W 2025 r. w życie weszły długo zapowiadane zmiany w przepisach dotyczących działalności nierejestrowanej. Są one częścią szerszego pakietu deregulacyjnego przygotowanego przez rząd. Celem nowelizacji jest uproszczenie formalności dla mikroprzedsiębiorców, obniżenie barier wejścia w rynek oraz wspieranie drobnej przedsiębiorczości.
W dobie dynamicznych zmian gospodarczych i rosnącej popularności elastycznych form zarobkowania, działalność nierejestrowana staje się coraz bardziej atrakcyjną formą, zwłaszcza dla osób stawiających pierwsze kroki w biznesie.
W artykule przyjrzymy się kluczowym zmianom w przepisach, ich praktycznym skutkom oraz potencjalnym korzyściom dla osób planujących rozpocząć działalność na własny rachunek bez konieczności rejestracji firmy.
Nowy próg przychodów – więcej swobody bez rejestracji
Jedną z kluczowych zmian wprowadzonych w ramach Deregulacji 2025 jest podniesienie limitu przychodów, do którego możliwe jest prowadzenie działalności nierejestrowanej. Dotychczas próg ten wynosił 75% minimalnego wynagrodzenia miesięcznie, co dla wielu osób stanowiło istotne ograniczenie w rozwijaniu drobnej aktywności zarobkowej. Od 2025 roku limit został zwiększony do 100% minimalnego wynagrodzenia brutto, co oznacza, że osoby osiągające miesięczne przychody do tego poziomu mogą legalnie prowadzić działalność bez konieczności jej rejestrowania w CEIDG.
Zmiana ta otwiera drzwi dla szerszego grona osób – m.in. freelancerów, rękodzielników, korepetytorów czy drobnych usługodawców – którzy dotąd obawiali się formalności związanych z zakładaniem działalności gospodarczej. Wyższy próg daje większą elastyczność w testowaniu pomysłów biznesowych i pozwala na stopniowy rozwój bez presji kosztów stałych, takich jak składki ZUS czy opłaty związane z księgowością.
Warto jednak pamiętać, że mimo braku obowiązku rejestracji, osoby prowadzące działalność nierejestrowaną nadal muszą prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów oraz rozliczać się z podatku dochodowego. Zmiana limitu nie zwalnia też z obowiązku przestrzegania przepisów konsumenckich, np. dotyczących reklamacji czy zwrotów.
Proste zasady rozliczeń – ale uwaga na obowiązki względem urzędu skarbowego
Choć działalność nierejestrowana jest uproszczoną forma zarobkowania, nie zwalnia całkowicie z obowiązków podatkowych. Deregulacja 2025 nie zniosła konieczności rozliczania dochodu z takiej działalności – wciąż trzeba odprowadzić podatek dochodowy, a przychody z działalności nierejestrowanej uwzględnić w rocznym zeznaniu PIT.
Nowelizacja z 2025 r. nie zmieniła również zasad związanych z podatkiem VAT – osoby prowadzące działalność nierejestrowaną, co do zasady korzystają z zwolnienia z VAT. Trzeba jednak pamiętać że w niektórych branżach np. doradztwo prawne lub usługi związane z jubilerstwem, obowiązek rejestracji do VAT może pojawić nawet w przypadku tej formy działalności.
Choć rozliczenia są stosunkowo proste to osoby prowadzące działalność nierejestrowaną powinny zachować podstawową ewidencję przychodów. To minimum formalności, ale nadal wymaga pewnej znajomości przepisów.
ZUS nadal nieobowiązkowy – co się zmieniło?
Jedna z największych zalet działalności nierejestrowanej pozostaje brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne do ZUS. Deregulacja 2025 utrzymała te zasadę, co oznacza, że osoby prowadzące nierejestrowaną działalność nie musza zgłaszać się do ZUS, ani odprowadzać składek, o ile nie osiągają przychodów przekraczających ustalony próg.
Nowelizacja przepisów dopracowała jednak kilka ważnych kwestii, które wpływają na bezpieczeństwo ubezpieczeniowe osób korzystających z tej formy aktywności zarobkowej.
Dodatkowo, osoby prowadzące działalność nierejestrowaną wciąż nie są objęte ubezpieczeniem emerytalnym ani rentowym, co oznacza, że ten okres nie wlicza się do stażu pracy, ani nie wpływa na wysokość przyszłej emerytury. Warto o tym pamiętać i jeśli sytuacja finansowa na to pozwala, rozważyć dobrowolne oszczędzanie lub ubezpieczenie komercyjne
Faktura bez firmy – czy można ją wystawić
Jednym z częstych pytań osób prowadzących działalność nierejestrowaną jest to czy mogą legalnie wystawiać faktury, mimo że nie posiadają zarejestrowanej firmy. Deregulacja przyniosła w tym zakresie istotne doprecyzowanie – tak osoba prowadząca działalność nierejestrowaną może wystawiać rachunki lub faktury.
Na żądanie kupującego należy wystawić klientowi rachunek. Rachunek powinien zawierać co najmniej:
- numer kolejny,
- datę wystawienia,
- dane sprzedawcy i nabywcy,
- nazwę usługi,
- kwotę do zapłaty.
Przy działalności rejestrowanej fakturę trzeba wystawić tylko na żądanie klienta. Takie żądanie może być zgłoszone w ciągu trzech miesięcy od końca miesiąca, w którym nastąpiła sprzedaż lub usługa. Wystawiona faktura musi zawierać co najmniej:
- datę wystawienia,
- numer kolejny,
- imiona i nazwiska lub nazwę nabywcy,
- nazwę lub rodzaj usługi,
- ilość dostarczonego towaru lub zakres usług,
- cenę jednostkową,
- kwotę należności ogółem.
Kto skorzysta najbardziej na zmianach
Przepisy dotyczące działalności nierejestrowanej zostały wprowadzone z myślą o osobach, które dopiero zaczynają działalność na własny rachunek. Początek przygody z przedsiębiorczością bez konieczności zakładania działalności to znaczne ułatwienie.
Dodatkowo deregulacja wprowadzona w 2025 r. zakłada większą elastyczność w limitach przychodów. Na tej zmianie skorzystają w szczególności:
- Młodzi przedsiębiorcy – studenci, uczniowie i osoby bezpośrednio po ukończeniu szkoły, w szczególności, jeżeli w ten sposób dorabiają sobie po godzinach. Mają możliwość przetestowania swojego pomysłu na biznes bez znacznego ryzyka finansowego i skomplikowanych formalności, a dodatkowo od teraz będą mogli osiągać większy przychód.
- Freelancerzy i mali twórcy – graficy, copywriterzy, rękodzielnicy czy korepetytorzy mogą w ten sposób działać legalnie nie rejestrując jeszcze działalności gospodarczej. Zwiększony limit przychodów pozwoli również rozszerzyć skalę usług bez przekroczenia limitu i obowiązku rejestracji.
- Przedsiębiorcy z małych miejscowości – w rejonach, gdzie dostęp do dużych rynków zbytu jest ograniczony, działalność nierejestrowana pozwala prowadzić drobne usługi lub sprzedaż bez formalnych barier, a większe limity to większe możliwości zarobkowe.
Działalność nierejestrowana ułatwia miękkie lądowanie w przypadku niepowodzenia. Przedsiębiorcy zanim zdecydują się na rejestrację i działalność na pełną skalę, mogą przetestować swój pomysł na biznes i sprawdzić czy ich pomysł ma potencjał zarobkowy. To też dobra metoda do nauki podstaw biznesu.
Zwiększony limit przychodów
Wprowadzony w deregulacji 2025 zwiększony limit przychodów to sygnał, że państwo dostrzega potrzebę elastyczności i wpiera małych przedsiębiorców, którzy dopiero wchodzą na rynek. To dobra inicjatywa wspierająca oddolny rozwój przedsiębiorczości.
Największą i najbardziej odczuwalną zmianą jest bez wątpienia podniesienie limitu przychodów dla działalności nierejestrowanej do poziomu 100 % minimalnego wynagrodzenia. To prosta, ale istotna korekta, która daje większa przestrzeń do legalnego dorabiania i rozwijania drobnej działalności gospodarczej. Mniejsze ryzyko finansowe, brak obowiązkowych składek ZUS oraz uproszczone formalności sprawiają, że działalność nierejestrowana staję się dobrym rozwiązaniem dla osób, które chcą zarabiać na własnych umiejętnościach i pomysłach.
Podstawy prawne:
Materiał opracowany przez zespół „Tak Prawnik”.
Właścicielem marki „Tak Prawnik” jest BZ Group Sp. z o.o.
