Umowa spedycji jest umową o świadczenie usług oraz umową nazwaną, została uregulowana w art. 794-804 k.c. Zastosowanie do niej mają również przepisy umowy zlecenia oraz przewozu, jeśli spedytor świadczy taką usługę.
Umowa spedycji - definicja
Umowa spedycji jest umową zawieraną między zleceniodawcą a spedytorem - osobą, która świadczy usługi spedycyjne (zleceniobiorcą). Na jej podstawie spedytor zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysyłania lub odbioru przesyłki albo do dokonania innych usług związanych z jej przewozem.
Pobierz darmowy wzór umowy spedycji w formacie pdf i docx!
Umowa spedycji - przedmiot umowy, czyli usługi spedycyjne
Usługi spedycyjne są więc związane z przewozem towarów, jednak nie obejmują w sobie samego przewozu (z uwzględnieniem art. 800 k.c., zgodnie z którym spedytor może dokonać przewozu, ale dla tej usługi stosowane będą przepisy dotyczące przewozu). Usługi spedycyjne nie mają jednorodnego charakteru, w każdym przypadku umowa może obejmować różne typy usług, właściwe dla danego towaru i zlecenia. Umowa spedycji umożliwia więc objęcie jedną czynnością prawną zespołu innych czynności, które równie dobrze mogłyby stanowić treść wielu odrębnych umów o usługi.
Do najbardziej popularnych usług spedycyjnych należą:
-
wybór przewoźnika i zawarcie z nim umowy,
-
zważenie i opakowanie przesyłki,
-
odpowiednie oznakowanie i ubezpieczenie przesyłki,
-
zgromadzenie dokumentów przewozowych (sprawdzanie tych dokumentów, ich wypełnianie),
-
załadunek,
-
załatwienie formalności celnych (w przypadku obrotu międzynarodowego),
-
konwojowanie,
-
przechowanie,
-
odebranie przesyłki od przewoźnika,
-
sprawdzenie stanu przesyłki,
-
przekazanie przesyłki przedsiębiorcy,
-
udzielanie pomocy w zakresie porad co do sporządzania dokumentów handlowych związanych z przewozem.
Umowa spedycji - strony umowy
Jedną ze stron umowy spedycji jest spedytor, czyli osoba fizyczna lub prawna, która zajmuje się świadczeniem usług spedycyjnych w ramach swojego przedsiębiorstwa (spedytor powinien więc mieć status przedsiębiorcy). Drugą stroną jest zleceniodawca (dający zlecenie), którym najczęściej jest nadawca (wysyłający) danej przesyłki, lub odbiorca. Zleceniodawcą nie może być przewoźnik.
W przypadku, jeśli do wykonania usług spedycyjnych zobowiąże się osoba, która nie ma kwalifikacji spedytora lub spedytor w zakresie wykraczającym poza przedmiot swego przedsiębiorstwa, nie będziemy mieli wtedy do czynienia z umową spedycji, ale np. z umową przechowania czy umową składu. Spedytor więc organizuje przewóz ładunków - wszystko to, co wykracza poza taką działalność, nie będzie już spedycją. Oczywiście nie oznacza to, że przedsiębiorca świadczący usługi spedycji nie może również zajmować się inną działalnością gospodarczą - może, jednak w stosunku do takich umów nie znajdą zastosowania przepisy dotyczące umowy spedycji.
Kolejną istotną informacją jest, iż przy świadczeniu usług spedycyjnych spedytor może występować w imieniu własnym albo w imieniu dającego zlecenie (art. 794 § 2 k.c.) - jeśli więc spedytor dokonuje czynności prawnych w imieniu dającego zlecenie, musi posiadać stosowne umocowanie.
Umowa spedycji - obowiązki stron
Spedytor jest zobowiązany do wykonania wszystkich obowiązków, które wynikają ze stosunku zobowiązaniowego spedycji. Działania spedytora powinny więc być zgodne z umową spedycji zawartą ze zleceniodawcą, a także z przepisami kodeksu cywilnego, dotyczącymi tego rodzaju umowy. Należy pamiętać, że kodeks cywilny nakłada na spedytora liczne obowiązki. Należą do nich m.in.:
-
Spedytor obowiązany jest do podejmowania czynności potrzebnych do uzyskania zwrotu nienależnie pobranych sum z tytułu przewoźnego, cła i innych należności związanych z przewozem przesyłki (art. 797 k.c.) - powinien więc np. kontrolować przewoźnika, czy prawidłowo naliczył określone opłaty,
-
Spedytor obowiązany jest do podjęcia czynności potrzebnych do zabezpieczenia praw dającego zlecenie lub osoby przez niego wskazanej względem przewoźnika albo innego spedytora (art. 798 k.c.) - np. udzielenie porad co do sporządzenia dokumentów handlowych,
-
Spedytor zobowiązany jest do udzielenia zleceniodawcy informacji o przebiegu procesu transportowego (art. 740 k.c. w zw. z 796 k.c.).
Do podstawowych obowiązków dającego zlecenie należy natomiast wypłacenie spedytorowi wynagrodzenia, a także zwrot dodatkowych kosztów, które zostały poczynione w celu należytego wykonania zlecenia (np. opłaty celne).
Umowa spedycji - wynagrodzenie
Umowa spedycji jest umową odpłatną, spedytorowi należy się więc wynagrodzenie. Jego wysokość może być określona w taryfie (spedytor określa ogólne stawki za poszczególne czynności dla wszystkich swoich kontrahentów), albo w umowie (w formie kwotowej, ryczałtowej, prowizyjnej).
Umowa spedycji - odpowiedzialność spedytora
Spedytor przede wszystkim ponosi odpowiedzialność na zasadach ogólnych dotyczących odpowiedzialności kontraktowej (czyli za szkody związane z nieprawidłowym wykonaniem umowy, opóźnieniem bądź zwłoką), o ile naruszenie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które spedytor odpowiedzialności nie ponosi (471 k.c.). Ponadto, jeśli do wykonania zobowiązania posługuje się innymi osobami, za ich działania ponosi odpowiedzialność jak za własne (474 k.c.). Przepisem szczególnym jest tutaj art. 799 k.c., zgodnie z którym spedytor jest odpowiedzialny za przewoźników i dalszych spedytorów, którymi posługuje się przy wykonaniu zlecenia, chyba że nie ponosi winy w wyborze - oznacza to, że jeśli spedytor w umowie z przewoźnikami lub dalszymi spedytorami wyraźnie określił, jakie środki transportowe mają być użyte, to jeśli nie dostosują się oni do jego poleceń, spedytor nie będzie ponosił odpowiedzialności w wypadku uszkodzenia przesyłki lub podobnej. Natomiast jeśli spedytor w ogóle nie zadba o zlecenie odpowiednich środków lub jeśli kwestia ta nie została uregulowana w umowie i spedytor nie sprawdzi, jakich środków ma zamiar użyć przewoźnik, będzie ponosił odpowiedzialność.
Umowa spedycji - forma umowy
Kodeks cywilny nie zastrzega dla umowy żadnej szczególnej formy. Umowa spedycji może zostać więc zawarta przez każde zachowanie się stron, które ujawnia ich wolę w sposób dostateczny (art. 60 k.c.) - czyli umowa spedycji może być również ustna, należy jednak pamiętać, że zawsze najbezpieczniej jest zawrzeć umowę w formie pisemnej, dla celów dowodowych w wypadku ewentualnego konfliktu między stronami.
Podatek od czynności cywilnoprawnych a umowa spedycji
Umowa spedycji nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
Polecamy:
