0 0
dni
0 0
godz
0 0
min
0 0
sek

Zamieszczenie nieprawdy w internecie - jakie grożą konsekwencje?

Nasz ekspert:
Artykuły autora

Wielkość tekstu:

Zamieszczenie nieprawdy w internecie może skutkować wyciągnięciem konsekwencji prawnych wobec osoby publikującej takie informacje. Przeczytaj poniższy artykuł i dowiedz się, jakie sankcje grożą za publikowanie nieprawdziwych informacji w internecie!

Zamieszczenie nieprawdy w internecie jako znieważenie lub zniesławienie

Zgodnie z art. 212 Kodeksu karnego (kk) kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Ściganie przestępstwa zniesławienia odbywa się z oskarżenia prywatnego. Nie popełnia jednak przestępstwa zniesławienia ten, kto dokonuje powyższych czynności niepublicznie, jeśli zarzuty, jakie ujawnia, są prawdziwe.

Jeżeli sprawca dopuszcza się zniesławienia za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Orzecznictwo potwierdza, iż: „Internet jest środkiem masowego komunikowania, o jakim mowa w art. 212 § 2 i 216 § 2 kk, za pomocą którego sprawca może dopuścić się zarówno zniesławienia, jak i znieważenia” [Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z 7 maja 2008 roku, III KK 234/07].

Warto mieć na uwadze, że nie popełnia przestępstwa zniesławienia, kto publicznie podnosi lub rozgłasza prawdziwy zarzut:

  • dotyczący postępowania osoby pełniącej funkcję publiczną lub
  • służący obronie społecznie uzasadnionego interesu.

Podkreślić należy, że: „Zniesławienie dokonane ze świadomością nieprawdziwości informacji i ocen o postępowaniu oraz właściwościach innej osoby (art. 212 § 1 i 2 kk) nigdy nie służy obronie społecznie uzasadnionego interesu (art. 213 § 2 kk). Zachowanie takie nie korzysta z ochrony udzielanej wolności wypowiedzi i prawu do krytyki przez art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, ani art. 10 ust. 2 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności” [Postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Karna z 22 czerwca 2004 roku, V KK 70/04].

Jeżeli zarzut dotyczy życia prywatnego lub rodzinnego, dowód prawdy może być przeprowadzony tylko wtedy, gdy zarzut ma zapobiec niebezpieczeństwu dla życia lub zdrowia człowieka albo demoralizacji małoletniego.

Na wniosek pokrzywdzonego sąd orzeka podanie wyroku skazującego do publicznej wiadomości.

Z kolei zgodnie z art. 216 Kodeksu karnego kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Ściganie przestępstwa znieważenia odbywa się z oskarżenia prywatnego.

Kto znieważa inną osobę za pomocą środków masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Jeżeli zniewagę wywołało wyzywające zachowanie się pokrzywdzonego albo jeżeli pokrzywdzony odpowiedział naruszeniem nietykalności cielesnej lub zniewagą wzajemną, sąd może odstąpić od wymierzenia kary.

Zamieszczenie nieprawdy w internecie jako naruszenie dóbr osobistych

Zamieszczenie nieprawdy w internecie może wiązać się także z odpowiedzialnością cywilnoprawną. Zgodnie z Kodeksem cywilnym dobra osobiste człowieka, jak w szczególności cześć czy wizerunek, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

Zgodnie z orzecznictwem: „[…] powszechnie wyróżnia się dwa przejawy dobra osobistego, jakim jest cześć człowieka: cześć zewnętrzną (dobre imię) oraz cześć wewnętrzną (godność osobistą). Cześć zewnętrzna to, mówiąc krótko, opinia, którą o danej osobie mają inni, a cześć wewnętrzna to poczucie osoby o swojej wartości; oczekiwanie przez nią szacunku od innych. Odpowiednio do tego rozróżnienia różnicuje się naruszenia czci. Wyodrębnia się zniesławienie: naruszenie czci zewnętrznej, dobrego imienia, oraz znieważenie: naruszenie czci wewnętrznej, godności osobistej. Do zniesławienia dochodzi w razie przypisania innej osobie takiego postępowania lub takich właściwości, które mogą ją poniżyć w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego do zajmowania określonego stanowiska lub do wykonywania określonego zawodu bądź prowadzenia określonej działalności” [Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach – I Wydział Cywilny z 8 sierpnia 2019 roku, I ACa 4/19].

Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne.

W razie dokonanego naruszenia poszkodowany może także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, a w szczególności – by złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie.

Na zasadach przewidzianych w Kodeksie cywilnym poszkodowany może również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

Rozpowszechnianie nieprawdy a naruszenie prawa do wizerunku

Rozpowszechnianie nieprawdy w internecie może w konkretnych okolicznościach polegać również na rozpowszechnianiu wizerunku innej osoby bez jej zgody.

Warto podkreślić, że zgodnie z orzecznictwem oraz stanowiskiem wyrażonym przez J. Sadomskiego [Konflikt zasad – ochrona dóbr osobistych a wolność prasy, Warszawa 2008] naruszenie prawa do wizerunku może być kontekstowe lub pozakontekstowe. Jak wskazuje Sąd Apelacyjny w Warszawie za J. Sadomskim: „[...] z naruszeniami „kontekstowymi” mamy do czynienia wtedy, gdy obok dobra osobistego w postaci wizerunku zostają naruszone inne dobra osobiste jednostki (np. dobre imię, godność osobista). Naruszenia te mogą wynikać z treści samego wizerunku lub z kontekstu, w jakim został on opublikowany. Naruszenia „pozakontekstowe” natomiast to naruszenia dobra osobistego przez sam fakt dokonania publikacji wizerunku – niezależnie od sposobu przedstawienia osoby portretowanej bądź kontekstu, w jakim dany wizerunek został zamieszczony […]. Wykorzystanie zdjęcia osoby publicznej w sposób umożliwiający powiązanie jej z osobą, której przypisano działalność przestępczą, może stanowić naruszenie dóbr osobistych w postaci dobrego imienia oraz wizerunku tej osoby publicznej” [Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie – I Wydział Cywilny z 9 września 2020 roku, I ACa 696/19].

Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej.

Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku:

  • osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych,
  • osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Osoba, której prawo do wizerunku zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także domagać się, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie.

Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub – na żądanie poszkodowanego – zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Odpowiedzialność administratora serwisu za publikowanie nieprawdy

Nie ponosi odpowiedzialności za przechowywane dane ten, kto udostępniając zasoby systemu teleinformatycznego w celu przechowywania danych przez usługobiorcę, nie wie o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności, a w razie otrzymania urzędowego zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej wiadomości o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności niezwłocznie uniemożliwi do nich dostęp.

Usługodawca, który otrzymał urzędowe zawiadomienie o bezprawnym charakterze przechowywanych danych dostarczonych przez usługobiorcę i uniemożliwił do nich dostęp, nie ponosi odpowiedzialności względem tego usługobiorcy za szkodę powstałą w wyniku tego działania.

Usługodawca, który uzyskał wiarygodną wiadomość o bezprawnym charakterze przechowywanych danych dostarczonych przez usługobiorcę i uniemożliwił do nich dostęp, nie odpowiada względem tego usługobiorcy za szkodę powstałą w wyniku tego działania, jeżeli niezwłocznie zawiadomił usługobiorcę o zamiarze uniemożliwienia dostępu do danych.

Usługodawca nie jest obowiązany do sprawdzania przekazywanych, przechowywanych lub udostępnianych przez niego danych. Administrator serwisu nie musi zatem weryfikować prawdziwości informacji publikowanych w ramach serwisu przez jego użytkowników.

Warto jednak zwrócić uwagę na stanowisko orzecznictwa, zgodnie z którym: „Administrator portalu internetowego odpowiada […] za własne działania naruszające dobra osobiste osób trzecich, które polegają na rozpowszechnianiu i utrzymywaniu cudzych anonimowych informacji naruszających te dobra za pośrednictwem strony internetowej. […] odpowiedzialność podmiotu świadczącego hosting jest możliwa w dwóch przypadkach, a mianowicie: gdy posiada on wiedzę o bezprawnym charakterze udostępnionych za jego pośrednictwem danych, a także wtedy, gdy mimo otrzymania urzędowego zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej wiadomości o bezprawnym charakterze udostępnionych danych nie uniemożliwił on dostępu do tych danych” [Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 22 września 2020 roku, I CSK 632/18].

Administrator serwisu może ponieść odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych, jeżeli wiedząc o opublikowaniu nieprawdziwych informacji o danej osobie, nie usuwa ich z serwisu.

Artykuły
Brak wyników.
Więcej artykułów
Wzory
Brak wyników.
Więcej wzorów