Zgubienie dowodu osobistego i innych dokumentów należy jak najszybciej zgłosić i zastrzec dokumenty. Pozwoli to uniknąć problemów na wypadek, gdyby dokumenty trafiły do oszustów. Gdzie i jak zastrzec dowód osobisty? Czy wystarczy wizyta na Policji?
Zastrzeżenie zgubionego dowodu w banku
Utracone dokumenty tożsamości mogą być wykorzystywane np. do wyłudzania kredytów, zakupów na raty, wynajmowania mieszkań i kradzieży z nich wyposażenia. To duży problem dla banków i firm, ale też dla osób, których tożsamość została w ten sposób wykorzystana. Szybkie zastrzeżenie dokumentów może więc uchronić przed sporymi problemami. Zgubienie dowodu osobistego warto więc szybko zgłosić w banku.
Wszystkie banki w Polsce uczestniczą w systemie “Dokumenty Zastrzeżone”. Oprócz banków w systemie jest szereg innych firm i instytucji, które weryfikują tożsamość klientów. Ich pełna lista nie jest ujawniana, bo to ułatwiłoby pracę oszustom. Są to np. firmy leasingowe, dostawcy Internetu, operatorzy telefoniczni, wypożyczalnie.
- zastrzeżenie należy zgłosić w swoim banku lub jednym z banków zastrzegających dokumenty od wszystkich osób;
- dane zostaną automatycznie przekazane do wszystkich banków, firm i instytucji uczestniczących w systemie Dokumenty Zastrzeżone;
- zastrzeżenie najlepiej zrobić osobiście w banku;
- niektóre banki przyjmują zastrzeżenia od swoich klientów telefonicznie, po ich zdalnej weryfikacji; należy w tym celu zadzwonić pod nr +48 828 828 828
- osoby, które wcześniej założyły konto na stronie www.bik.pl z wykorzystaniem danych z utraconego dokumenty, mogą po zalogowaniu się na konto zastrzec dokument.
W systemie Dokumenty Zastrzeżone można zastrzec nie tylko zgubienie dowodu osobistego, ale też utratę innych dokumentów tożsamości (np. paszportu, prawa jazdy).
Zgłoszenie na Policji - kiedy ma sens?
Zgubienie dowodu osobistego to nie przestępstwo. Dlatego zgubienia nie zgłasza się na Policji. Kiedy więc warto iść na Policję? Gdy utrata dokumentów miała związek z popełnieniem przestępstwa, np. kradzieży, włamania, rozboju. Wówczas nie trzeba już zgłaszać utraty dokumentu w urzędzie gminy. Zgłoszenie na Policji wystarczy. Niezależnie od zgłoszenia na Policji, warto zastrzec dokumenty w banku.
Czasowe zawieszenie dowodu osobistego
Jeśli nastąpiło zgubienie dowodu osobistego wydanego po 4 marca 2019 r. zawierającego warstwę elektroniczną (tzw. e-dowodu), można bezpłatnie zgłosić zawieszenie dowodu osobistego. Ma to sens wtedy, gdy jest szansa, że dowód się znajdzie. Gdyby dowód od razu unieważniono, to nawet po jego odnalezieniu trzeba by było wyrabiać nowy dokument. Dzięki zawieszeniu, można będzie korzystać z dowodu, gdy ten się odnajdzie i zostanie odwieszony. Można oczywiście od razu taki dowód unieważnić, nie ma obowiązku najpierw zgłaszać zawieszenie dowodu, a dopiero potem go unieważniać.
Zawieszony dowód osobisty jest czasowo nieważny; nie można go używać w czasie zawieszenia, zawieszone zostają wszystkie wgrane do niego certyfikaty i sam dowód.
Zawieszenie dowodu osobistego można dokonać:
- przez Internet - trzeba mieć Profil Zaufany, lub
- w dowolnym urzędzie gminy.
Unieważnienie dowodu osobistego przez Internet
Zgubienie dowodu osobistego można zgłosić przez Internet w celu jego unieważnienia. Mogą to zrobić osoby, które mają założony Profil Zaufany.
Jest to najprostszy i najszybszy sposób unieważnienia utraconego dowodu osobistego. Wystarczy:
- wejść na stronę logowania i zalogować się Profilem Zaufanym,
- wybrać, czy zgłasza się utratę, czy uszkodzenie dowodu,
- kliknąć przycisk “Zawieś e-dowód”,
- podpisać wniosek Profilem Zaufanym - w tym celu trzeba wpisać otrzymany kod SMS.
Od razu zmieni się status dowodu w Rejestrze Dowodów Osobistych, a na skrzynkę ePUAP zostanie wysłane zaświadczenie o zgłoszeniu utraty dokumentu. Dzięki temu można unieważnić dowód osobisty np. w nocy czy w święto. Do unieważnienia nie jest potrzebne żadne działanie urzędnika, system sam weryfikuje dane i unieważnia dowód.
Unieważnienie dowodu osobistego w urzędzie gminy
Jeśli nie możemy unieważnić dowodu osobistego przez Internet (z powodu braku Profilu Zaufanego), pozostaje załatwienie sprawy w urzędzie gminy.
Zgubienie dowodu osobistego można zgłosić w dowolnym urzędzie gminy. Nie musi to być urząd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania.
Unieważnienie dowodu osobistego jest bezpłatne. Sprawa załatwiana jest “od ręki”, nie trzeba czekać, dowód zostanie od razu unieważniony.
Na potwierdzenie unieważnienia dowodu urzędnik wyda zaświadczenie. Jest ono ważne do czasu wydania nowego dowodu osobistego, ale nie dłużej niż 2 miesiące. Nie jest jednak dokumentem tożsamości, nie zastępuje więc dowodu osobistego.
Zgłaszając się do urzędu gminy, należy:
- wypełnić formularz utraty dowodu osobistego
- zabrać inny dokument tożsamości (jeśli się go posiada).
Zgubienie dowodu osobistego za granicą
W przypadku, gdy zgubienie dowodu osobistego nastąpiło za granicą, można zgłosić utratę dokumenty w konsulacie. W tym celu należy wypełnić formularz utraty dowodu osobistego. Można go też dostać w konsulacie.
Istnieje również możliwość wysłania formularza do najbliższego konsulatu pocztą lub faksem.
Unieważnienie dowodu osobistego za pośrednictwem konsula trwa dłużej niż bezpośrednio w urzędzie gminy. Wynika to z tego, że konsul przekazuje sprawę do urzędu gminy, który wydał dowód. I to urząd unieważni dowód, gdy dostanie zgłoszenie.
Zgłaszając utratę dowodu osobistego w konsulacie, urzędnik konsulatu wyda zaświadczenie o utracie dowodu osobistego. Jeżeli zgłoszenie wysłano pocztą lub faksem, warto w nim zaznaczyć, żeby takie zaświadczenie zostało dostarczone np. pocztą. Może się ono przydać.
Kredyt na zgubiony dowód - czy trzeba płacić?
Sytuacje, gdy ktoś się posługuje cudzym dowodem osobistym, żeby wyłudzić kredyt, towary czy usługi nie należą do rzadkości. Banki co roku odnotowują kilka tysięcy prób wyłudzenia pieniędzy na skradziony dowód tożsamości.
Czy osoba, która utraciła dowód osobisty odpowiada za spłatę wyłudzonego w banku kredytu, zaciągniętego na jej nazwisko przez oszustów? Nie, bo to nie ona zawarła umowę kredytu, umowa jest nieważna. Tyle, że trzeba to wszystko udowodnić. Jeśli oszuści zdążą na utracony dowód zaciągnąć kilka kredytów, zawrzeć kilka umów, to może oznaczać konieczność prowadzenia licznych sporów sądowych, sporządzania ekspertyz grafologicznych, pilnowania odbioru sądowej korespondencji, tak, aby np. nakaz zapłaty wydany przez sąd można było skutecznie zaskarżyć. Szybkie unieważnienie dokumentów i ich zastrzeżenie w bankowym systemie Dokumenty Zastrzeżone może przed takimi problemami uchronić.
