Prowadząc firmę i zatrudniając pracowników, należy liczyć się z różnorodnymi sytuacjami, jak chociażby nietrzeźwy pracownik lub - co gorsza - spożywający alkohol w pracy. Jak wówczas pracodawca powinien postąpić z zatrudnionym i na jakie konsekwencje naraża się w tym przypadku pracownik, wyjaśniamy poniżej.
Kiedy należy uznać osobę za nietrzeźwą?
Definicja stanu nietrzeźwości została określona w art. 46 ust 3 Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Zachodzi on wówczas, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
- stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo
- obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Natomiast na stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
- stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo
- obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Nietrzeźwy pracownik - co zrobić?
Zgodnie z treścią art. 17 wyżej przytoczonej ustawy kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy. Co ważne, okoliczności stanowiące podstawę decyzji powinny być podane pracownikowi do wiadomości.
Tego typu czynności mogą dokonywać również organy nadrzędne nad danym zakładem pracy oraz organy uprawnione do przeprowadzenia kontroli zakładu pracy.
Kolejny krok to badanie czy do pracy stawił się faktycznie nietrzeźwy pracownik. Może ono odbyć się na żądanie kierownika, osoby upoważnionej, bądź samego pracownika (podejrzanego o nietrzeźwość). Podkreślenia wymaga fakt, że może przeprowadzić je jedynie uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego (np. policja). Natomiast gdy nietrzeźwość ma zostać zbadana w oparciu o próbkę krwi, wówczas pobrania musi dokonać fachowy pracownik służby zdrowia.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie warunków i sposobu dokonywania badań na zawartość alkoholu w organizmie określa, że badania te badania mogą obejmować:
- badanie wydychanego powietrza,
- badanie krwi,
- badanie moczu.
Przy czym badanie krwi przeprowadza się jedynie na żądanie pracownika.
Badanie wydychanego powietrza powinno zostać przeprowadzone przed innymi badaniami na zawartość alkoholu w organizmie. Pracownik ma prawo zażądać by było ono przeprowadzane w obecności osób trzecich.
Nietrzeźwy pracownik - konsekwencje
Bez wątpliwości pozostaje fakt, że pracodawca może wyciągnąć negatywne konsekwencje względem nietrzeźwego pracownika. Do najłagodniejszych należy zakwalifikować karę upomnienia bądź nagany. Bardziej dotkliwą może okazać się kara pieniężna. Przy czym zgodnie z art. 108 par. 3 Kodeksu pracy za jedno przekroczenie kara ta nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, a łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać 1/10 części wynagrodzenia przypadającego pracownikowi do wypłaty, po dokonaniu potrąceń.
Jednak najbardziej przykrą konsekwencją byłaby utrata pracy regulowana art. 52 par. 1 pkt 1 k.p., z którego wynika, że pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych. Jednak w tym miejscu należy pamiętać, że pracodawca musi posiadać niezbite dowody świadczące o nietrzeźwości pracownika, bowiem to będzie przyczyną zwolnienia.
