Przy sprzedaży komisowej występują tak naprawdę dwie umowy:
1. dotyczy umowy pomiędzy oddającą rzecz w komis osoby(komitent) a komisem czyli osobą prowadzącą komis (komisant) - umowa komisowa;
2. dotyczy umowy pomiędzy komisem a osobą kupującą daną rzecz - potwierdza zarówno sprzedaż jak i otrzymanie prowizji za sprzedaż rzeczy.
Pobierz darmowy wzór umowy komisu w formacie pdf i docx!
Jakie cechy ma umowa komisu
Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja), w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym. Tak kodeks cywilny (art. 765 - 773) określa ten charakter umowy. W praktyce charakterystycznym dla umowy komisu jest fakt, że osoba prowadząca komis nie kupuje rzeczy, a jedynie bierze je na przechowanie. Umowa komisu przede wszystkim powinna więc dokumentować fakt przekazania rzeczy, przy czym należy pamiętać, że ma ona za zadanie chronić korzyści każdej ze stron.
Obopólny cel
Cel komitenta i komisanta jest w zasadzie taki sam - sprzedać daną rzecz. Dlatego też komisant na podstawie umowy zobowiązuje się dokonać wszelkich starań w celu sprzedania danej rzeczy. Jest to dość naturalne gdyż na tej podstawie otrzyma on swoje wynagrodzenie czyli prowizję za dokonanie sprzedaży.
Prawo do przedmiotu komisu
Osoba prowadząca komis nie kupuje rzeczy ale otrzymuje je na przechowanie, co zostało już wspomniane na wstępie. Prawo do rzeczy zostaje więc w rękach jej właściciela - komitenta. Prowadzący komis ma prawo jedynie rozporządzać rzeczą w celu jej sprzedaży. Zobowiązany jest więc dostarczyć lub udostępnić potencjalnym klientom możliwość sprawdzenia tej rzeczy na ich prośbę lub prośbę komisanta.
Własność rzeczy
Oddając daną rzecz w komis właściciel w umowie oświadcza, że rzecz stanowi jego własność. Nie można bowiem oddać w komis rzeczy, do której nie ma się prawa własności.
Przechowywanie rzeczy
Komisant nie jest jednak w stanie przewidzieć czy i kiedy dokona sprzedaży. Umowa więc powinna zabezpieczać przechowanie rzeczy powierzonych osobie prowadzącej komis. Zapisy w umowie przenoszą odpowiedzialność za rzeczy na komisanta. Od chwili ich przyjęcia to na nim spoczywa ryzyko uszkodzenia lub utraty tych towarów.
Tutaj jednak możliwym jest poniekąd uwolnienie komisanta od odpowiedzialności zobowiązując go bezpośrednio w umowie do ubezpieczenia oddanych mu w komis rzeczy od ryzyka uszkodzeń czy kradzieży. Jest to jednak związane z poniesieniem dodatkowych kosztów przez prowadzącego komis.
Ustalenie ceny maksymalnej
W umowie komisowej oddający rzecz w komis może zastrzec, że komisant może podwyższyć cenę określoną przez niego jedynie do określonej wysokości. Może być ona ustalona na podstawie wartości procentowej.
Bez względu jednak czy taki zapis się znajdzie w umowie czy też nie, w przypadku gdy rzecz zostanie sprzedana po cenie wyższej niż określona pierwotnie przez jej właściciela całość należy się komitentowi, a nie prowadzącemu komis, który dokonał sprzedaży. O tym, że całość pożytków należy się właścicielowi rzeczy mówi sam kodeks cywilny:
Art. 767. Jeżeli komisant zawarł umowę na warunkach korzystniejszych od warunków oznaczonych przez komitenta, uzyskana korzyść należy się komitentowi.
Ustalenie ceny minimalnej
Oddający rzecz w komis określa cenę minimalną rzeczy. Prowadzący komis nie może jej obniżyć. W przypadku jednak gdyby sprzedał daną rzecz po cenie niższej zobowiązany byłby zwrócić różnicę pomiędzy ustaloną przez właściciela rzeczy ceną, a tą po jakiej sprzedał rzecz właściciel komisu.
Tylko w szczególnych przypadkach gdy transakcja sprzedaży nie mogła być przeprowadzona po cenie oznaczonej przez właściciela rzeczy sprzedaż po niższej cenie nie będzie miała negatywnych konsekwencji dla prowadzącego komis.
Strony umowy komisowej mogą jednak jasno określić pod jakimi warunkami możliwe jest obniżenie uzgodnionej pierwotnie ceny. Zwykle warunkiem jest upływ określonego czasu, w którym nie dojdzie do sprzedaży.
Wysokość prowizji komisanta
Umowa komisowa zawiera zapis dotyczący ustalenia wysokości prowizji należnej prowadzącemu komis za sprzedaż. Zwykle jest ona określana poprzez wartością procentową. Faktycznie otrzymana prowizja za sprzedaż będzie więc zależała od ceny sprzedanego towaru. Tak określona prowizja jest w pewnym sensie motywacją dla prowadzącego komis aby sprzedał rzecz po jak najwyższej cenie.
Wykonanie umowy
Wykonanie umowy ma miejsce szczególnie w przypadku gdy dojdzie do sprzedaży w więc w momencie gdy prowadzący działalność zawrze umowę z kupującym. Prowadzący komis zawiera ją we własnym imieniu jednak wartość sprzedaży pozostaje oddana na rachunek komitenta (czyli właściciela oddanej w komis rzeczy). W momencie gdy właścicielowi oddanej w komis rzeczy przekazywana jest należność komisant nabywa prawo do otrzymania prowizji z tytułu wykonania umowy.
W praktyce prowizja najczęściej jest potrącana podczas przekazywania komietntowi otrzymanej przez komis ceny sprzedaży rzeczy. Ten fakt również warto zastrzec w umowie komisowej.
Zwrot rzeczy
Prowadzący komis może zastrzec w umowie obowiązek odbioru danej rzeczy przez komitenta w przypadku gdy po upływie określonego czasu, po mimo starań nie dojdzie do jego sprzedaży. Komisant określa czas w jakim właściciel rzeczy ma ją odebrać. Gdy odbiór nie nastąpi w określonym umownie czasie odpowiedzialność za rzecz pomimo jej nieodebrania przechodzi na jej właściciela.
Umowa sprzedaży
Wykonanie umowy komisu następuje w momencie sprzedaży rzeczy. Podstawą określenia, iż sprzedaż została dokonana jest umowa. Jeżeli komis - jednoosobowa działalność gospodarcza został zarejestrowany dla celów VAT umową sprzedaży będzie wystawienie faktury VAT zwykle faktury VAT marża. W przypadku gdy przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia z VAT będzie to rachunek uproszczony.
