chorym członkiem rodziny.
Obydwa formularze obowiązują zarówno gdy zasiłek opiekuńczy wypłaca płatnik, jak i gdy wypłaca go ZUS, dostępne są do pobrania na stronie ZUS-u.
Przykład 2.
Pracownica otrzymała zwolnienie lekarskie od 11.03.2024 do 15.03.2024. Zwolnienie było związane z opieką nad chorą babcią, która pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym. Jaki formularz powinna wypełnić pracownica?
Aby otrzymać zasiek opiekuńczy należy wyplenić Z-15B.
Brak wymaganych dokumentów skutkuje brakiem prawa do zasiłku opiekuńczego
W przypadku, gdy pracownik nie dostarczy dokumentów, nie będzie miał prawa do otrzymania zasiłku opiekuńczego. Pracodawca powinien potraktować nieobecność w pracy jako usprawiedliwioną, bez prawa do zasiłku opiekuńczego.
Jeżeli pracownik dostarczy wymagane dokumenty, może liczyć na wypłatę zaległego zasiłku opiekuńczego pod warunkiem, że nie minęło 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje. Jeżeli niezgłoszenie roszczenia o wypłatę zasiłku nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby uprawnionej, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia.
W takiej sytuacji podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego należy ustalić dla miesiąca, w którym była sprawowana opieka, bez względu na to, że wypłata zasiłku nastąpiła dopiero w innym terminie.
